YASEMİN KALYONCUOĞLU - En çok izlenenler arasında gösterilen televizyon dizilerine imza atmış yönetmen Yasin Uslu'nun projesini yürüttüğü, TRT Belgesel'de yayınlanan Türkiye'nin ilk dizi film kurgulu belgeseli "Uslu Duramayanlar", adrenalin meraklıları ve yeni rotalar görmek isteyenlerin ilgisini çekmeyi başardı.
TRT Belgesel kanalında iki bölümü yayınlanan ve büyük ilgi gören Uslu Duramayanlar belgeselinin yönetmeni Yasin Uslu, Türk televizyonlarında ilk kez dizi film kurgusunda bir belgeseli izleyenlerle buluşturdu.
"Sevda Kuşun Kanadında", "Seddülbahir 32 Saat", "Kurt Kanunu", "Sıla" gibi izlenen dizi filmlerin yönetmenliğini yapan Uslu, ilk belgesel yönetmelik eseri "Uslu Duramayanlar"ı AA muhabirine anlattı.
Heyecanı ve keşifleri sevdiğini söyleyen Uslu, dizilerde de durağan planlardan kurtulmak için yönetmenlik serüveni boyunca hep iyi olanı ve farklı renkleri aradığını söyledi.
- "Yüzde yüz bir belgesel değil"
Uslu, Türkiye'de en büyük sorunun "algı" olduğunu çünkü belgeselcilikte ve yeni işlerin tümünde, yapımların, yabancı başarılı örnekleriyle kıyaslandığını belirterek, şunları ifade etti:
"Televizyon ve dizi sektörü dünyanın en büyük çobanıdır. Bir sürüyü güdersiniz. Eğer çok iyi güderseniz, bunu iyi kullanırsanız, hem inanılmaz güzel şeyler öğrenirsiniz hem de eğlenirsiniz. Biz eğlenmeden bir şey öğrenmek istemeyen bir milletiz. Bana göre dünyadaki en iyi iki belgesel Görevimiz Tehlike filmleri ve James Bond'lar. Çünkü hepsi gerçek dünyada çekiliyor. Yeşil perdede çekilmiyor, aktörler kendileri oynuyor. Tom Cruise kendisi oynuyor her rolü. Eğer o yapabiliyorsa biz de yaparız diye düşünüyorum. Bunu yapmak için yola çıktık. En büyük zorluğumuz algı."
Uslu, Türklere özgü bir üslupla, hikayesi olan, öğretirken güldüren, keşfederken gerilim yaşatan bir belgesel çektiklerini belirterek, "Biz, bizim gibi bir şey yapalım istedik. Türk gibi olsun. Seyirci bizi onlarla kıyaslayamasın. Yapabildiğimiz kadar yapalım ama gittikçe yapalım. Öğrenilen bir hikayesi olsun ama önce senaryosu olsun istedik. Biz millet olarak senaryoyu seviyoruz. Uslu Duramayanlar'da ufak ufak öğretilerle, denemelerle bir şey yapmak için yola çıktım. Yüzde yüz bir belgesel değil." diye konuştu.
- "Bir şekilde ateşlenmemiz gerekiyor"
Yasin Uslu, adrenalin içeren tüm sporları belgeselde ekrana yansıtacaklarını belirterek, "aman evladım yapma bir şey olur" algısını kırmak istediklerini, dünyada olduğu gibi Türkiye'de de riskli sporları yapanların artması için emek harcadıklarını, belgeselde bunun da mücadelesini verdiklerini söyledi.
Belgesel için skydiver (paraşütle atlama) eğitimi aldığını ve 200 atlayış sonunda skydiver kameramanı olacağını söyleyen Uslu, Türkiye'de su altı kameramanlığı ve fotoğrafçılığının da yeni yeni geliştiğine işaret etti.
Uslu, yabancıların Kaptan Cousteau sürecinden beri araştırma ve bunu çekme işini bildiğini fakat Türkiye'de bu konuda yeni yeni adım atıldığını belirterek, şunları kaydetti:
"Biz daha bebek değil cenin konumundayız. Kafası çok iyi çalışan ve yetenekli bir milletiz. Çok çalışırsak yapabiliriz. Uslu Duramayanlar'da risk ile savaşıyoruz. Belgeselimizin en önemli meselesi de Türkler, yüzyıllardır durmayan bir millet. Çılgınız, durmamalıyız ama bana göre nesil duruyor. Genç bir nüfusa sahibiz ama hareket kabiliyetimiz yok. Bizim bir şekilde ateşlenmemiz gerekiyor. Bir yerden başlamamız gerektiğini anlatıyoruz Uslu Duramayanlar'da."
- "Türkiye'de Uslu Duramayanlar'ın emsali yok"
Uslu, ilk bölümlerde 4 bin metreden atladıklarını, gelecek bölümlerde ise 35 bin fitten atlayarak bunu yapan ilk Türk yönetmen olmayı hedeflediğini söyledi.
Belgeselin içinde kurgusal bir senaryo olduğunu belirten Uslu, skydive, bungee jumping gibi sporları daha önce hiç denemeyen oyuncuların dublörsüz oynadıklarını ve böylece heyecanın ve stresin belgesele yüzde yüz yansıdığını vurguladı.
Bir bölümde oyunculara sykdive yaptırırken aynı zamanda işi renklendirerek 5 bin fitte Karagöz-Hacivat okuttuklarını söyleyen Uslu, izleyicinin ilgisini çekmeyi bu şekilde başardıklarını ve diğer bölümlerde de değişik sporları deneyeceklerini kaydetti.
Yasin Uslu, bir bölümün 58 dakika sürdüğünü, ilk 6 bölümü çektiklerini, 2 bölüm yayınladıklarını ve Katar, Sivrihisar, Tayland gibi birbirinden farklı rotalara gittiklerini söyledi.
Belgeselin yazarı da olan Uslu, izleyenlerin bir hayvanı yakından görmeyi beklememesi gerektiğini, National Geographic belgesellerindeki gibi çok yüksek maliyetle çalışmadıklarını belirterek, "Uslu Duramayanlar'ın emsali yok Türkiye'de. Bu anlamda çok değerli. Yolun çok başındayız. Öğreniyorum çünkü ben dizi film çeken bir insanım. Hiç böyle bir şey çekmemiştim." ifadelerini kullandı.
- 7 kişilik ekiple belgesel
Drone kullanıcısı ve sesçi dahil olmak üzere 7 kişilik ekiple belgesel yaptıklarını söyleyen Uslu, çekim yaptıkları rotalarla ilgili bilgileri kurgu içinde verirken, sadece gençleri değil yetişkinleri de cezbetmek istediklerini dile getirdi.
TRT Genel Müdürü İbrahim Eren ve TRT Belgesel Kanal Koordinatörü Süleyman Tezgel'e kendilerini cesaretlendirdikleri için teşekkür eden Uslu, şunları söyledi:
"Bunun için herkesin sabırlı olması gerektiğine inanıyoruz. Alışmak, anlamak ve algılamak gerekiyor. Seyircinin de buna kendisini zorlaması gerekiyor. Kafasını zorlamayı seven seyirciyi seviyoruz. Kişi dertliyken derdini unutmalı bizi izlerken. Bizi herkes seyretsin isteriz. Ama biliyorum ki Türkiye'ye belgesel yapmıyorum. Herkese yapıyorum ama Türk gibi yapıyorum. Yurt dışında da seyretsinler kafasındayım. 'Bizi' uyandırmak istiyorum." dedi.
- Komedi ve gerilim belgeselde bir arada
Ödüllü sinema oyuncusu Muhammed Cangören'in "yapımcı" rolüne hayat verdiği Uslu Duramayanlar, "yapımcı"nın belgesel çekmek için dört kişiye görev vermesi ve her defasında önlerine koyduğu bir "yapılacaklar listesi"yle onları zorlayarak keşfe göndermesini konu alıyor.
Memduh Kızılkula, Ozan Aydemir, Kürşat Öztürk ve Özden Serkan Şenalp'in diğer karakterleri canlandırdığı belgeselin yapımcılığını Suat Keskin üstleniyor.
Belgeselde, birbirinin zıttı dört insan bir araya gelerek dünyanın çeşitli yerlerinde maceralara atılıyor ve komik, gerilimli anlar yaşıyor.
Karakterlerin kurgusal fakat oyuncuların başlarına gelen olayların gerçek olduğu belgeselde, oyuncular gerçek isimleriyle rol alıyor.
İlk bölümü 12 Ocak'ta yayınlanan belgesel, her hafta Cumartesi günü ekranlara geliyor.