Faydaları ortaya çıktıkça popülerleşen bitkilerden biri olan turna yemişi, renginden ve şeklinden dolayı sıklıkla yaban mersini, kızılcık gibi meyvelerle karıştırılır. Turna yemişi ve yaban mersini arasındaki fark her iki meyvenin renginden başlar. Yaban mersini, turna yemişine göre daha mavi görünür. Oysa ki turna yemişi parlak kırmızı tonlardadır. İki meyve arasındaki diğer fark ise yaban mersininin taze olarak tüketilebilmesi, turna yemişinin ise tüketmek için işlenmiş olmasının gerekmesidir. Çünkü turna yemişinin acı tadı taze halinde meyveyi yemeye izin vermez, işlenme sırasında şekerle tatlandırılır.
Turna yemişi nerede yetişir; Kuzey Amerika'ya özgü çalı tipli bitkiler arasındadır. Bataklıklarda ve torflu topraklarda yetişen bu bitkinin en önemli üreticileri Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'dır. Bir diğer önemli yetiştirici ülke ise Şili'dir. Bu ülkelerde hem tüketimde hem de ticarette önemli bir yeri vardır. Faydaları hakkında bilgi çoğaldıkça, diğer ülkelerde de yetiştiricilik ile ilgili çalışmalar başlamıştır.
Miktar: 100 g
Kalori (kcal): 46
Yağ (g): 0.1
Karbonhidrat (g): 12
Protein (g): 0.4
Turna yemişi saymakla bitmeyecek kadar çok yararlı madde içerir. Bunların en önemlileri çinko, potasyum, magnezyum, fosfor, kalsiyum, demir mineralleri ile A, C, K, B6 vitaminleridir. Antioksidan yönü de oldukça kuvvetlidir. Bu sayede turna yemişinin, bir makine gibi işleyen, sağlıklı çalışması bütün parçaların sağlığına bağlı olan vücuda birçok faydası dokunur.
Yerli Amerikalıların turna yemişini böbrek, idrar yolu ve mesane rahatsızlıklarında tedavi için kullandıkları bilinir. Turna yemişi suyu bakterilerin vücuda yerleşmesini engelleyerek, enfeksiyon oluşturmalarının önüne geçer. Meyvenin diğer türevleri de tüketilebileceği gibi en yüksek etki suyu içildiğinde görülür.
Halk arasında diş plağı olarak bilinen bakteri plakları, dişlerin üzerinde bir tabaka halinde meydana gelir. Bu tabaka ağız içinde bulunan sayısız bakterinin yarattığı bakteri kolonisinin diş üzerinde tutunabilmek için salgıladığı yapışkan bir maddeden oluşur. Turna yemişi ise bakterilerin dişlere tutunmasını engelleyerek plak oluşumunu azaltır. Böylece diş eti hastalıklarının de bir nebze önüne geçilmiş olur.
İçeriğinde yoğun olarak C vitamini bulunduran turna yemişi için en doğru tanım yapılırken muhteşem bir antioksidan kaynağı olduğunun belirtilmesi gerekir. Bu özelliği sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirici etki gösterir. Sağlıklı çalışan bir bağışıklık sistemi vücudu hastalıklara karşı daha iyi korur.
Turna yemişinin bir diğer önemli özelliği diyet lifi içermesidir. Yenildikten sonra uzun süre tokluk hissini devam ettiren turna yemişi zayıflamaya da bu sayede yardımcı olur. Ancak bu özelliğinden faydalanmak için meyvenin şekerle tatlandırılmamış kurusu veya çiğ hali tüketilmelidir.
Tıpta HDL olarak adlandırılan iyi kolesterolün, kalp ve damar sağlığı açısından önemi büyüktür. İyi kolesterolün dengede olması ve kötü kolesterolün etkilerinin azaltılması için turna yemişi önemli bir gıdadır. Kolesterolün dengede tutulması kalp ve damar sağlığının korunmasında etkilidir.
Turna yemişi, parazitlerle olan savaşını mide ve bağırsak sisteminde de sürdürür. Sindirim sisteminde hastalıklara yol açan parazitlerin bulundukları bölgeye tutunmalarının önüne geçer. Özellikle ülsere yol açan parazitlere karşı etkilidir. Ülser hastaları için de tedavi edici etki gösterir.
Turna yemişi kemik sağlığı için gerekli olan kalsiyum yönünden zengindir. Kalsiyum ise kemiklerin en önemli dostudur. Özellikle kemik erimesi sorunu yaşayan kadınlar için tavsiye edilir. Günde 1 bardak turna yemişi suyu içmek kemiklerin korunmasına yardımcı olur, gelişme çağındaki çocuklarında kalsiyum ihtiyacının karşılanmasını sağlar.
Serbest radikaller, zararlı etkileri olan hücrelerdir ve sağlıklı hücrelere saldırarak hastalıklara neden olurlar. Vücut da serbest radikaller ve zararlı etkileriyle mücadelesi sırasından bazı ek maddelere ihtiyaç duyar. Turna yemişi vücudun serbest radikaller ile mücadelesinde gerekli olan antioksidanları ve besin öğelerini sağlar. Böylece hücre tahribatı ve dolayısıyla yaşlanma etkileri azalır.
Özellikle kırmızı meyve ve sebzelerin antikanserojen özellikte oldukları bilinir. Turna yemişi bu gruba giren meyvelerden biridir. İçeriğindeki fitokimyasalların da etkisiyle kansere karşı önleyicidir. Kanser, vücutta kontrolsüz hücre yapılanması nedeniyle oluşur. Bir yandan üreyen hücreler ile savaşan etken maddeler vardır. Kırmızı meyveler, bu maddeler yönünden vücudu besler.
Turna yemişi kan şekerini dengeleyerek şeker hastalığının önüne geçer, şeker hastalarının hastalığa bağlı yaşadığı semptomların etkilerini azaltır. Ancak şeker hastalarının, tatlandırılmış turna yemişi ürünlerinden uzak durmaları önerilir. Şeker hastalığı öncelikle kişinin günlük yaşamını doğrudan etkiler. İlerleyen süreçlerde ise iç organları da etkilemeye başlar.