Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Aksoy, "ABD, Türkiye'deki yabani buğdaylardan hastalıklara dayanıklılık genlerini alıp, kendi bitkilerine aktararak geliştirdiği çeşitlerden yıllık 50 milyon dolar gelir elde ediyor" dedi.
Aksoy, Türk Ocakları Kayseri Şubesi'nin düzenlediği "Türkiye'nin Bitki Biyo Çeşitliliği, Kullanımı ve Geleceği" konulu konferansta sunduğu bildiride, dünyada yaklaşık 25 milyar dolarlık biyo kaçakçılığın, uyuşturucu ve silah kaçakçılığından sonra 3. sırada yer aldığını bildirdi.
Biyolojik ve genetik kaynakların yetkili makamların izni olmadan toplanması ve yurt dışına çıkartılmasının yasak olduğuna dikkati çeken Aksoy, Türkiye'de Biyo Çeşitlilik Sözleşmesi'nin 14 Mayıs 1997'de yürürlüğe girdiğini anımsattı.
Sözleşmeyle biyolojik çeşitliliğin korunması, biyolojik kaynakların sürdürülebilir kullanımı ve genetik kaynakların kullanımından doğan yararların eşit ve hakça paylaşımının amaçlandığını vurgulayan Aksoy, Türkiye'de biyo çeşitliliğin yeterince korunamadığını savundu.
Türkiye'de doğadan toplanan bitki ve hayvan örneklerinin dünya pazarında satıldığını iddia eden Prof. Dr. Aksoy, "Birçok bitki düşük fiyatlarla yurt dışına satılıyor, orada işlendikten sonra onlarca kat fazlası ödenerek geri alınıyor. Bir tek gen, milyon dolarlarla ifade ediliyor. ABD, Türkiye'deki yabani buğdaylardan hastalıklara dayanıklılık genlerini alıp, kendi bitkilerine aktararak geliştirdiği çeşitlerden yıllık 50 milyon dolar gelir elde ediyor" ifadelerini kullandı.
-Türkiye'nin biyo çeşitliliği-
Türkiye'nin, sahip olduğu zengin biyo çeşitliliği ile bulunduğu kuşakta geçmiş dönemlerde ve günümüzde Avrupalı bilim insanlarının en fazla ilgi gösterdiği ülkelerin başında geldiğine işaret eden Aksoy, şu bilgileri verdi:
"Ülkemiz, dünya üzerinde biyo çeşitlilik açısından çok önemli bir konumda bulunmaktadır. Ülkemizde 12 bin civarında çiçekli bitki, 132 memeli hayvan, 106 sürüngen hayvan, 457 kuş türü ve 345 balık türü bulunmaktadır. Ayrıca çok farklı habitat ve ekosistem çeşitliliğine de sahiptir. 12 bin bitki çeşidinden yaklaşık 3 bin 800'ü dünyada sadece ülkemizde yetişen endemik türdür. Tüm Avrupa'nın çiçekli bitki varlığı 12 bin civarındadır. Kayseri ve çevresinde yaklaşık 2 bin 260 çiçekli bitki türü bulunmaktadır. Bu bitkilerin 536'sı nadir bitkilerdir. Bu nadir bitkiler Aladağlar, Erciyes Dağı, Tahtalı Dağları, Binboğa Dağları ve Sultansazlığı civarında yoğunlaşmaktadır. Endemik bitkilerimizin yarısından fazlası bozkırlara aittir. Aynı zamanda bozkırlar, insanların en çok kullandığı alanlardır. Bu nedenle vakit geçirmeden bozkırlarda birkaç koruma alanı kurulmalıdır."
-Bitkilerin ilaç sektöründeki yeri-
Dünyadaki ilaç sektöründe tıbbi bitkilerin çok önemli yere sahip olduğunu ifade eden Prof. Dr. Ahmet Aksoy, içerdikleri tedavi edici bileşiklerden dolayı bu bitkilerin bazı hastalıkların tedavisinde yüzyıllardır kullanıldığını, ancak bitkilerle ilgili yöresel bilgilerin doğru olup olmadığının deneylerle ortaya çıkarılması gerektiğini belirtti.
Türkiye'deki birçok endemik bitkinin içerdiği etken maddelerin ilaç sanayine bir an önce kazandırılmasını isteyen Aksoy, şöyle devam etti:
"Dünyada birçok modern ilaçlar, halkın kullandığı geleneksel bilgilerden yola çıkılarak sentezlenmiştir. Son dönemlerde dünyada birçok kanser ilaçları çeşitli bitkilerden elde edilmekte ve çok yüksek paralara satılmaktadır. Ancak doğadan doğrudan tıbbi amaçlarla kullanılan bitkiler birçok etken madde içermektedir. Bu etken maddelerden biri hastalığımızı tedavi ederken, diğer etken maddeler vücudumuzun başka kısımlarında acaba ne aksaklıklar yapmaktadır, bilmemekteyiz. Onun için bitkileri şifa amaçlı kullanırken olumsuzluklarını göz ardı etmemeliyiz."
Türkiye'de biyo teknolojiden de yeterince yararlanılamadığını öne süren Aksoy, sözlerini "Dünyada biyo teknoloji pazarı 2011 yılında 282 milyar dolarken, 2015 yılında bunun 320 milyar dolar olması bekleniyor. Ülkemizin 2023 hedefinde biyo teknolojiden ne kadar pay veya gelir beklendiğini merak ediyorum" diye tamamladı.
Muhabir: Mustafa Yıldız
Anadolu Ajansı ve İHA tarafından yayınlanan yurt haberleri Mynet.com editörlerinin hiçbir müdahalesi olmadan, sözkonusu ajansların yayınladığı şekliyle mynet sayfalarında yer almaktadır. Yazım hatası, hatalı bilgi ve örtülü reklam yer alan haberlerin hukuki muhatabı, haberi servis eden ajanslardır. Haberle ilgili şikayetleriniz için bize ulaşabilirsiniz