Partiler seçim vaatlerinde yoksullara yönelik birçok vaatte bulunuyor. Özellikle muhalefet partileri yoksulluğu seçim kozu olarak kullanıyor.
AK Parti 100 lira taksitle 100 bin yoksulu ev sahibi yapma vaadinde bulunuyor. AK Parti ayrıca Sosyal Yardım Bakanlığı’nı kurmayı ve 65 yaş maaşı, özürlü maaşı gibi harcama kalemlerini bu bakanlıktan yapmayı öngörüyor.
CHP asgari seviyenin altında geliri olan her haneye yoksulluk durumuna göre ‘aile sigortası’ ödemesi yapacak. Bu ödeme, ayda 600 TL’nin altında olmayacak, Ailede bakılan yaşlı ve engelli sayısına bağlı olarak ayda 1.250 TL’ye kadar çıkabilecek. İhtiyaç sahiplerinin başvuracağı tek adres Aile Sigortası Kurumu (AS-KUR) olacak. İhtiyacı olan her aileye aylık 125-190 TL yetişkin desteği sağlanacak. Ailede bulunan yaşlıların bakımına yönelik olarak aylık 100- 150 TL destek sunulacak.
MHP, muhtaç durumdaki ailelerin en az bir ferdine iş imkanı sağlanacak. İş sağlanana kadar halen yürürlükte olan asgari ücretin yarısı kadar (yaklaşık 320 TL) “Aile Sigortası Yardımı” ödeme programı başlatılarak ailelere sosyal koruma uygulaması yapılacak. Bu ödemenin öncelikle ev hanımlarına yapılması esas alınacak. Muhtaç durumdaki ailelere aylık temel ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri harcama kartları (HİLALKART) verilecek. Konutu olmayan muhtaç kimselere sosyal konut sağlanacak, konut sağlanamadığı durumda ise kira yardımı yapılacak.
Partilerin yoksullara yönelik vaatleri böyle, peki Türkiye'deki yoksulların durumu ne?
6 KİŞİDEN BİRİ YOKSUL
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) son olarak 2009'la ilgili verileri açıkladı. Buna göre, Türkiye'de fertlerin yaklaşık yüzde 0.48'i yani 339 bin kişi sadece gıda harcamalarını içeren açlık sınırının, yüzde 18.08'i de yani 12 milyon 751 bin kişi ise gıda ve gıda dışı harcamaları içeren yoksulluk sınırının altında yaşıyor. 2008 yılında bu oranlar sırasıyla yüzde 0.54 ve yüzde 17.11 idi. Türkiye'nin nüfusunun 2009'da 72.5 milyon olduğu düşünüldüğünde yaklaşık her 6 kişiden biri yoksul durumda bulunuyor.
YOKSULLUK SINIRI 825 LİRA
2009 yılında 4 kişilik hanenin aylık açlık sınırı 287 lira, aylık yoksulluk sınır ise 825 lira olarak tahmin edildi.
KIRSALDA YOKSULLUK ARTIYOR
Kırsal yerleşim yerlerinde yaşayanlarda 2008 yılında yüzde 34.62 olan yoksulluk oranı 2009 yılında yüzde 38.69'a yükselirken, kentsel yerlerde yaşayanların yoksulluk oranı yüzde 9.38'den yüzde 8.86'ya düştü.
1 DOLARIN ALTINDA KAZANAN YOK
Türkiye'de kişi başı günlük harcaması, satınalma gücü paritesine göre 1 doların altında kalan kişi bulunmuyor. Buna karşın kişi başı günlük 2,15 dolar olarak tanımlanan yoksulluk sınırı altında bulunan fert oranı yüzde 0.22, yoksulluk sınırı 4,3 dolar olduğunda yoksul fert oranı ise yüzde 4.35 düzeyinde.
NE KADAR KALABALIK, O KADAR YOKSUL
2009 yılında hanehalkı büyüklüğü 3 veya 4 kişi olan hanelerde bulunan fertlerin yoksulluk oranı yüzde 9.65 olurken, 7 ve daha fazla olan hanelerde fertlerin yoksulluk oranı yüzde 40.05 olarak hesaplandı. Hanehalkı türüne göre çocuklu çekirdek ailede bulunan fertlerin yoksulluk oranı yüzde 15.98 olurken, çocuksuz çekirdek ailelerdeki fertlerde bu oran yüzde 9.86'ya düştü.
ZENGİN-YOKSUL FARKI 8.5 KAT
Yoksulların zenginlerle olan uçurumu da her geçen gün artmaya devam ediyor. 2009 yılında Türkiye'de gelir dağılımındaki eşitsizlik 0,01 puan artış gösterdi. En yoksul yüzde 20 ile en zengin yüzde 20 arasındaki gelir farkı 8.5 kata çıktı. 2008 yılında bu oran 8.1 kat civarındaydı.
EN FAKİR BÖLGE GÜNEYDOĞU ANADOLU
Peki Türkiye'de bölgelere göre gelir durumu nasıl? Veriler şaşırtmıyor. İstanbul Bölgesi 12 bin 795 TL ile ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir geliri en yüksek olan bölge durumunda. Bunu, 11 bin 501 TL ortalama gelir ile Batı Anadolu Bölgesi izledi. En düşük ortalamaya sahip bölge ise 4 bin 655 TL ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi oldu.
10 KİŞİDEN 6'SI İKİ GÜNDE BİR ET YİYEMİYOR
TÜİK, Türkiye'deki insanların yaşam koşullarına ilişkin şu tespitlerde bulundu:
- Yüzde 60.8'i kendilerine ait konutta oturuyor. Yüzde 22.4'ü kiracı.
- Yüzde 42.9'unun oturduğu konutta izolasyondan dolayı ısınma sorunu yaşanıyor.
- Yüzde 59.3'ünün hanesinin taksit ödemeleri ve borçları (konut alımı ve konut masrafları dışında) bulunmakta, bu borç ödemeleri yüzde 29.3'ünün hanesine çok yük getiriyor.
- Yüzde 87.4'ü evden uzakta bir haftalık tatili, yüzde 62.5'i beklenmedik harcamalarını ve yüzde 82.1'i yıpranmış ve eskimiş mobilyalarını yenileme ihtiyacını ekonomik nedenlerle karşılayamıyor.
- Yüzde 60.5'i iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek yiyemiyor.
- Yüzde 37.8'i evin ısınma ihtiyacını yeterince karşılayamıyor.
- Yüzde 43.9'u yeni giysiler alamıyor.