Türkiye’nin Tek Saf Etil Alkol Fabrikası 14 Yıl Sonra “iş Başı” Dedi

Amasya Pancar Ekicileri Kooperatifinin yüzde 75 hisse ile ortaklarından biri olduğu Amasya Şeker Fabrikası AŞ, 14 yıl aradan sonra saf etil alkol üretim tesisini hizmete açtı. Tesisin başında ise temelinin atıldığı günden kapanana kadar çalışan 72 yaşındaki Kimya Mühendisi Sami Töre bulunuyor.1993 yılında temeli atılan ve 2004 yılında paydos eden Amasya Şeker Fabrikası AŞ Saf Etil Alkol ve Arıtım Tesisi, 2017 yılında Amasya Pancar Ekicileri Kooperatifine atanan kayyum heyetinin yapmış olduğu incelemeler ve çalışmalar sonucu 2018 Mart ayında test üretimine başladı. Şu an Türkiye’nin tek saf etil alkol üretim tesisi olduğunu belirten Amasya Şeker Fabrikası AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Saatçi yaptığı açıklamada, “14 yıl atıl durumda olan Saf Etil Alkol ve Arıtım Tesisimiz 2018 Mart ayı itibariyle test üretimlerine başladı. Çok heyecanlıyız. Saf etil alkol Türkiye için önemli bir değer. Saf etil alkolün kullanım alanı çok geniş. Özellikle sağlık sektörünün saf etil alkole çok fazla ihtiyacı var. Şu an Türkiye bu ihtiyacını ithalat yaparak karışılıyor. Türkiye’de saf etil alkol üretecek tek tesis bizim tesisimiz. Eskişehir Şeker Fabrikası vardı ama onlarda bu yıl itibariyle yakıt üretimine geçtiler. Fabrikamız bu ve bundan sonraki yıllarda Türkiye’nin ihtiyacı olan saf etil alkol ihtiyacının büyük bir bölümünü karşılayabilecek kapasiteye sahip. Burada Amasya Pancar Ekicileri Kooperatifi kayyum heyetine ayrıca teşekkür etmek istiyorum. Saf Etil Alkol ve Arıtım Tesisimizin yeniden hizmete girmesi noktasında bize yol açtılar. Yaptıkları incelemeler ve çalışmalar sonrası tesisin verimli çalışabileceği noktasında mutabakata vardık. Tabii tesisin çalışması için gerekli insan kaynağımız yoktu. Kayyum heyeti başkanı önerisiyle 1993 yılında tesisin temel atımından kapanana kadar başında olan ve işleten Kimya Mühendisi Sami Töre’yi bulmaya karar verdik” dedi.“Şeker pancarı üreticisi daha çok kazanmalı”Amasya Pancar Ekicileri Kooperatifi Başkanı Mehmet Özgün ise, “Şeker pancarı eken çiftçimiz daha çok kazanmalı. Başka yolu yok. Bizim de tek amacımız bu. Çiftçimizin cebine daha çok para kazansın diye uğraşıyoruz. 1 yıl önce göreve başladığımızda çiftçimize daha çok nasıl para kazandırırız diye düşündük. Şeker fabrikamızda atıl durumda olan iki tesis vardı. Bunlardan biri alkol tesisi, diğeri ise kuru küspe tesisi. Biz ilk önce alkolle başlamaya karar verdik. Hızlı yol almamız gerekiyordu. Düşündük ve neden kapanmadan önceki ekibi bulmuyoruz dedik ve Sami Töre’ye ulaştık. Teklifimizi kabul etti ve 3 ay içinde eski mesai arkadaşlarını da toplayıp tesisi çalışır hale getirdi” dedi.“O fabrika benim evladım gibi”Özgün, “72 yaşındaki Sami Töre’yi bulup konuyu aktardığımızda seve seve fabrikaya geleceğini ve yeniden faaliyete geçirebileceğini söyledi. O fabrika benim çocuğum gibi, elbette gelip yeniden üretime geçmesi için elinden yapacağını söyleyen Sami Töre her şeyi bırakıp 1 hafta içinde İstanbul’dan Amasya’ya geldi” dedi.Bu süreçte yaşananları anlatan Sami Töre ise, “Amasya’dan telefon aldığımda İstanbul’daydım. Saf Etil Alkol ve Arıtım Tesisini yeniden açmayı düşündüklerini, benim ilgilenip ilgilenmeyeceğimi sordular. Tesisin 2004 yılından bu yana kapalı olduğunu biliyordum. Birçok fiziki problemle karşılaşacağımızı ancak eski ekibimle birlikte kısa zamanda bu sorunların üstesinden gelebileceğimi söyledim. 14 yıl önce vedalaştığımız ekibin yeniden toplanması şartıyla tesisin başına geçebileceğimi söyledim. Kooperatif ve fabrika yönetimi talebimi kabul etti. 1 hafta içinde Amasya’ya geldim. Eski ekiple görüşmeye başladık. Birçoğu emekli olmuş ama Amasya’da kalmış. Eski usta başımız, destilasyon uzmanlarımız, laborantlarımız, maya ve fermantasyonu yöneten ustalarımız hepsi görevinin başına döndü. Çünkü herkesin bu fabrikada emeği büyük. Kapanmış olması hepimizi çok üzmüştü. Ben bu ekibe akil ekip diyorum. Aynı zamanda birçok genç arkadaşımız da çalışmaya başladı. Akil ekip genç ekibi yetiştiriyor. 2018 Ocak ayında geldim, 15 -20 gün içinde eski ekibi topladık. Önce fabrikadaki fiziki eksiklikleri giderdik. Eskiyen parçaları değiştirdik, tadilatımızı yaptık ve Mart 2018’de test üretimlerine başladık. Allah’a şükür bu fabrikayı yeniden ayağa kaldırmak bize nasip oldu” dedi.Saf alkol ve tesis hakkında bilgi veren Töre, “Etanol olarak da isimlendirilir. (C2H5OH) kimyasal formülü. Birçok kimyasalın ana girdisi. Ama onun ötesinde birçok alanda kullanılıyor. Tıp alanında, barut yapımında, içki sanayinde kullanılıyor. Asetik asit elde etmek için ana ürün saf alkol. Ve teknolojinin birçok alanında kullanılıyor. Bir defa çok iyi bir antiseptik. Hastanelerde kullanımı çok yaygın. Ürettiğimiz saf etil alkolün derecesi 96,1. Ve içerisinde aldehid bulunmuyor. Bu önemli bir nokta. Türkiye’de eskiden saf etil alkol üreten 4 fabrika vardı. Eskişehir, Turhal, Malatya ve Erzurum vardı. Şuan ise sadece Amasya üretiyor. Eskişehir Şeker Fabrikası da bu yıla kadar saf etil alkol üretiyordu ama onlarda 2018 yılı itibariyle mutlak alkol üretimine geçtiler. Kullanım alanı bu kadar genişken ülkede üretilmeyip ithal edilmesi büyük bir sorun. Sonuçta saf etil alkolün ana ham maddesi melas. Melasta şeker pancarından elde ediliyor. Bir şeker fabrikasına pancar girdiğinde şeker üretimine gider ve o üretimden sonra elde melas denilen bir madde kalıyor. Bu melas saf etil alkolün hammaddesini oluşturuyor. Şöyle ki; 13500 ton melasımız var. Bunun bin 460 tonunu işlemişiz. Onun karşısında 350 metreküp alkol çıkarmışız. Bu rakamlar test üretimine ait. 2019 yılında bu rakamlar kat kat artacaktır. Biz inanıyoruz ki Amasya’da ürettiğimiz saf etil alkolle Türkiye’nin bu konudaki ihtiyacının bir bölümünü karşılayabiliriz” dedi.Töre son olarak, “Ben 72 yaşındayım. Ve ölmeden bu fabrikanın yeniden ayağa kalktığını görmek benim için büyük mutluluk. Buna sebep olan Amasya Pancar Ekicileri Kooperatifi Başkanlığı ve Şeker Fabrikası yönetimine teşekkür ediyorum. Böyle bir değeri yeniden üretime kazandırdılar. Bu ülkenin, üreticinin kazanmasına destek oldular” ifadesini kullandı.