BURSA (İHA) - Sanayiciler, gündeme gelen elektrik zammı konusunda, hükümetin öncelikli olarak elektrik arzını sağlıklı hale getirmeye yönelik köklü tedbirler almasını istiyor. Devlet, elektriği özel doğalgaz çevrim santrallerinden maliyet yüksek olduğu için, sattığı fiyatın yüzde 25 üzerinde satın alıyor.
Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kurul Başkanı Mahmut Yılmaz, Türkiye'de elektrik fiyatının yüzde 20-25 oranında maliyetinin altında olduğunu belirterek, "Türkiye'de elektriğin maliyeti hesaplanırken paçal (karma) sistemle maliyet hesaplanıyor. Yani rüzgar ile hidroelektrik, termik ve doğalgaz çevrim santrallerinin maliyetleri karma bir sistemle hesaplanarak elektrik fiyatı çıkıyor. Maliyetlerin, blanço değerlerinin çok iyi hesaplanması lazım. Devlette amortisman hesaba katılıyor mu? Özel sektör bunları
hesaplıyor. Devlette amortisman yok, geri ödeme kredi maliyeti yok. O zaman da gerçekten serbest piyasa ekonomosine göre uygun bir metodla fiyatı hesaplanmıyor. Bana göre, elektrik maliyetinin yüzde 20-25 daha altında satılıyor. Türkiye'de elektrik üretim yapısında doğalgazın payı yüzde 50'dir. Bu yapıyı düzeltmek gerekiyor. Bu gelişmiş ülkelerde yüzde 15 civarındadır. Bu sebeple gazın pahalı olmasından dolayı maliyetler yüksek çıkıyor. Buna çare olarak, ya doğalgazın fiyatlarında düzenleme yapılmalı, ya da özel tüketim vergisi kaldırılmalı. En önemlisi, Türkiye süratle kömür, hidroelektrik ve nükleerden elektrik üretimine geçmelidir. Atıl olan ve bakanlığın yıllık 100 milyar kilowatsaat civarında hesapladığı hidro elektrik üretimine ağırlık vermelidir. Bunun yapılması da elektrik üretim ve dağıtımının hızlı bir şekilde özelleştirilmesi ile mümkün olabilecektir" dedi.
"ELEKTRİK PİYASASI ÖZELLEŞTİRİLMELİ" Gelişmiş ülkelerde elektrik piyasasının özel sektörde serbest olduğuna dikkat çeken Mahmut Yılmaz, şunları söyledi: "Türkiye'de fiyatın ucuzlaması, arz talep dengesinin kurulabilmesi için arzın yükselmesi lazım. Türkiye'de elektrik arzının çok sağlıklı olması lazım. Şu anda arzda ciddi sıkıntılar var. Onun için fiyatlar yukarıda seyrediyor. 10 bin megawaat üretimin devreye girdiğini düşünün, o zaman arz artacaktır. O zaman devlet, bugün kendi tarifelerinin de altında fiyat vermeye başlayacaktır. Almanya Fransa'dan elektrik ithal ediyor, orada nükleer üretimden dolayı ucuz olduğundan alıyorlar. Elektrik üretimi rekabet içinde, özel sektörün katkısı ile arttırılmalıdır. Artık Türkiye'de pazardan domates alır gibi, elektrik almamız lazım".
"UCUZ KÖMÜR İTHAL EDİP, EKONOMİK ELEKTRİK ÜRETEBİLİRİZ" Enerji Bakanlığı'nın iyi niyetli düşündüğünü, icraatta kimsenin ayağına basmamak için geri kaldığını ifade eden Yılmaz, "Türkiye'nin geleceği, ayağına basacağı kişilerin de işlerinin gelecekte iyi olmasını sağlayacak. Köklü enerji reformuna, özelliştirmelere acilen geçilmesi gerekiyor. Bakanlık, hidroelektrik santrali özelleştirmelerinde kamulaştırma meselesini, termik santrallerde Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) raporlarını kendisi hallederek, yatırımcıyı diri tutmalı. Bugün elektrik üretiminde son
teknoloji sistemler ile hiç atık bırakmadan kömürden üretim yapılıyor. Hollanda'da ormanın içinde termik santral en ufak atık gaz salınmadan üretim yapıyor. Bu termik santraller Türkiye'de de arttırılabilir. Bugün Rusya'dan 5.200-6 bin kalori kömürü 80 dolara ithal edip termik santralde kömür üretmek, 350 dolara doğalgaz alıp üretmekten daha ekonomik oluyor. Yüksek verimli teknolojileri, çevreye duyarlı teknolojileri seçmek lazım" diye konuştu.
"Yarın milli gelir arttığında Türkiye'nin yıllık tüketimi 180 milyar kilowaat saatlerden daha yukarılara çıkacaktır" diyen Yılmaz, "2010 ve 2020 yılı elektrik ihtiyacına göre acilen projeksiyonlar yapılarak bugünden yeni santrallerin özel sektör eli ile kurulması hızlandırılmalıdır. Her gün santral yapılmasına karşı çıkılıyor. Yakında mumla mı oturacağız. Artık yeni teknolojiler ile çevreye hiç zarar vermeyen, Türkiye'deki düşük kalorili kömürleri yakabilen akışkan yataklı termik santraller kurulabilir.
Yüksek teknoloji nükleer santraller tesis edilebilir" şeklinde konuştu.
"ÖZEL SEKTÖRÜN, DEVLETE FAZLA ELEKTRİK VERMESİ İÇİN TALEBİN GECEYE KAYMASI GEREKİR" Özel sektöre ait doğalgaz çevrim santrallerinin kendi kurumlarının ihtiyacı dışında yüzde 30 oranında sisteme elektrik vermesinin yüzde 60'a çıkartılma planının ise zor bir çalışma olacağına dikkat çeken Mahmut Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü: "Biz zaten BOSEN'de tam kapasite çalışıyoruz. Böyle bir desteğin artması, ancak elektrik tüketiminin gündüzden geceye kaydırılması ile olabilir. Bunun için tarifeli sistem ile gece verilen elektriğin daha da ucuzlatılması gündüz elektriğin daha pahalı olması gündeme gelecektir. Böyle bir dönüşümü sağlamak ise işçilerin nakli, tesislerin gece çalışma maliyetleri gözönüne alındığında zor bir dönüşüm olacaktır. Bu uygulanabilecek en son çaredir. Önemli olan talebin üzerinde arzı temin edecek tesisleri kurabilmek, bunların kısa sürede inşasını sağlamak için uygun şartları hazırlamaktır".
Bursa Organize Sanayi Bölgesinde faliyet gösteren Ticaret ve Sanayi Odasına bağlı BOSEN Enerji, Zorlu Grubu'na ait Zorlu Enerji ve Nergis Grubu'nun BİS Enerji firmaları ihtiyaçlarından arta kalan elektriği Elektrik Üretim ve İletim AŞ'ye satıyorlar. Bu kuruluşlardan EUİAŞ alış fiyatları da denge fiyat yönetmeliğine göre her saat aralığında değişiyor. Gece kilowaat saat fiyatı 8 yeni kuruşa kadar düşerken, gündüz talebin arttığı saatlerde fiyatlari se 13.5 yeni kuruş civarında oluşuyor. Böylece gündüz saatlerinde enterkonnekte sisteme enerji satan özel sektör doğalgaz çevrim santralleri, oldukça iyi fiyatla mal satmış oluyorlar. Devletin gündüz saatlerinde aldığı elektrik fiyatı sanayicilerin kullandığı fiyatın yüzde 30-35 üzerine çıkmış oluyor. OSB'lerde fabrikalar kilowatt saatini 10 yeni kuruştan kullanıyorlar.