BRÜKSEL/ANKARA (ANKA) – Türkiye, NATO'da ABD'den sonra ikinci büyük orduya sahip olmakla birlikte savunma harcamaları açısından 8. sırada yer alıyor. Nisan başında Bükreş'te yapılacak NATO zirvesi öncesi teşkilat tarafından yayınlanan son veriler, NATO'nun en büyük ikinci ordusuna sahip olan Türkiye'de son yıllarda askeri personel sayısının azaldığını da ortaya koydu. Türkiye'nin 2007 yılında savunma için 13 milyar 446 milyon dolar harcadığı tahmin ediliyor.
NATO'nun 2-4 Nisan'da Bükreş'te gerçekleştireceği zirve öncesi yayınlanan son verilere göre, Türkiye, NATO üyeleri arasında ABD'den sonra en büyük orduya sahip olmayı sürdürüyor. 2007 yılı itibariyle ABD'nin askeri personeli, 1 milyon 346 bin, Türkiye'nin ise 496 bin olarak tahmin edildi. Türkiye'yi Fransa, İtalya, Almanya ve İngiltere izliyor.
Bu arada, NATO verileri, TSK'nın askeri personelinin, 1980'li yılların ortasından bu yana azaldığını gösteriyor. 1985 yılında 814 bin olan askeri personel sayısı, 1995 yılında 805 bine, 2004 yılında 502 bine, 2006 yılında ise 499 bine geriledi.
Bunun sonucunda 1985 yılında yüzde 4.7 olan TSK'nin askeri ve sivil personelinin toplam işgücüne oranı, 2007 yılı itibariyle yüzde 2.2'ye kadar indi. Bu düşüşe karşın Türkiye, silahlı kuvvetlerinin personelinin işgücüne oranı açısından Yunanistan'ın dışındaki tüm NATO ülkelerini geride bırakıyor. Bu oran, Yunanistan'da yüzde 3.4, Fransa ve Bulgaristan'da ise yüzde 1.6 olarak hesaplandı.
-KİŞİ BAŞINA SAVUNMA HARCAMALARI-
Kişi başına savunma harcamalarına gelince ise durum değişiyor. NATO'nun 2000 fiyatları ve kurları ile hesapladığı kişi başına savunma harcamalarına göre Türkiye, 102 dolar ile 20. sırada yer alıyor. 2007 tahminlerine göre, en yüksek kişi başına savunma harcaması bin 460 dolar ile ABD'de görülüyor. ABD'yi Norveç ve İngiltere izliyor.
NATO'ya göre, Türkiye'nin savunma harcamaları, cari fiyatlarla 13 milyar 446 milyon dolar olarak tahmin ediliyor. 1985 yılında 2 milyar 365 milyon dolar olan bu rakam, 2000 yılında 9 milyar 994 milyon, 2005 yılında 10 milyar 301 milyon, 2006 yılında ise 11 milyar 560 milyon dolara ulaştı.
Dünyanın savunma harcamalarının adeta yarısını oluşturan ABD ise, 2007 yılında bu alanda 545 milyar doları aşan harcama yaptı. ABD'yi 63 milyar dolar ile İngiltere, 60 milyar dolar ile Fransa izliyor. Savunma için Türkiye'den daha çok harcama yapan diğer ülkeler arasında Almanya, İtalya, Kanada ve İspanya da bulunuyor.
-SABİT FİYATLARLA ARTIŞ-
Öte yandan, sabit fiyatlarla Türkiye'deki savunma harcamalarının, birçok NATO ülkesine göre düşük bir artış gösterdiği de belirlendi. Türkiye'de sabit fiyatlarla savunma harcamalarının, 2007 yılında yüzde 3.5 arttığı tahmin ediliyor. Bu oran, 2006 yılında ise yüzde 5.6 olarak gerçekleşmişti.
Türkiye'deki savunma harcamaları, sabit fiyatlarla, 2000-2004 döneminde ortalama olarak yüzde 8.1 düşüş gösterdi. En büyük gerileme ise, yüzde 10.9 ile 2004 yılında kaydedildi.
NATO ülkeleri arasında 2007 yılında en büyük artış yüzde 25.7 ile Lüksemburg'da meydana geldi. Savunma harcamalarının, ABD'de binde 6, Fransa'da ise binde 1 artış gösterdiğı tahmin ediliyor.
/**
NATO ülkelerinin savunma harcamaları (Cari fiyatlarla; Milyon dolar)
1985 2000 2005 2006 2007(tahmin)
Belçika 2.428 3.191 4.229 4.309 4.967
Bulgaristan - - 667 716 869
Kanada 7.566 8.292 13.204 15.044 18.490
Çek Cumhuriyeti - 1.148 2.211 2.408 2.626
Danimarka 1.259 2.393 3.468 3.897 3.999
Estonya - - 204 236 341
Fransa 20.780 33.815 52.909 54.517 60.269
Almanya 19.922 28.150 38.054 38.092 41.836
Yunanistan 2.331 5.522 6.752 7.313 8.597
Macaristan - 804 1.596 1.410 1.509
İtalya 9.305 22.411 33.527 33.409 37.525
Letonya - - 204 314 448
Litvanya - - 305 353 443
Lüksemburg 38 128 244 256 359
Hollanda 3.884 5.972 9.567 10.218 11.069
Norveç 1.797 2.922 4.885 4.959 5.565
Polonya - 3.087 5.536 6.130 7.841
Portekiz 654 2.204 3.143 3.154 3.367
Romanya - - 1.976 2.251 3.019
Slovakya - - 823 911 1.238
Slovenya - - 514 609 706
İspanya 3.969 7.001 13.054 14.434 17.381
Türkiye 2.365 9.994 10.301 11.560 13.446
İngiltere 23.485 35.608 55.894 59.546 63.258
ABD 258.165 301.697 503.353 527.660 545.828