Türkiye’yi dolaşıp, anayasayı halka sordular

Yeni Anayasa Platformu (YAP), 24 ilde ve ilçelerinde kurdukları kürsülerde vatandaşlara nasıl bir anayasa istediklerini sordu. Hazırlanan ilk raporda halk, toplumun geleceğine dair kararları bizzat kendisi vermek istiyor. Yeni anayasanın da insan merkezli, özgürlükçü ve barışçıl olması gerektiği belirtiliyor.
YAP, ülke genelinde yürüttüğü halk toplantılarının ara sonuçlarını Taksim Larespark Otel'de basın mensuplarıyla paylaştı. Şuana kadar 24 ilde ve ilçelerinde 6 bine yakın kişiye, "Nasıl bir anayasa istiyorsunuz?" sorusu yöneltildi. Diyarbakır, Malatya, Bolu, İstanbul, İzmir gibi illerde düzenlenen toplantılarda 600 kişi kürsülere çıkarak söz aldı. Yaklaşık 400 kişi de yazılı olarak neler istediklerini belirtti.
Yeni Anayasa Platformu (YAP) adına açıklama yapan Av. Mehmet Uçum, bu güne kadar çok sayıda anayasa raporları, taslakları oluşturulduğunu söyledi. Sivil anayasa denince akla hep resmi kurumlar dışında hazırlanan, darbecilerin kabul ettiği anayasa dışındaki anayasalar geldiğini aktaran Uçum, “Oysa sivil anayasa bize göre, bir entelektüel faaliyetin sonucu resmi kurumlar dışında ortaya konan anayasa tasarı taslaklarından ibaret değil. Bize göre sivil anayasa, halkın taleplerini dikkate alan, halkın istekleri doğrultusunda bir anayasacılık faaliyeti anlamına geliyor. Halkı merkeze almayan bir faaliyet varsa o faaliyeti yürüten kişiler ne kadar sivil olursa olsun o anayasa sivil bir anayasa değildir. Türkiye’nin sivil anayasaya ihtiyacı var. Türkiye’nin halkın anayasasına ihtiyacı var.” dedi.
YAP olarak halkın taleplerinin ne olduğuna dair bir dizi toplantı ve etkinlikler düzenlediklerini belirten Uçum, “Bu güne kadar 24 toplantı yapıldı, binin üzerinde insan sözlü yada yazılı görüş bildirdi. Sosyal medyadan bir dizi öneri toplandı. Bu rapor uzmanların oluşturduğu bir rapor değil. Bu raporu uzmanlar halkın görüşlerini, taleplerini dikkate alarak hazırlardı.” diye konuştu. “Vatandaşlar, yeni anayasanın insan ve doğa merkezli olmasını istiyor.” diyen Uçum, toplumun geleceğine dair kararların bizzat topluma ait olması gerektiğini sözlerine ekledi.
Anayasa Mahkemesi eski raportörü Osman Can, raporda kendilerinden bir şey katmadan toplumun farklı kesitlerinin ne konuştuysa onları aktardıklarını söyledi. Toplumun taleplerinin ortak bir paydada buluşabileceğini belirten Can, “Diyarbakır o bölgede federasyonlardan bahsederken, öbür tarafta yerel yönetimlerin güçlendirilmesinden bahsetti. Bir taraf ‘federasyon’ öbür taraf ‘üniter devlet’ dedi. Biz bunlardan bir tanesi yanlış öbürü doğru demeyi kendimizde göremiyoruz. Çünkü toplumsal taleplerin tamamının meşru değerli ve geçerli görüyoruz. Hepsini bir arada değerlendirmek ve tüm bunları bağdaştırılabilecek ara formülasyonlar neler olabilir ona bakıyoruz. Üniter devlet isteyenler de, şuan ki yapı devam etsin diyenler de, federasyon isteyenler de son tahlil de Türkiye’de siyasal karar süreçleri mümkün olduğu kadar insanlara, yurttaşlara yakınlaştırılmasını istiyor.” ifadesini kullandı.
Hukukçu Ümit Kardaş da, toplumda çok önemli bir değişim olduğunu belirterek, “Öteki olarak tarif edilenin özgürlüğü güvence altına alınmadan bende özgür olamam bilinci oluştu. Bu çok önemli bilinç gelişimi. Bunun yayılacağını düşünüyorum.” yorumunu yaptı.
Yazar Adalet Ağaoğlu ise şimdiye kadar geçmiş anayasaların doğrudan darbe anayasaları olduğunu hatırlattı. Bu anayasaları Türk Silahlı Kuvvetleri ve yargı müesseselerinin anayasaları olarak nitelendiren Ağaoğlu konuşmasını şöyle tamamladı: “Şimdiye kadar anayasalar devlet merkezli yani devletin emrinde halk. Türkiye Cumhuriyeti milleti için hareket etmek durumdaydı. Halk, ‘Anayasanın ilk üç maddesini değiştirin’ diyor. İlk başta Türk’le başlıyor. Irka dayalı bir devlet merkezi bir devlet. Tamamen Türk ırkına bağlı bir devlet. Halbuki Türkiye Cumhuriyeti toplumu denilebilir.