ANKARA (İHA) - Ankara Ticaret Odası (ATO) tarafından hazırlanan 'suç Dosyası'na göre, Türkiye'de 2003 yılında 321 bin 805 suç işlendi. Bu yılın ilk beş ayında işlenen suç sayısı şimdiden 143 bin 924'e ulaştı. Bu seyir devam ederse yıl sonunda suç sayısının 350 bine dayanacağı tahmin ediliyor.
ATO, Türkiye'nin sosyal yaralarına konu alan 'Neler Oluyor Bize?' adı altında dört bölümlük dizi rapor hazırladı. Rapor serisinin bugün açıklanan üçüncü bölümünü 'Suç Dosyası' oluşturdu.
ATO'nun Emniyet Genel Müdürlüğü Asayiş Daire Başkanlığı'nın son 10 yıllık verilerinden yararlanarak hazırladığı 'Suç Raporu'na göre, Türkiye'de, ekonomik krizden sonra hırsızlık, yankesicilik, kapkaç, oto hırsızlığı, banka soygunu, adam kaldırmak, zorla çek ve senet imzalatmak, gasp ve yağma, yangın, dolandırılcılık, adam öldürme, yaralama, darp, kız kaçırma, çocuk kaçırma, tehdit, rehin alma, ırza geçme, fuhuşa teşvik, kumar, rüşvet, insan ticareti ve diğer suçlarda artış yaşanıyor.
Rapora göre, Türkiye'de 1995 yılında 229 bin 513, 1996 yılında 291 bin 662, 1997 yılında 304 bin 147, 1998 yılında 304 bin 114, 1999 yılında 280 bin 554, 200 yılında 259 bin 895 suç işlendi. Ekonomik krizin yaşandığı 2001 yılında işlenen suç sayısı 299 bin 589'a yükselirken , 2002 yılındabir önceki yıla göre küçük bir azalmayla 296 bin 589 csuç işlendi. 2003 yılında suç sayısı yeniden tırmanışa geçerek 321 bin 805'e çıktı.
2003 yılı verileriyle Türkiye genelinde yaklaşık her gün 8882, her saat 37, her dakika 2 olay meydana geldi.
Raporda, ekonomik suçlarda da artışa dikkat çekiliyor. 2000 yılında toplam 103 bin 692, 2001 yılında 137 bin 472, 2002 yılında 131 bin 631, 2003 yılında 152 bin 5005, 2004 yılında ilk 5 aylık döneminde de 69 bin 897 ekonomik suç işlendi. Ekonomik suç sayısının geçen yıl büyük bir patlama yaparak 131 binlerden 152 binlere çıkmasının altı çiziliyor.
'SUÇLARIN YÜZDE 42'Sİ ÜÇ BÜYÜK İLDEN Rapor, 2003 yılı verilerine göre, Türkiye genelinde şahsa ve mala karşı işlenen toplam 321 bin 805 suçun 135 bin 898'inin İstanbul, Ankara ve İzmir'de işlendiğine dikkat çekiliyor. Buna göre, üç büyük ilde işlenen suçlarının toplam suçlara oranı yüzde 42, yani neredeyse 81 ilde işlenen suçlarının yarısı bu üç büyük şehirde işleniyor. İstanbul'da her gün ortamala 226, Ankara'da 85, İzmir'de 62 suç niteliğinde olay meydana geliyor.
Ankara'da 1995 yılında 32 bin 576, 1996 yılında 29 bin 848, 1997 yılında 27 bin 394, 1998 yılında 25 bin 855, 1999 yılında 24 bin 879, 2000 yılında 23 bin 059, 2001 yılında 28 bin 194, 2002 yılında 28 bin 377, 2003 yılında 30 bin 887 suç işlendi. 2004 yılının ilk 5 ayında ise 12 bin 150 suç işlendi.
İstanbul'da 1995 yılında 65 bin 12, 1996 yılında 113 bin 778, 19997 yılında 120 bin 147, 1998 yılında 109 bin 869, 1999 yılında 86 bin 062, 2000 yılında 67 bin 2999, 2001 yılında 88 bin 836, 2002 yılında 71 bin 191, 2003 yılında 82 bin 529, 2004 yılının ilk beş ayında 38 bin 436 suç işlendi.
İzmir'de 1995 yılında 15 bin 159, 1996 yılında 117 bin 238, 1997 yılında 21 bin 779, 1998, 17 bin 773, 1999 yılında 16 bin 939, 2000 yılında 16 bin 710, 2001 yılında 17 bin 68, 2002 yılında 17 bin 112, 2003 yılında 22 bin 482, 2004 yılının ilk 5 ayında ise 9 bin 410 suç işlendi. İzmir'de de Ankara ve İstanbul'da olduğu gibi krizden sonra suç oranları artmaya başladı.
'FAİLİ MEÇHULLAR ARTIYOR' Raporda, hırsızlık, yankesicilik, dolandırcılık, gasp gibi mala yönelik suçlarda faili meçhul sayısının fazla oluşu da dikkat çekiliyor. Özellikle hırsızlık olaylarında hırsızların ellerine eldiven ya da çorap geçirilerek soygunu gerçekleştirmeleri polisin en önemli delili olan parmak izini yok ettiği için failleri yakalamak güçleşiyor. Hırsızlık olaylarının daha daha çok gece meydana gelmesi polisin 'görgü tanığı' şansını da ortadan kaldırıyor.
2001 yılında toplam 160 bin 623 mala karşı suç işlendi. Bu suçlardan 85 bin 222'sinin yani yarısından fazlasının faili bulunamadı. 20002 yılında mala karşı işlenen 155 bin 735 suçtan 79 bin 825'inin , 2003 yılında mala karşı işlenen 178 bin suçtan 106 bin 912'sinin 2004 yılının ilk 5 ayında işlenen 81 bin 624 624 suçtan 50 bin 246'sının faili meçhul.
'KRİZ SONRASI EKONOMİK SUÇLAR' Rapora göre, krizden sonra hem şahsa yönelik suçlarda (adam öldürme, yaralama, ırza geçme) hem de ekonomik suçlar olarak nitelendirilen mala karşı suçlarda (hırsızlık, dolandırıcılık, gasp, yankesicilik, kapkaç gibi) artış oldu. 2002 yılında suçlardaki artış hızı ya durdu ya da gerileme yaşandı. 2003 yılı ile birlikte suçlar yeniden artış trendine girdi. Özellikle büyük şehirlerde halkı canından bezdiren kapkaç suçlarında alınan önlemler nedeniyle 1-2 yıldır göze çarpan gerileme 2004 yılının ilk 5 ayında hortlama dönemine girdi.
'EN ÇOK İŞ YERLERİ SOYULUYOR' Mala karşı işlenen suçlmarda 2000 yılının bayşından Mayıs ayı sonuna kadar en çok işlenen suç şöyle sıralanıyor;
İşyerinden hırsızlık 120 bin 174, evden hırsızlık 116 bin 32, otadan hırsızlık 90 bin 594, oto hırsızlığı 89 bin 929, yankesicilik ve kapkaççılık 60 bin 42, dolandırıcılık 18 bin 384, gasp 12 bin 151, resmi kurum ve kuruluşlardan hırsızlık 8 bin 953, büyük ve küçük baş hayvan hırsızlığı 3 bin 848, bankadan hırsızlık 433.
2000 yılında 21 bin 751, 2001 yılında 28 bin 670 , 2002 yılında 27 bin 365, 2003 yılında 28 bin 670, 2002 yılında 27 bin 365, 2003 yılında 28 bin 245, 2004 yılında ilk 5 ayında 14 bin 43 işyeri soyuldu.
Rapora göre, işyerinden hırsızlıkta da İstanbul başı çekiyor. Geçen yıl 8 bin 239 işyeri hırsızlığının yapıldığı İstanbul'u 2 bin 848 soygunla Ankara, 2 bin 871 soygunla İzmir takip ediyor. Antalya bin 808 işyeri soygunuyla dördüncü sırada, bin 551 olayla Bursa beşinci sırada yer alırken, bin 340 olayla Gaziantep yine altıncı sırada buluyor. 10 işyeri soygununun yaşandığı Bayburt, iş yerinden hırsızlıkta en güvenli il.