Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün 2021 yılı Haziran ayı verilerine göre Türkiye’de kayıtlı 50 bin 170 insansız hava aracı ve 522 bin kayıtlı İHA pilotu bulunuyor. Hobi olarak drone uçuran vatandaşlar ise uçuş izni alma konusunda hızlı çözüm bulmak istediklerini ve online sistemin yenilenmesini beklediklerini ifade ediyor.
Türkiye’de yarışlarda, sinema sektöründe, sınır güvenliğinde, tarımsal ilaç ve gübreleme başta olmak üzere bir çok alanda dronelar kullanımı giderek artıyor. Türkiye’de ağırlıklarına göre 4 kategoriye ayrılan cihazlardan İHA-0 kategorisinde 48 bin 151, İHA-1kategorisinde bin 892 ve İHA-2 ile İHA-3 kategorilerinde 127 İHA bulunuyor. İHA-0 kategorisinde 164 bin 480 kişi sportif amatör ehliyete sahipken, 7 bin 488 kişi ise ticari ehliyete sahip. İHA-1 kategorisinde 330 bin 924 kişi sportif amatör ehliyete sahipken, 18 bin 654 kişi ise ticari ehliyete sahip. Türkiye’de SHGM sistemine kayıtlı en çok pilot 6 bin 740 kişi ile İstanbul’da bulunuyor. İkinci sırası ise Ankara 2 bin 738 pilot, üçüncü sırayı İzmir bin 365 pilot, dördüncü sırayı Antalya 828 pilot, beşinci sırada ise Kocaeli 497 pilot ile yer alıyor.
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün İHA Talimatı'na göre 500 gr altı insansız hava araçları için kayıt ve ehliyet zorunluluğu bulunmuyor. Ancak bu cihazlar ile yapılacak ticari uçuşların 10 iş günü öncesinden Genel Müdürlüğe İHA Uçuş İzni Talep Formu ile başvuru yapmaları gerekiyor. 500 gr altı İHA’larla sportif ve amatör amaçlı gerçekleştirilecek uçuşlar için Notam haritasındaki serbest bölgeler (yeşil) alanların kullanılması gerektiği talimatnamede yazıyor. Yeni mevzuat çalışmalarında bu limitin 250 gr olarak belirlenmesi planlanıyor.
32 yıl boyunca hobi olarak model uçak ve 10 yıldır drone uçuran Mimar Murat Turna, “Hobi olarak drone kullananların işlerinin kötüye gittiğini düşünüyorum. Hobi olarak drone kullananlar aslında gönüllü olarak Türkiye’yi dünyaya tanıtmaya katkıda bulunuyorlar. Hobi olarak drone uçuranların artık bunu yapma şansları kalmadı. Çünkü izinler gerçekten çok zor alınıyor. Benim önerim telefondan hızlı bir şekilde izin alınacak bir aplikasyonun yapılmasıdır. En azından hobiciler nerede uçacaklarını bilirlerse daha üretken hale geleceklerini düşünüyorum. Hobi olarak yaptığımız çekimler dünyanın önde gelen platformlarında yayınlanıyor. Sivil havacılıktan izin almak çok zor. Üretken insanlar Türkiye’ye faydalı olacaktır. İnsanların üretkenlik konusunda önlerini açmalıyız” dedi.
Farklı iş alanlarında daha yaygın bir şekilde insansız hava araçları kullanımının artacağını ifade eden DroneTürk İnsansız Hava Araçları Okulu’nun kurucusu Mustafa Kaçan, "Bilinen alanların dışında biraz daha spesifik görevler var. Örneğin toprağın altındaki materyalin ayrıştırılmasından tutun bitki türlerinin sayımı, enerji hatlarının bakım kontrolü, baz istasyonları kontörlü gibi 145 farklı meslek sayabilirim. Kamuoyunda hobi ve fotoğrafçıların kullanımını yoğun olarak görüyoruz. Son dönemde zirai alanlarda drone kullanımı popüler oldu. Türkiye bir tarım ülkesi ve verimliliği arttırmak için insansız hava araçlarından istifade etmek zorundayız. 6 saat uçan İHA-2 kategorisindeki cihazları daha farklı alanlarda kullanımını göreceğiz” diye konuştu.
6 yıldır hobi olarak drone uçuran Abdulkadir Payyu, “ Drone ile uçuş yaparken ülkemizde izin konusunda oldukça sıkıntı yaşıyoruz. Eskiden izin konusundan çok sıkıntı yaşamıyorduk ama son zamanlarda izin konusunda online sisteme geçildikten sonra sıkıntılar yaşıyoruz. İzin almak imkansız derecesine yaklaştı. Bu durum biz hobicileri üzüyor. Biz gönüllü olarak ülkemizin tanıtımını yapıyoruz. İzin sistemi konusunda bir yenilik ve iyileştirme bekliyoruz. Bizim sivil havacılıktan beklentimiz uçuş izinleri konusunda kolaylık sağlamalarıdır” diye konuştu.
Türkiye’de 500 gr üstü drone uçurmak için SHGM sistemine kayıt olmak gerekiyor. Hobi kullanıcılarının eğitim zorunluluğu bulunmuyor ancak ticari uçuş yapacaklar için SHGM tarafından yetkilendirilen eğitim kuruluşlarından tanımlı eğitimler alınması gerekiyor. Eğitim sertifikası ve sağlık raporu ile beraber SHGM sitesinden online olarak ticari pilot kaydı yapılabiliyor.
2020 yılı Ocak ayından 2021 yılı Haziran ayına kadar toplam 81 şahsa ve işletmeye idari para cezası uygulandı.
(İHA)