Türkiye’de 15 yaş altında çocuğa sahip 3,2 milyon çalışan anne bulunuyor. İş hayatındaki kadınların yalnızca yüzde 17’si çocuklarının bakımı için kreş, anaokulu veya bakıcı gibi ücretli bakım seçeneklerini tercih ediyor. Yarım milyona yakın çalışan anne ise çocuklarının bakımı için büyükanne, büyükbaba veya akrabalardan destek alıyor.
Türkiye’nin bulut tabanlı personel yönetim yazılımlarından Kolay İK, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayınladığı çalışanların çocuk bakım sorumlulukları ve bu sorumluluğun iş ve aile yaşamını nasıl etkilediğini araştıran ’İş ve Aile Yaşamının Uyumu Anketi’ni inceledi. Derlenen verilere göre, Türkiye’de iş hayatındaki 8,8 milyon kadının yüzde 36,3’ü (3,2 milyon) 15 yaş altında çocuklarının bakımından sorumlu. Çalışan çocuklu annelerin yarısı yani 1,5 milyonu ise çocuklarının bakımını kreş, bakıcı veya akraba desteği olmadan yürütüyor.
Yarım milyona yakın çalışan annenin çocuklarına büyükanne veya dede bakıyor
Türkiye’de 3,5 milyon çalışan annenin yüzde 83’ü çocuklarının bakımı için herhangi bir destek almazken, yüzde 13’ü kreş ve anaokulu gibi profesyonel bakım merkezlerini, yüzde 3’ü evde bakıcı çalıştırmayı, yüzde 1’i ise her ikisini birlikte tercih ediyor. Çocukların bakımında ücretli destek almayan 3 milyon annenin yarısı çocuklarına kendisi veya eşiyle birlikte bakıyor. Çocukları için büyükanne, büyükbaba veya diğer akrabaların desteğini alanların oranı ise yüzde 15,2. Dışarıdan bakım desteği almayan annelerin yüzde 12,2’si bakım hizmetlerini pahalı buluyor.
En zor, yönetici pozisyonundaki anneler izin alıyor
Kolay İK, çocuk sahibi olma sorumluluğunun çalışma yaşamına etkilerini de irdeledi. İş hayatındaki kadınların yüzde 83,3’ü çocukları olduktan sonra mevcut çalışma düzenini değiştirmediğini belirtirken, yüzde 5,3’ü çalışma saatlerini azalttığını, yüzde 4,1’i gelir artışı sağlayacak değişikliklere gittiğini, yüzde 2,5’i ise daha az zorlayıcı görevler üstlendiğini söylüyor. Ücretli çalışan annelerin mesai saatlerinde esnek olabilmeleri veya tam gün izin alabilme imkanları incelendiğinde ise yüzde 42’si genellikle izin alabiliyorken, yüzde 28’i ise mümkün olmadığını belirtiyor. Hizmet ve satış elemanı olarak çalışan anneler daha kolay izin alabiliyorken, yönetici pozisyonundaki anneler en zor izin alabilen meslek grubunda yer alıyor.