İSTANBUL (İHA) - Dünya coğrafyasında önemli bir yere sahip olan Türkiye, uyuşturucu kaçakçılığında transit uyuşturucu hattı haline geldi. Uyuşturucuyla mücadelede operasyonların ilk ayağını oluşturan İstanbul'da son 2 yılda düzenlenen bin 165 operasyonda 5 ton 968 kg eroin, 4 ton 909 kg morfin, 4 milyon 162 bin 808 adet uyuşturucu hap ile 279'u tabanca bin 785 silah ele geçirildi. Operasyonlar kapsamında 3 bin 73 kişi gözaltına alındı.
Türkiye, içinde bulunduğu coğrafi konum itibariyle uyuşturucu madde ve hap ticaretini yapan çeşitli şebekelerin vazgeçemediği bir transit geçiş noktası haline geldi. Yapılan araştırmalar, Afganistan'da üretilen eroinin İstanbul üzerinden çeşitli Avrupa ülkelerine, Avrupa ülkelerinde üretilen sentetik hapların ise aynı güzergahların üzerinden İstanbul'u transit geçiş noktası olarak kullandıklarını ortaya çıkarıyor. Yetkililer, son dönemlerde Türkiye'nin sentetik uyuşturucu hap kaçakçılığından daha çok etkilendiğini bildiriyor. Ticari ismi "Captagon" olan sentetik uyuşturucunun Türkiye'de yoğun bir kullanıcı kitlesi bulunmasa da Arap ülkelerinde (Suriye, Ürdün, Lübnan, Kuveyt, Suudi Arabistan) büyük bir kullanıcı kitlesi bulunduğu belirtilirken, Avrupa'da yasadışı imalathanelerde üretilen Captagon'un, Türkiye üzerinden Arap ülkelerine sevk edildiği belirlendi.
Araştırma sonuçlarına göre, "Extacy" kaçakçıları, özellikle şehirlerin genç nüfusunun çoğunlukta olduğu, gelir seviyesi yüksek, farklı kültür ve sosyal çevre özellikleri taşıyan kişilerin birarada yaşadığı ve gece hayatının yoğun olarak yaşandığı bölgeleri hedef seçiyor. İstanbul, İzmir ve Bursa gibi büyük şehirlerde güvenlik güçleri, uyuşturucu şebekelerinin çökertilmesi için yoğun çaba sarf ediyor. Bu nedenle uluslararası anlaşmalar, iç ve dış istihbarat, teknik, fiziki takip ve çeşitli yöntemlerle kontrol altına alınmaya çalışılan şebekelerin hareket alanları daraltılıyor. Ancak, operasyonlarda çökertilen şebekelerin bir süre sonra farklı yöntemlerle tekrar sahneye çıkıp faaliyetlerine devam etmeleri de uyuşturucunun ele geçirilmesiyle zanlılarının yakalanmasını güçleştiriyor.
TONLARCA UYUŞTURUCU MADDE Uluslararası uyuşturucu şebekelerinin uzun yıllar boyunca gözdesi haline gelen İstanbul'da polisin son yıllarda gerçekleştirdiği operasyonlar sonucu yakalama ve ele geçen uyuşturucu madde bazında ciddi artış olduğu gözleniyor. Narkotik Şube Müdürlüğü'nün son yıllarda gerçekleştirdiği operasyonlarda tonlarca kilo ağırlığında eroin, morfin ve sentetik uyuşturucu haplar ele geçirildi. Ele geçirilen uyuşturucunun yıllara göre oranları ise rekor sayılabilecek miktarda. İstanbul'da son 2 yılda düzenlenen bin 165 operasyonda, 5 ton 968 kg eroin, 4 ton 909 kg morfin, 4 milyon 162 bin 808 adet uyuşturucu ve uyarıcı nitelikli hap ile 279 adet çeşitli çap ve markalarda tabanca ele geçirildi. Olaylarla ilgili ise 3 bin 73 kişi gözaltına alınarak ilgili Cumhuriyet Savcılıklarına sevk edildi.
2003-2004 ile 2004-2005 yılları arasında düzenlenen operasyonlarda ele geçen uyuşturucu madde miktarları incelendiğinde, bazı uyuşturucu türlerinde artışların bazılarında ise düşüşlerin olduğu gözlendi. Narkotik Şube Müdürlüğü'nden alınan bilgiye göre, 2003 yılında gerçekleştirilen operasyonlarda toplam 2 ton 342 kg eroin ele geçirilirken, bu rakam 2004 yılında 1 ton bin 284 kg artışla 3 ton 626 kg oldu. Bu artışla birlikte İstanbul'da eroin ticaretinin geçen yıla oranla yüzde 30 artış gösterdiği belirlendi.
KOKAİN VE MORFİNDE BÜYÜK ARTIŞ 2003 yılında 499 kg ele geçirilen baz morfin, 2004 yılında düzenlenen operasyonlarda 4 ton 410 kg gibi rekor bir artışla ele geçirildi. 2003 yılında yapılan çalışmalar sonucu 1 milyon 723 bin 755 adet uyuşturucu hap ele geçirilirken, bu oran 2004 yılı itibariyle 2 milyon 439 bin 48 adet oldu. Ele geçen miktar bakımından, uyuşturucu haplarda yüzde 72 oranda artışın olduğu gözlendi. İstatistik veriler doğrultusunda, 2003 yılında sadece 5 kg ele geçirilen kokainin ise 2004 yılında 82 kg gibi ciddi bir oranda ele geçirildiği görülüyor.
Yakalanan uyuşturuculardan düşüşte olan maddeler ise şöyle:
"2003 yılında ele geçirilen bin 648 litre Asit Anhidrit, 2004 yılında 62 litrede sınırlı kaldı.
2003 yılında ele geçirilen 962 kg Haşhaş, 2004 yılında sadece 206 kg'da kaldı.
2003 yılında ele geçirilen 4 bin 970 adet sentetik uyuşturucu LCD haplardan 2004 yılında ise sadece 24 tanesi ele geçirildi.
2003 yılında uyuşturucu madde ticareti yaptıkları belirlenen bin 541 kişi gözaltına alındı.
2004 yılında bin 532 kişi ile ortalama aynı sayıda yakalamalar gerçekleştirildi."
Düzenlenen Narkotik operasyonlarında zanlıların üstlerinde ve göstermiş oldukları yerlerde yapılan aramalarda ise; 2003 yılında 940 adet silah ele geçirilirken, bu rakam 2004 yılında 845 olarak kayıtlara geçti. İstanbul Narkotik Şube Müdürlüğü'nün, 'Uyuşturucu Maddelerle Mücadele' kapsamında 2003 yılında çeşitli eğitim ve öğretim kurumlarında verdiği konferans sayısı ise 2003 yılında 101 iken bu rakam 2004 yıl sonu itibariyle 178'e yükseldi.
KAÇAKÇILARIN EĞİTİM SEVİYESİ DÜŞÜK Narkotik polisi, uyuşturucu madde ticareti yapmak suçundan yakalanan kişiler üzerinde yaptığı istatistiki çalışmalarda, sanıkların eğitim seviyesinin çok düşük olduğunu ortaya çıkardı. Narkotik Şube Müdürlüğü, 2003 yılında uyuşturucu kaçakçılığından yakalanan 215 kişi üzerinde detaylı araştırma başlatmış, zanlıların yaş grupları, medeni durumu, eğitim ve sabıka kaydı mercek altına alınmıştı. Bu araştırmalarda, yakalanan kişilerin eğitim seviyelerinin çok düşük olması dikkat çekerken, yine bu kişilerin sabıka kayıtlarının da çok kabarık olduğu belirlenmişti. Narkotik birimi tarafından 215 kişi üzerinde yapılan incelemeler ve istatistiki veriler ise şöyle:
Okuma yazma bilmeyenlerin sayısı 20, ilkokul mezunu 112, ortaokul 37, lise 3, üniversite 5 kişi. Bu oranlar dikkate alındığında eğitim seviyesi düşük olanların oranı yüzde 50'nin üzerinde olduğu görüldü. Aynı kişiler üzerinde sabıkası olmayanların sayısı 125, sabıkalı olanların sayısı ise 90. Bu oranlar doğrultusunda, uyuşturucu kaçakçılarının yaklaşık yüzde 40'ının daha önce de aynı suçtan sabıkalı olduğu ortaya çıkıyor. Uyuşturucu kaçakçılığı yapan 215 kişinin arasında evli olanların sayısı 129 iken, bekar olanların da 86 kişi olmasıyla birlikte yine bekar oranı yaklaşık yüzde 40 görünüyor. Öte yandan, yakalanan 215 uyuşturucu kaçakçısının 21-40 yaş grubu arasında olduğu gözlendi.
UYUŞTURUCU MADDELERİN TANIMI
İHA muhabirinin derlediği bilgilere göre, uyuşturucu maddeler, "Kullanıldığı zaman merkezi sinir sisteminde, his ve davranışlarda değişiklik ve dengesizliğe sebep olan, tekrar kullanma halinde alışkanlık meydana getiren, ileri safhasında bağımlık yapan, yokluğu esnasında ise, ruhi ve fiziki reaksiyonlara yol açan zehirleyici maddeler" olarak tarif ediliyor. Uyuşturucu maddelerin en büyük özelliği toksin etkisinin bulunması, keyif verici özellik taşıması, alışkanlık yaparak devamlı kullanma ihtiyacı göstermesi ve zamanla artan dozda alınma gereğini hissettirmesidir.
Eroin: En tehlikeli ve en fazla bağımlılık yapan uyuşturucu çeşididir. Eroin, morfinin asetik asit anhidriti veya asetilklorür'le tepkimeye girmesiyle elde edilir. Genellikle şeker, süt şekeri, glikoz, kinin veya diğer maddelerle karıştırılarak piyasaya sürülür. Öldürücü dozu 60 mg'dir. Çok çabuk alışkanlık yapar. Normal insanlarda 7 kez kullanıldıktan sonra (psikopatlarda ise ilk şırıngadan sonra) başlar. Bağışıklılık nedeniyle alınan doz miktarı her defasında artar.
Esrar: Hemen hemen Türkiye'nin her yerinde yetişebilen dişi Hint kenevirinden elde edilir. Bitkinin yaprakları üzerindeki reçine, esrar çıkartılması ve elekten geçirilmesiyle elde edilir. Esrarın insan beyni, ciğerleri, kalbi ve üreme sistemi üzerende olumsuz etkileri vardır. Kişi önce hoş duygular hissederken, daha sonra çılgınlık ve devamlı kullanımda ise deliliğe yol açar.
Haşhaş: Haşhaşın kapsülü çizildikten sonra içinde süte benzeyen yapışkan bir sıvı akmaya başlar. Bu sıvı kuruduğu zaman kahverengiye dönüşür ve sertleşir. Afyonun, kuvvetli biraz amonyağa veya bayatlamış üreye benzer bir kokusu ve çok acı bir tadı vardır. Buna ham afyon adı verilir.
Morfin: 1805 yılında Fredrick Serturner tarafından afyondan ayrılarak elde edilmiştir. Afyon birleşiminde yüzde 8-20 arasında morfin bulunur. Saf morfin, beyaz billuri bir tozdur, suda çözülmez ve asitlerle suda çözülen tozlar meydana getirir. Afyonun kimyasal yollarla ayrımından elde edilen morfin, kapsül blok, tablet veya sıvı şeklinde bulunabilir. Çabuk alışkanlık yapar. İnsanlar için çok etkili, çocuklar için ise zehirleyicidir. Öldürücü dozu 200 mg'dir. Morfin ilk kullanıldığında canlılık ve kuvvet verir, daha sonra ise sersemlik, uyku hali, gözbebeklerinin küçülmesi, fiziki faaliyetlerinin azalması, bulantı, kan basıncının azalması, yüz renginin solması kusma, kabızlık, kaşıntı ve solunum durgunluğu gibi etkileri vardır.
BAĞIMLILAR NASIL TESPİT EDİLİR? Uzmanlar, uyuşturucu kullanımına karşı dikkatli olmaları konusunda, özellikle ebeveynleri uyarıyor. Uyuşturucu tacirlerinin gençleri hedef aldığını ifade eden uzmanlar, dikkatli olmaları konusunda aileleri uyarıyor. Uzmanlara göre uyuşturucu madde kullanan kişide görülen özellikler şöyle:
"- Kişinin ilaçları saklamaya ve gizlemeye çalışması,
- Cilt üzerinde dövmeye benzeyen siyah ve mor iğne lekelerinin olması,
- Damarlar üzerinde ve damarların yüzeye yaklaştığı yerlerde su toplanmasını andıran iltihapların olması,
- Uyuşukluk, uykulu olma, veya kendinden geçme, aynı zamanda kaşıntı varmış gibi vücudu kaşıma eğilimi, tamamen tecrit edildiği veya gözaltında tutulduğu takdirde, bağımlı olduğu ilacı alamamaktan ötürü bazı yoksunluk belirtileri göstermesi,
- Gözbebeklerinin ebadının büyük ölçüde değişmesi, kişinin oturup gözlerini boş bir noktaya dikmesi, ateşe tutmak için sapı arkaya bükülmüş çay kaşığı veya tel saplı metal şişe kapağı, şırınga gibi uyuşturucu alımında kullanılan aletlerin bulunması,
- Kişinin belirli zamanlarda (genellikle 4-5 saatte bir) ortadan kaybolma eyleminde bulunması (uyuşturucu kullanabilmek için),
- Kişinin kazancıyla diğer ihtiyaçları dışındaki harcamaları arasında dengesizlik olması,
- Önceden güvenilir olan bir kişinin cinayet (kiralık katil) soygun, beyaz kadın ticareti, hırsızlık, zimmetine para geçirme, kalpazanlık, fahişelik vb. suçlara yönelmesi,
- Uyuşturucu madde bağımlılarının sinirli oluşu, enjekte zamanı yaklaştığında gözlerinin sulanması, burunlarının akması, ağrı, kaşıntı ve esnemelerinin olması, gözbebeklerinin büyümesi."