Dünyanın önde gelen cep telefonu üreticilerinin yatırımları ile Türkiye'nin, bölgenin önemli akıllı telefon üretim üslerinden biri haline gelmesi bekleniyor.
Son dönemde pek çok teknoloji şirketi Türkiye'ye yatırım kararı açıklarken, söz konusu yatırımlar, ülke ekonomisine sağladığı katkının yanı sıra pek çok kişiye de istihdam kapısı oldu.
Yaklaşık 10 yıl önce Huawei'nin AR-GE merkezi ile başlayan dijital teknoloji şirketlerinin Türkiye'ye yatırım yolculuğu, son dönemde Xiaomi, OPPO, Samsung, TECNO Mobile ve TCL ile devam etti. Realme ve Vivo da Türkiye'ye yatırım kararı açıklayan şirketler arasına katıldı.
Akıllı telefon üreticileri, özellikle İstanbul ve çevresinde kümelenirken, ilk aşamada Türkiye'de giriş seviyesi modellere yönelen şirketlerden bazıları Türkiye'de üretilmiş telefonlarını iç piyasaya sunmaya başladı. Yerli üretim olarak piyasaya çıkan söz konusu telefonlar, vergilendirme avantajının sağladığı daha uygun fiyatıyla da ön plana çıkıyor.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, dünyanın en büyük 3'üncü telefon üreticisi Xiaomi, mart ayında İstanbul'da açılışını yaptığı fabrika ile Türkiye'de telefon üretimine başladı.
Türkiye'ye 30 milyon dolarlık yatırım yapan şirket, dünyada üretim yaptığı 4'üncü ülke olarak Türkiye'yi seçti. Şirket, söz konusu yatırımıyla yaklaşık 2 bin kişiye istihdam sağlayacak.
Yerli üretime ilk olarak Redmi 9C modeliyle başlayan şirket, bu modele ek olarak Redmi 9T modelini yerli üretim etiketiyle satışa sundu.
Çin'in en büyük telefon üreticisi OPPO, mart ayında Tuzla'da 12 bin metrekare kapalı alana sahip bir fabrikada üretime başladığını duyurdu.
OPPO, Türkiye'de üretilen ilk modeli olan OPPO A15s'in ardından "Made in Turkey" ibaresiyle gelen ikinci telefonu Reno5 Lite'yi de kullanıcıların beğenisine sundu.
Güney Koreli teknoloji devi Samsung da Türkiye'de üretime başladı.
"Sunny" markasıyla üretim yapan Atmaca Elektronik'le anlaşan Samsung'un Türk yapımı cep telefonları, "Türkiye'de montajlandı" yazısıyla mağazalardaki yerini almaya başladı.
Çinli akıllı telefon devi TECNO, 35 milyon dolarlık yatırım ile Türkiye'de üretime geçti.
TECNO Mobile'ın Türkiye Ülke Müdürü Hank Li, İstanbul Pendik'te bulunan fabrikada yaklaşık 1.000 kişilik bir istihdam yaratmayı hedeflediklerini belirterek, Türkiye yatırımlarını uzun vadede artırmayı planladıklarını bildirdi.
Teknoloji devi TCL'nin de tercihi Türkiye oldu. Arçelik ile güçlerini birleştiren TCL, akıllı telefon üretimine başladı.
Tekirdağ'ın Kapaklı ilçesinde bulunan Çerkezköy OSB'de "TCL" markasıyla üretime başlayan şirket, ilk aşamada yıllık 450 bin telefon üretmeyi planlarken, 2022'de telefon üretme kapasitesini 1 milyona kadar çıkarmayı hedefliyor.
Çinli teknoloji şirketi Vivo da Gebze'de bir tesisi kiralayarak Türkiye'de üretim yapacağını açıkladı.
Akıllı telefon üreticisi Realme de sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Türkiye'de üretime başlayacaklarını duyurdu.
Türkiye yatırımlarına daha önce başlayan teknoloji şirketi Huawei, 10 yıl içinde Türkiye'ye 520 milyon TL yatırım yaptığını duyurmuştu.
Huawei Türkiye Genel Müdürü Jing Li, şubat ayında yaptığı açıklamada, Huawei'nin Çin dışındaki en büyük ikinci AR-GE Merkezi olarak da Türkiye'nin Huawei için büyük öneme sahip olduğunu vurguladı.
AA muhabirinin Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği'nden (MOBİSAD) derlediği bilgilere göre, Türkiye, telefon üreticileri için büyük bir pazar olma konumunda bulunuyor.
Geçen yıl Türkiye'de 10 milyon 500 bin resmi telefon satışı yapılırken, kayıt dışı veriler de eklendiğinde bu rakam 12 milyona çıkıyor.
İstanbul Medipol Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Serhat Yüksel, teknoloji şirketlerinin Türkiye'yi tercih etmesindeki en önemli nedenlerden birinin "cezbedici bir pazar olarak değerlendirilmesi" olduğunu söyledi.
Türkiye'de genç nüfusun da etkisiyle telefon satışlarının çok yüksek miktarlara ulaştığını aktaran Yüksel, büyük telefon şirketlerinin de bu durumun farkında olarak bu pazara girmek istediğini ifade etti.
Döviz kurundaki gelişmelere değinen Yüksel, şunları kaydetti:
"Amerikan doları, Türk lirası karşısında değer kazandı. Bunun sonucunda da Türkiye'deki üretim maliyetleri diğer ülkelere kıyasla azaldı. Bu durumda da bahsi geçen bu şirketler, üretim yapabilmek için Türkiye'yi tercih etti. Belirtilen hususlara ek olarak, Türkiye Mayıs 2020'de ithalatta gözetim uygulamasını getirdi. Bu çerçevede yerli üreticinin korunması hedeflendi. Bu uygulama ile fiyatı belirli bir tutarın altında olan cep telefonları için de ithalatta gözetim uygulaması getirildi. Bu durum, ucuz telefonların fiyatlarının yükselmesine sebebiyet verdi. Bu yüzden büyük telefon şirketleri, üretim yeri olarak Türkiye'yi tercih ederek bu maliyetleri düşürmeyi hedefledi. Son olarak, Türkiye'nin coğrafi konumu da yabancı yatırımcıları oldukça cezbetmektedir. Avrupa'ya yakın olmasından dolayı Türkiye'de yapılacak bir üretim yatırımcılara önemli ölçüde maliyet avantajı sağlamaktadır. Başka bir ifadeyle, büyük telefon şirketleri, üretim merkezi olarak Çin yerine Türkiye'yi tercih ederek lojistik maliyetlerini önemli ölçüde düşürebilmektedir."
Doç. Dr. Serhat Yüksel, yatırımların Türkiye'ye birçok avantajı olduğunu vurgulayarak, "Öncelikle bu yatırımlar sayesinde birçok vatandaşımıza iş imkanı sunulmaktadır. Dolayısıyla bu durum dünyadaki en büyük problemlerden biri olan işsizlik sorununun azaltılabilmesine katkı sağlamaktadır." diye konuştu.
Yatırımlar sayesinde birçok tedarikçinin de iş hacimlerini arttırabileceklerine işaret eden Yüksel, "Büyük telefon şirketleri, Türkiye'de üretime başladığı vakit ihtiyaç duydukları birçok ürünü yine Türk firmalarından temin edeceklerdir. Belirtilen bu durum da ilgili firmaların satış hacimlerini artıracaktır. Öte yandan, bu yatırımların en büyük avantajlarından biri de ülkemize bu konuya yönelik teknolojinin gelmesidir. Bu yatırımlar sayesinde Türk mühendis ve teknisyenler de bu teknolojinin nasıl uygulandığını öğrenebilecek. Belirtilen bu durumun uzun vadede ülkemize çok ciddi faydalar sağlayacağı kanaatindeyim." şeklinde konuştu.
Yatırımların Türkiye'nin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne ulaşabilmesine önemli ölçüde katkı sağlayacağını vurgulayan Yüksel, şunları kaydetti:
"Türkiye, şu anda bu firmaları ülkesine çekebilmede başarılı olmuştur. Bununla birlikte önem arz eden başka bir konu da bu yatırımların artması ve sürekli olabilmesidir. Peki bu husus için ne yapılabilir? İlk olarak, bu firmalara devlet tarafından birtakım destekler sağlanmalıdır. Bu çerçevede, vergi avantajı ve lokasyon desteği gibi bazı teşvikler sayesinde Türkiye'de üretim yapmanın maliyet avantajı korunmalıdır. Başka bir ifadeyle, bu avantajlara sahip olan firmaların başka ülkelere gitmeleri için bir sebep olmayacaktır. Belirtilen bu hususlar, sadece bu firmaların Türkiye'de kalmasını sağlamayacak, ayrıca diğer firmaların da Türkiye'yi tercih etmelerine yardımcı olacaktır. Bu durum da ülkemizin ekonomik gelişmesine önemli ölçüde yardımcı olacaktır."
(AA)