Türkiye'nin Ilk Yerli Tramvayı İpekböceği Seferlere Başlıyor

Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin danışmanlığında Durmazlar Makine tarafından üretilen boş ve dolu ağırlıklı test sürüşlerini başarıyla tamamlayan Türkiye’nin ilk yerli tramvayı ‘İpekböceği’, yolculu seferlere başlıyor. Türk mühendisliğinin gücünün simgesi haline gelen İpekböceği’ ilk yolculu seferine 12 Ekim Cumartesi saat 11.00’da Kent Meydanı’nda Başkan Altepe’nin de katılımıyla çıkacak.Bursa'da ilk olarak 1904 yılında gündeme gelen ancak bir türlü gerçekleştirilemeyen elektrikli tramvayı hayata geçirmenin mutluluğunu yaşadıklarını dile getiren Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, hem yerli tramvay hem de şehir içi tramvay hattı ile bir ilki gerçekleştirdiklerini hatırlattı. Tarihi Bursa arşivlerinden derlenen bilgileri paylaşan Başkan Altepe, şu bilgileri verdi: “1904 yılında Hacı Kamil Efendi Zade Arif Bey Bursa’da atlı tramvay yerine elektrikli tramvay kurup işletmek için başvuruda bulunmuş. Bu gerçekleşmeyince elektrikli tramvay kurma ve işletme hakkı Payitaht tarafından belediyeye devredilmiş. 17 Şubat 1905’te Aşkudere eşrafından Süleyman oğlu Mehmed Ali Ağa Payitaht’tan aldığı referans ile Tramvay kurulup işletilmesine talip olarak Belediye başvurmuştur. Şartnameye göre iki yıl içerisinde şirket kurulup binanın yapılmasına başlanması şart koşulmasına rağmen istenilen şartlar yerine getirilmeyince 20 Eylül 1909 tarihinde Aşkudereli Mehmed Ali Ağa haklarını tekrar belediyeye devretmiş. Daha sonra tekrar edilen ihale sonucunda İstanbul’da şirket merkezi olan Oropedi Mauri Matis Efendi ile 12 Temmuz 1913 tarihinde sözleşme imzalanmış. Tramvay hatlarına ait yolların açılıp malzemelerin tamamlanmasına başlanmış. Tramvaylar için ihtiyaç olan elektriğin üretileceği fabrikaların inşasına başlanarak bir kısmı kısmen tamamlanmış. Birinci Dünya Harbi’nin araya girmesiyle çalışmalar durma noktasına gelince sözleşme feshedilerek imtiyaz tekrar belediyeye devredilmiş. I. Dünya Harbinden sonra 23 Haziran 1924 yılında Bursa Cer, Tenvir Ve Kuvve-i Muharrike-i Elektrikiye Türk Anonim Şirketi adında bir şirket kurulmuş. Aynı yıl ilk santral binası, tramvay depoları ve tamir atölyeleri yani bugünkü Tedaş binası kurulmuş. Ancak üretilen elektriğin öncelikle sanayiye kullanılması nedeniyle tramvayla ilgili istenilen sonuç bir türlü alınamaz 1924 yılında imzalanan son sözleşme esasına göre 4’ü mecburi, 5’i tercihli olmak üzere 9 hat belirlenmiştir ve yine sonuç alınamamış. Ecdadımızın bir asır önce çalışmalarını başlattığı tramvay hattını 109 yıl sonra Bursa’ya kazandırmanın gururunu yaşıyoruz.