Tzob Genel Başkanı Şemsi Bayraktar:

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Kasım ayında market fiyatlarına bakıldığında; 12 üründe fiyat değişimi olmazken, 14 üründe azalma, 12 üründe ise fiyat artışı görüldüğünü, üretici fiyatlarına bakıldığında ise 10 üründe fiyatların bir ay öncekine göre değişmediğini, 14 üründe azalma, 10 üründe ise fiyat artışları meydana geldiğini bildirdi.

Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirme amacıyla açıklamalar yapmaya devam ettiklerini bildirdi. Bayraktar, Kasım ayındaki market fiyatlarına bakıldığında; 12 üründe fiyat değişimi olmazken, 14 üründe azalma, 12 üründe ise fiyat artışı olduğunu belirtti. Kasım ayında kuzu eti, kabak, maydanoz, kuru soğan, patates, elma, nohut, kuru incir, süt, zeytin, mısırözü yağı ve ayçiçeği yağı market fiyatlarında değişim görülmediğini, fiyat düşüşünün yüzde 21,25 ile en fazla mandalinada olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:

“Mandalinadaki fiyat düşüşünü yüzde 19,44 ile yeşil soğan, yüzde 18,56 ile pırasa, yüzde 11,99 ile ıspanak, yüzde 10,13 ile domates, yüzde 5,16 ile marul, yüzde 3,27 ile sivri biber, yüzde 2,84 ile kuru kayısı, yüzde 2,50 ile limon, yüzde 2,39 ile yumurta, yüzde 1,74 ile tavuk eti, yüzde 1,53 ile havuç, yüzde 0,73 ile Antep fıstığı ve yüzde 0,45 ile kuru fasulye izledi. Market fiyatlarında en fazla fiyat artışı ise yüzde 18,32 artışla yeşil fasulyede görüldü. Yeşil fasulyedeki fiyat artışını yüzde 14,77 ile salatalık, yüzde 14,13 ile armut, yüzde 8,73 ile patlıcan, yüzde 4,03 ile kuru üzüm, yüzde 2,24 ile toz şeker, yüzde 2,11 ile pirinç, yüzde 1,90 ile fındık, yüzde 1,80 ile yeşil mercimek, yüzde 1,04 ile kırmızı mercimek, yüzde 0,80 ile dana eti, yüzde 0,26 ile zeytinyağı takip etti.”

ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMLER

Kasım ayındaki üretici fiyatlarına bakıldığında; 10 üründe fiyatların bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 14 üründe azalma, 10 üründe ise fiyat artışları olduğu bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:

“Sivri biber, kabak, maydanoz, patates, limon, pirinç, kuru kayısı, kuru üzüm, süt ve kuru soğan üretici fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşü yüzde 35,87 oranla en fazla ıspanakta meydana geldi. Ispanaktaki fiyat düşüşünü yüzde 20,63 ile pırasa, yüzde 18,80 ile mandalina, yüzde 16,07 ile domates, yüzde 14 ile nohut, yüzde 13,18 ile Antep fıstığı, yüzde 11,93 ile yeşil mercimek, yüzde 9,43 ile havuç, yüzde 6,75 ile yeşil soğan, yüzde 6,25 ile kırmızı mercimek, yüzde 6,12 ile kuru fasulye, yüzde 5 ile kuzu eti, yüzde 5 ile yumurta, yüzde 4,38 ile marul izledi. Üretici fiyatlarında en fazla fiyat artışı yüzde 100 ile kuru incirde görüldü. Kuru incirdeki fiyat artışını yüzde 66,67 ile zeytin, yüzde 33,33 ile salatalık, yüzde 21,94 ile yeşil fasulye, yüzde 14,38 ile elma, yüzde 5,88 ile zeytinyağı, yüzde 5,33 ile patlıcan, yüzde 4,17 ile armut, yüzde 2,89 ile fındık, yüzde 2,70 ile dana eti takip etti.”

FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN NEDENLERİ

Bayraktar, üreticide fiyatı artan ürünlere bakıldığında kuru incirde üreticinin elindeki ürünün büyük çoğunluğunu tüccara satması ve elinde az miktarda ürün kalması nedeniyle fiyat artışı olduğunu belirtti. Zeytinde görülen fiyat artışının ise sofralık zeytin rekoltesindeki düşüşten kaynaklandığını bildiren Bayraktar, şu bilgileri verdi:

“Sofralık zeytin üretimimizin büyük çoğunluğu Marmara Bölgemizden elde edilmektedir. Ancak bu sezon bölgede olumsuz hava koşulları nedeniyle sofralık zeytin rekoltesinde yüzde 70-80 kayıp meydana geldi. Bir ağaçtan ancak 2,5 kilogram ürün alınabilmektedir. Bu sezon küçük taneli zeytinin olmaması ve eldeki az miktardaki iri taneli ürününün kilogramı 5 liradan satılmasına yol açmıştır. Rekoltedeki kayıp dikkate alındığında artan fiyat, üreticilerimizin gelir elde etmesine yetmemektedir.

Fiyat düşüşü görülen ürünlere baktığımızda, üreticide fiyatı en çok düşen ürün ıspanak, pırasa, mandalinadır. Bu ürünlerde hasadın yoğunlaşmasıyla birlikte piyasaya arz edilen ürün miktarının artması fiyatları düşürdü. Domateste ise sıcak bölgelerde yayla ürünlerinde hasadının devam etmesinin yanı sıra sera ürünlerinin de piyasaya çıkması etkili oldu. Genel olarak değerlendirdiğimizde arz ve talepteki değişime bağlı olarak fiyatlarda artış ve azalışların meydana geldiği görülmektedir.”

KASIM AYI ENFLASYON RAKAMLARI

Bayraktar, Kasım ayında üretici fiyatlarında tarımda yüzde 2,96, tüketici fiyatlarında gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0,12 düşüş olduğunu bildirdi. Bayraktar, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) rakamlarına göre, gıda ve alkolsüz içeceklerde Kasım ayında tüketici fiyatlarının, yüzde 0,38 artış gösteren genel TÜFE’nin aksine yüzde 0,12 düşüş görüldüğünü belirtti. TÜFE’de ulaştırmada yüzde 0,97, eğlence ve kültürde yüzde 0,32 ile sağlıkta da yüzde 0,05 fiyat düşüşü olduğunu bildiren Bayraktar, buna karşın giyim ve ayakkabıda yüzde 6,28 artış meydana geldiğini kaydetti.

Ocak-Kasım döneminde genel TÜFE’de yüzde 5,76’lık artışa karşın gıda ve alkolsüz içecekler grubunda artışın yüzde 2,31’de kaldığını bildiren Bayraktar, “11 aylık dönemde konutta yüzde 11,10, giyim ve ayakkabıda yüzde 9,82 artış oldu. Alkolü içecekler ve tütünde yüzde 0,98’lik, sağlıktaki yüzde 1,64’lük, eğlence ve kültürdeki yüzde 2,16’lık artışın dışında en az fiyat artışı 2,31 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda meydana geldi. 12 aylık dönemde genel TÜFE yüzde 6,37 artarken, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yüzde 4,32 artış oldu. 12 aylık ortalamalara göre genel TÜFE yüzde 9,26 artarken, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda artış yüzde 9,13’te kaldı” dedi.

TZOB Genel Başkanı Bayraktar, üretici fiyatları endeksine (ÜFE) bakıldığında da genel enflasyonun, Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 1,66 artarken, tarımda yüzde 2,96 gerilediğini bildirdi. Bayraktar, Kasım ayında tarım ve avcılıkta yüzde 3,16, ormancılık ve tomrukçulukta yüzde 3,13 fiyat düşüşü yaşandığını belirterek, şunları kaydetti:

“Balıkçılıktaki fiyatlar, yüzde 6,11 arttı. Ocak-Kasım döneminde genel enflasyondaki yüzde 2,58 artışa karşın tarımda yüzde 3,79, tarım ve balıkçılıkta yüzde 4,11, ormancılık ve tomrukçulukta yüzde 5,77 düşüş, balıkçılıkta yüzde 13,85 artış oldu. Kasım ayı itibarıyla son bir yıllık dönemde, genel ÜFE yüzde 3,60 artmışken, tarımın genelinde enflasyon yüzde 0,73, tarım ve avcılıkta yüzde 1,81 enflasyonda gerileme yaşandığını görüyoruz."