‘tuta Kelebeği’ Domates Tarlalarını Tehdit Ediyor

Akdeniz ülkelerinden Türkiye'ye gelen ve 2010 yılında Aydın Efeler, İncirliova, Sultanhisar ve Germencik ilçelerinde seralarda görülen ‘Tuta Kelebeği’ adlı zararlı böcek, domates üretimini tehdit ediyor.Konuyla ilgili olarak Aydın Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Salih Köksal yaptığı açıklamasında yapılması gereken mücadele şeklinden bahsetti. ‘Tuta Absoluta’ diğer adıyla domates güvesi olan zararlının Türkiye’de ilk defa 2009 yılında görüldüğünü ifade eden Köksal, ilk olarak İzmir, Çanakkale ve Muğla illerinde görülen Tuta Kelebeği’nin Aydın’da ise 2010 yılında Efeler, İncirliova, Sultanhisar ve Germencik ilçelerindeki seralarda tespit edildiğini dile getirdi.“ZARARLININ ÜREME KAPASİTESİ ÇOK YÜKSEKTİR”Tuta kelebeği ile mücadelenin zor olduğunun ve büyük ürün kayıplarına neden olduğunun altını çizen Köksal, “Zararlının erginleri yaklaşık 6-7 mm boyundadır, geceleri aktiftirler ve gündüzleri yaprakların arasında saklanırlar. Ergin ömrü ortalama 10 gündür. Yumurtalar, yaprak altına, sürgün, sap, gövde ve olgunlaşmamış yeşil domates meyvelerinin taç yapraklarına bırakılır. Zararlının üreme kapasitesi çok yüksektir. Bir dişi yaşam süresi boyunca maksimum 250-260 adet yumurta bırakabilir. Yumurtadan çıkan larva yaprak içine girip galeriler içinde beslendiği ve hızlı ürediği için mücadelesi oldukça zordur. Tuta Absoluta ile mücadele yapılmadığında domateste yüzde 80-100 oranında ürün kayıplarına yol açabilmektedir” dedi.3 BİN 500 DEKAR ALANDA ÇALIŞMA YÜRÜTÜLÜYORDomates güvesiyle mücadelede Türkiye’de ve Avrupa’da uygulan yöntemlerden de bahseden Köksal, “Avrupa ülkelerinde Tuta absoluta ile mücadelede kimyasal savaşımın, biyoteknik yöntem yada diğer mücadele yöntemlerinin tek başına yeterli olmadığı, çözümün entegre mücadele olduğu belirtilmektedir. Entegre mücadelede çevre ve insan sağlığına olumsuz etkisi en az olan mücadele yöntemlerine öncelik verilmektedir. İlimizde açık alanda domateste Entegre ve Kontrollü Ürün Yönetimi (EKÜY) Projesi; Efeler ilçesi Gölhisar, Şahnalı, Kozalaklı, Karahayıt, Dalama, Gödrenli ve Alanlı mahallelerinde, Köşk ilçesi Çiftlik mahallesinde ve Koçarlı ilçesi Cincin, Boydere, ve Çakırbeyli mahallelerinde 3 bin 500 dekar alanda yürütülmektedir” ifadelerini kullandı.“100 BİTKİDEN 3’ÜNDE ZARARLIYA RASTLANIRSA MÜCADELEYE BAŞLANIR”Gerekli çalışmalar sonucunda zararlıya rastlanılırsa kontrolü bir şekilde ilaçlama yapılması gerektiğini de belirten Köksal, “Monitör amaçlı feroman tuzakları asılmış olup, tuzaklar haftada bir kontrol edilmektedir. Tuzaklarda ilk ergin görüldüğünde üretim alanının büyüklüğüne göre en az 100 bitki kontrol edilerek, zararlının yumurta ve larvası aranır. 100 bitkiden 3'ü yumurta ve larva ile bulaşık ise mücadeleye karar verilerek ilaçlama yapılması önerilir. İlaçlamadan 5-6 gün sonra bitkiler tekrar kontrol edilir, gerekirse ilaçlama tekrarlanabilir. İlaçlamalarda aynı etken maddeli ilaçların arka arkaya kullanılmaması ve faydalı böceklerin korunması önemlidir. Çünkü ilimizde yaygın olarak bulunan Cyrtopeltis tenuis ve Macrolophus spp. erginleri günde yaklaşık 100 adet Tuta absoluta yumurtası tüketmektedirler, buda zararlının yoğunluğunu baskı altında tutmada önem taşımaktadır’ diye konuştu.