Bir kişi için soruşturma ya da kovuşturma sürecinin başlatılabilmesi için o kişinin bir konu ya da bir durum ile ilgili yasalarca şüpheli konumunda olması gerekir. Kovuşturma, yalnızca ceza mahkemelerinin ceza davası için yaptığı yargılama sürecini tanımlamak için kullanılan bir hukuki kavramdır. Bir başka hukuki kavram ve süreç de tutuklamadır.
Geçici olan bir koruma tedbiri gerçekleşirken yaşanan somut bir olayın aydınlatılabilmesi adına başvurulan yöntem tutuklama yöntemidir. Bu aynı zamanda bir süreçtir. Çeşitli nedenlere bağlı olarak tutuklama kararı çıkartılabilir.
Soruşturma, kovuşturma gibi kararlar da savcılık makamı tarafından alınır. Ancak tutuklama kararı için sadece hakim yetkilidir. Sanık ya da şüpheli olarak adlandırılan kişinin kaçmasının önlemek amacıyla tutuklama kararı alınabilir.
Yalnızca hakim tarafından verilebilen tutuklama kararı, yaşanan bir olayın şüpheli olarak belirlenen kişisi ya da sanığı için geçerli olabilir. Kişiler soruşturma sürecinde şüpheli olarak anılırken hakim tutuklama kararını kesin olarak belirttikten sonra tutuklu olarak isimlendirilir.
Tutuklama kararı alınması bazı şartlara bağlıdır. Bu koşullar sağlandığında sadece hakim tutuklama kararı verebilir. Sanık ya da şüpheli durumunda olan kişi için bir suç şüphesi olması ilk şarttır. Ancak tutuklama kararı alınabilmesi için bu yeterli olarak görülmemektedir.
Geçici bir niteliğe sahip olan tutuklama kararını yalnızca hakim verebilir. Savcının ya da başka bir birimin bu kararı verme hakkı yoktur. Tutukluluk durumunun devamı ve süresi ise işlediği suça ya da suçu işlediğinin kanıtlanmasına bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Tutuklama kararının verilemeyeceği bazı durumlar da vardır. Adli para cezasının yeterli görüldüğü durumlar, hapis cezasının üst sınırında 2 yıldan az bir süre belirlenmiş olması gibi nedenler tutuklama kararının alınamayacağının işaretidir. Ayrıca tutuklu olan kişinin belli koşullar altında itiraz hakkı da bulunur.
Bir şüpheli ya da sanık tutuklu ya da tutuksuz yargılanabilir. Hakimin yetkili olduğu tutuklama kararı ise bazı koşullara bağlıdır. Her durumda tutuklama kararı verilmez. Sanığın ya da şüphelinin tutuklama kararına maruz kalması için şu şartlar ve nedenler aranır: