İSTANBUL (AA) - ABDULKADİR GÜNYOL - TOLGA YANIK - Wikipedia, Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararını açıklamasının ardından erişime açıldı.
İnternet ansiklopedisi olarak nitelendirilen Wikipedia'nın, erişim engeliyle ilgili Anayasa Mahkemesi'ne yaptığı başvurunun ardından, mahkeme sitenin tekrar erişime açılmasına karar verdi.
Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararının Resmi Gazete'de yayımlamasının ardından, sitenin erişim engeli Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliğinin kararı üzerine Bilgi Teknolojileri Kurumu (BTK) tarafından kaldırıldı.
Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararında, Wikipedia'nın "Türkiye'yi terör gruplarıyla aynı düzlemde gösteren" içeriklerle ilgili düzenlemeler yaptığı ve Türkiye ile ilgili asılsız iddiaları kaldırdığı belirtildi.
Anayasa Mahkemesi'nin sitesinde yayınlanan basın duyurusunda da, "Süresiz hale gelen kısıtlamaların ifade özgürlüğü üzerinde orantısız bir müdahale teşkil edeceği açıktır. İfade özgürlüğüne yapılan söz konusu müdahalenin demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu 26/12/2019 tarihinde, Wikimedia Foundation Inc. ve Diğerleri (B. No: 2017/22355) başvurusunda Anayasa’nın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar vermiştir." ifadelerine yer verildi.
- 2017 yılında erişime kapatılmıştı
Wikipedia, "Türkiye'yi çeşitli terör gruplarıyla aynı düzlemde ve iş birliği halinde göstermeye çalışan yazı ve yorumlar yapıldığı" gerekçesiyle 2017 yılında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından uyarılmıştı.
"Türkiye'yi terör gruplarıyla aynı düzlemde gösteren" içeriklerle ilgili herhangi bir işlem yapılmaması üzerine, siteye Türkiye'den erişim 29 Nisan 2017 tarihinde BTK tarafından durdurulmuştu.
Wikipedia'nın bağlı bulunduğu Wikimedia Vakfı, erişimin engellenmesinin ardından ilgili karara itiraz etmiş ve vakfın mahkemeye yaptığı başvuru reddedilmişti.
3 yıla yakın süredir Türkiye'de erişime kapalı olan site, Wikimedia Vakfı tarafından Anayasa Mahkemesi'ne yapılan bireysel başvuru sonrası, mahkemenin "erişimin engellenmesi kararı verilmesinin ifade özgürlüğünü ihlal ettiği" gerekçesiyle oy çokluğuyla aldığı karar doğrultsunda tekrar erişime açıldı.
Wikipedia kurucusu Jimmy Wales, Anayasa Mahkemesi'nin kararı sonrası Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Türkiye'de çekildiği bir fotoğrafı paylaşarak, "Anayasa Mahkemesi, Wikipedia'ya erişim engelinin kaldırılması gerektiğine karar verdi. Tekrar hoşgeldin Türkiye." ifadelerini kullandı.
- Türkçe'de 1 milyondan fazla kayıtlı kullanıcısı bulunuyor
Resmi Gazete'de yayımlanan gerekçeli kararda yer verilen bilgilere göre, 2007 yılı itibarıyla 2 milyon başlığı geçerek tüm zamanların en büyük ansiklopedisi unvanını kazanan Wikipedia, 2017 yılı itibarıyla da aylık yaklaşık 400 milyon tekil ziyaretçi ile dünyanın en fazla ziyaret edilen beşinci web sitesi olmuştu. 2018 yılı itibarıyla 280 ayrı dilde versiyona sahip Wikipedia'nın 5 milyon 764 bin başlık üzerinde çalışan 134 bin aktif editörü bulunuyor. Wikipedia'nın İngilizce, Almanca ve Fransızca dilleri en fazla madde içeren versiyonları olurken Türkçe'de ise Temmuz 2019 rakamlarına göre, 1 milyondan fazla kayıtlı kullanıcı, yaklaşık 1 milyon 650 bin sayfa ve yaklaşık 330 bin madde bulunuyor.
- Wikipedia'nın zayıf yönleri
Resmi Gazete'de yer alan gerekçeli karara göre Wikipedia'nın en zayıf yönünün onun vandalizm için kullanılmaya müsait yapısı olduğuna dikkat çekiliyor. Kararda şu ifadelere yer veriliyor:
"Bariz vandalizm girişimleri kolayca tespit edilip düzeltilmesine rağmen, göze çarpmayan vandalizm veya bakış açısı eksikliği içeren maddeler oldukça fazladır. Sık denetlenen maddelerde daha az gözükmek üzere, maddeler bazı yönlerden eksik olabilir. Örneğin bir maddede bir bakış açısı iyi yansıtılmış olmasına rağmen diğer bakış açıları üzerinde durulmamış veya göz ardı edilmiş olabilir."
- Wikipedia nedir?
2001 yılında Jimmy Wales and Larry Sanger tarafından kurulan Wikipedia ismi, Hawaii dilinde hızlı anlamına gelen "wiki" ve Antik Yunan Medeniyeti'nde "kapsamlı kültürel eğitim sistemi" anlamına gelen paideia kelimesinden türetildi. Jimmy Wales Wikipedia'yı, "Dünya üzerindeki her insana kendi dilinde, en üst kalitede, bedava bir ansiklopedi oluşturma ve dağıtma uğraşısı" olarak tanımlıyor.
Wikipedia'nın içerikleri, sitenin gönüllülerin ortaklaşa çabasıyla oluşturuluyor. Wikipedia'ya bilgi girişi yapabilmek için üye olma zorunluluğu bulunmuyor. Bu durum, bilgilerin herkes tarafından eklenebilmesine ve değiştirilmesine olanak veriyor. Wikipedia, bu açık kaynaklı yapısı nedeniyle hatalı bilgiler de içerebildiği için bazı uzmanlar tarafından eleştirilmiş ve özellikle akademik çalışmalar için kaynak oluşturulamayacağı savunulmuştu.