Türkiye'nin aktif uydu sayısı Türksat 5A'nın hizmete girmesiyle 7'ye yükseldi

ARİFE YILDIZ ÜNAL - Uzayda uydu sahibi 30 ülkeden biri olan Türkiye'nin aktif uydu sayısı, Türksat 5A'nın da hizmete alınmasıyla 7'ye yükseldi.

AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, Türkiye'nin, 3'ü (Türksat 3A, Türksat 4A, Türksat 4B) haberleşme, 3'ü (Göktürk-1, Göktürk-2 ve RASAT) gözlem olmak üzere aktif 6 uydusu bulunuyordu.

Türkiye'nin ilk iletişim uydusu denemesi olan Türksat 1A, 24 Ocak 1994'te uzaya fırlatıldı ancak fırlatıcı rokette meydana gelen arıza nedeniyle 12 dakika 12 saniye sonra okyanusa düştü. Uydu teknolojilerine yatırımlarına devam eden Türkiye, 10 Ağustos 1994'te Türksat 1B ile uzaydaki yerini aldı. Temmuz 1996'da uzaya fırlatılan Türksat 1C, Eylül 2010'a kadar 31 ve 42 derece doğu yörüngelerinde hizmet verdi. 10 Ocak 2001'de 42 derece doğu boylamına fırlatılan Türksat 2A'nın görev süresi 27 Eylül 2016'da sona erdi.

Bu uydunun ardından Türksat 3A, 4A ve 4B uyduları uzaya gönderildi. Son olarak AIRBUS D&S tarafından üretim süreçleri ve test aşamaları tamamlanan Türksat 5A uydusu fırlatmaya hazır halde 2 Ekim 2020'de Türksat yetkililerine yerde teslim edildi.

2017'de imzalanan sözleşme sonrası AIRBUS'ın Fransa'nın Toulouse şehrindeki tesislerinde üretimine başlanan uydu, SPACE X firmasının ABD-Florida'da bulunan Cape Canaveral'daki fırlatma merkezine gönderildi. 8 Ocak 05.15'te Falcon 9 roketiyle başarılı bir şekilde uzaya fırlatılan Türksat 5A'dan, fırlatıştan 35 dakika sonra ilk sinyal alındı.

Tamamen elektrikli itki sistemine sahip Türksat 5A, istasyonlar aracılığıyla tüm yörünge ve alt sistem kontrollerinin gerçekleştirilmesinin ardından "31 derece doğu" boylamındaki yörüngesine 4 Mayıs'ta yerleşti.

Türksat 5A'nın testlerinin başarıyla tamamlanmasının ardından dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı törenle hizmete alınmasıyla Türkiye'nin uzaydaki aktif uydu sayısı 7'ye çıktı.

Türksat 5A'nın yörüngesinde hizmete girmesiyle uzayda aktif görev yapan haberleşme uydularının sayısı 4'e, Türksat'ın kendi uydularıyla operasyon yürüttüğü yörünge sayısı da ilk defa 3'e çıktı.

Uydu, manevra ömrüyle 31 derece doğu yörüngesindeki frekans ve yörünge haklarını 35 yıl boyunca güvence altına alacak.

- TV yayıncılığı ve veri haberleşme hizmetleri verecek

Türksat 5A, Türkiye, Avrupa, Orta Doğu, Kuzey Afrika, Orta Batı Afrika, Güney Afrika, Akdeniz, Ege Denizi ve Karadeniz’i kapsayan geniş bir coğrafyada, TV yayıncılığı ve veri haberleşme hizmetleri sunacak.

Türkiye'nin, yeni Ku Bandını kullanan öncü ülkelerden birisi olmasını sağlayacak Türksat 5A, 12 kilovat güçle çok daha kaliteli bir TV yayıncılığı ve haberleşme hizmeti sağlayacak.

- TÜRKSAT 5B'nin yılın son çeyreğinde fırlatılması hedefleniyor

Uydu teknolojileri alanındaki yatırımlarını sürdüren Türkiye, imalatları tamamlanan ve testleri yapılan Türksat 5B haberleşme uydusunu bu yılın son çeyreğinde fırlatmayı planlıyor.

42 derece doğu yörüngesine gönderilecek Türksat 5B ile Ka-Bant kapasitesi 15 kat artacak ve uydu Türksat filosunun en güçlü uydusu olacak.

Türksat 5A'nın ardından 5B'nin de hizmete girmesiyle Türkiye'nin frekans hakları korunurken, gelecek yeni nesil haberleşme uyduları için de yeni frekans hakları elde edilecek.

Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test (USET) Merkezi'nde üretilecek Türksat 6A haberleşme uydusunun 2022'de uzaya fırlatılması öngörülüyor.

Türkiye, Türksat uydularıyla haberleşme alanında Avrupa ve Afrika'nın tamamını, Asya'nın Endonezya da dahil batı ve güney bölümünü (Rusya ve Çin hariç) kapsayaca​​​​​​​k.

- Türkiye'de tasarlanıp üretilen ilk gözlem uydusu RASAT

RASAT yer gözlem uydusu, TÜBİTAK UZAY'ın BİLSAT'ın ardından ikinci uzaktan algılama uydusu oldu. Türkiye'de tasarlanıp üretilen ilk yer gözlem uydusu olan RASAT, 17 Ağustos 2011'de Rusya'dan fırlatıldı.

RASAT uydusu, tasarım ömrü 3 yıl olmasına rağmen yörüngede halen hizmet veriyor.

Söz konusu uydu, güneşe eş zamanlı dairesel yörüngede, 700 kilometre irtifada bulunuyor, 7,5 metre siyah-beyaz, 15 metre çok bantlı uzamsal çözünürlükte süpürçek (pushbroom) kamerayla görev yapıyor.

Yeniden ziyaret zamanı ortalama 4 gün olan RASAT, 3 eksende kontrol edilebiliyor. Her bir çerçeve görüntüsünün boyutları 30x30 kilometre olan uydudan, 960 kilometre uzunluğuna kadar şerit görüntü alınabiliyor.

Proje kapsamında, uydu montaj, entegrasyon ve test laboratuvar büyütülürken uydu tasarım, üretim ve test konularında 100'den fazla uzman yetiştirildi.

- Göktürk-1 uydusu

Türk Silahlı Kuvvetlerinin hedef istihbaratına yönelik uydu görüntüsü ihtiyacını karşılayacak Göktürk-1 de 2016'da uzaya fırlatıldı. Alçak irtifa dünya yörüngesine oturan uydu, kamu kurum ve kuruluşları için çevre ve yapılaşmanın izlenmesi, tarımsal rekolte tespiti, belediyecilik uygulamaları, sınır kontrolü ve kadastro faaliyetleri gibi birçok alanda uzaktan algılama görevleri yapılabiliyor.

Coğrafi kısıtlama olmaksızın dünyadaki herhangi bir yerde keşif yapmak için tasarlanan 0,50 metre çözünürlüklü uydunun ömrünün 7 yıl olması öngörülüyor.

- İlk yüksek çözünürlüklü keşif ve gözlem uydusu Göktürk-2

Türkiye'de özgün olarak geliştirilen ilk yüksek çözünürlüklü keşif ve gözlem uydusu Göktürk-2, 2012'de gerçekleştirilen fırlatma operasyonu ile görev yörüngesine yerleştirildi.

Göktürk-2, Milli Savunma Bakanlığı, TÜBİTAK Başkanlığı ve TÜBİTAK UZAY-TUSAŞ iş ortaklığı tarafından imzalanan sözleşme kapsamında üretildi.

Uyduyla Türk Silahlı Kuvvetleri ve özel olarak Hava Kuvvetleri Komutanlığının ihtiyaç duyduğu hedef istihbaratı ile sayısal ve coğrafi veri üretimi sağlanıyor. Ayrıca diğer kamu kurum/kuruluşları ile üniversite ve araştırma kurumlarının uydu görüntüsü istekleri karşılanıyor.

Yüksek yerlilik oranıyla üretilen ve 2,5 metre çözünürlüğe sahip gözlem uydusu, Türkiye'nin savunma, çevre, şehircilik, tarım ve ormancılık alanlarında önemli ihtiyaçlarına cevap veriyor.

Söz konusu uydu, yaklaşık 640 kilometrelik bir şeridin görüntüsünü tek geçişte indirebilecek kadar yüksek hızlı veri haberleşmesine sahip bulunuyor.

Dünyanın her yerinden görüntü alma ve iletişim konisi içinde aktarma kabiliyetine sahip uydu, dünya etrafındaki bir turunu yaklaşık 98 dakikada tamamlıyor.

Göktürk-2 Projesi kapsamında uzay ve uydu sistemlerine yönelik teknoloji, uzman insan gücü ve altyapı geliştirilmesi, kamu kurum ve kuruluşlarının gözlem ve araştırma ihtiyaçlarının milli imkan ve kabiliyetlerle karşılanması hedeflendi.

Gelinen noktada, TÜBİTAK UZAY ve TUSAŞ bünyesinde, gelecekteki uydu projelerinde görev alacak uzman insan gücü yetiştirilirken uydu ve ekipman seviyesi tasarım, analiz, üretim, montaj, entegrasyon ve test faaliyetlerine yönelik altyapı ve kabiliyetler kazanıldı.