Erica Gornall
BBC muhabiri
BBC'nin farklı havayolu şirketlerinin bilet satış stratejilerini incelediği bir program için yapılan araştırma, havayolu şirketlerinin fiyatlandırma yöntemleri konusunda ilginç veriler ortaya çıkardı.
Araştırmada, üç havayolu şirketinin, altı hafta boyunca her gün Londra'dan aralarında Roma, Barcelona ve Berlin'in de bulunduğu başlıca Avrupa kentlerine yaptığı uçuşlardaki bilet fiyatları incelendi.
Sonuçlar, uçuş tarihi yaklaştıkça bilet fiyatlarının da yükseldiği görüşünün her zaman doğru olmadığını, fiyatların zaman zaman düşüp yeniden yükseldiğini gösterdi.
Örneğin, incelenen şirketlerden birisi olan ve 'ucuz havayolu' olarak bilinen Ryanair'in, Nisan ayı ortasında Londra'dan Roma'ya yaptığı uçuşlardan birinin fiyatı altı haftalık süre içinde alt kez düştü.
Bu uçuş için fiyatlar 14-15 Mart'ta 40,14 Sterlinden 28,14 Sterline 1-2 Nisan arasında da 78,91 Sterlinden 54,99 Sterline düştü.
Ryanair Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Michael Cawley, "Satış kotamıza ulaşıp ulaşmadığımıza bakarız. Ulaştıysak fiyatları yükseltebiliriz, ama kotamızın altındaysak fiyatları düşük tutarak satışları arttırmamız gerekir" dedi.
Bu, elbette klasik bir 'talep yönetimi' modeli. Bu, özellikle, otel, yiyecek içecek, araba kiralama gibi ilave hizmetler satma prensibiyle çalışan 'ucuz havayolu' şirketleri için en uygun model.
Ryanair'in çalışma yöntemi, 'yolcuları koltuklara oturtma' temeline dayanıyor. Ne kadar az yolcunuz varsa, ilave hizmetleri satma şansınız da o kadar azalıyor.
Bu nedenle, bilet fiyatları da, o uçuşun satış durumuna göre çizelgenin uç noktalarına ulaşabiliyor; kimi zaman çok ucuz, kimi zaman çok pahalı.
Bir başka ucuz havayolu şirketi Easyjet ise 'havuz' sistemiyle çalışıyor. Her uçuşun biletleri farklı fiyat havuzlarında gruplanıyor. Uçuş gününe yakın satılan biletler daha pahalı havuzdaki biletler oluyor genellikle.
Genel olarak, uçuşa yakın biletler pahalı olsa da, belli bir fiyat havuzundaki biletlerin tamamını satabilmek için, fiyatlarda indirime gidilebiliyor. Böylece şirketlerin, o fiyat havuzundaki tüm biletleri satıp, daha pahalı bir üst havuza geçmeleri mümkün oluyor.
Herhangi bir uçuş için fazla talep olmaması durumunda ise, yüksek fiyat havuzundaki biletlerin satışına hiç geçilemeyebiliyor.
Easyjet'in İngiltere Müdürü Paul Simmons, öncelikli olarak uçuş günlerine dikkat edilmesi gerektiğini belirtiyor.
Simmons, "Salı günleri bizim için satışların en düşük olduğu günlerdir. Eğer uçuş günlerinizde esnekseniz, örneğin cumartesi günleri uçacağınıza salı günleri uçarsanız daha ucuz bilet bulma şansınız artıyor" dedi.
Uzmanlar zaman zaman, 'herşey dâhil' bilet satışı yapan bilindik uçak şirketlerinin fiyatlarının da 'ucuz havayolu' şirketlerinden ucuz olabileceğine dikkat çekiyorlar.
Havayollarını ve seyahat şirketlerini uzun zamandır izleyen Simon Calder, mümkün olan en düşük fiyatla çalışan 'ucuz havayolu' şirketleriyle, yolcuların ödediği 'ucuz fiyat' arasındaki farkın anlaşılması gerektiğini vurguluyor.
Calder, "Ucuz havayolu şirketleri, maliyeti düşük olan şirket anlamına gelir. Bu, fiyatlarının ucuz olacağı anlamına gelmez" uyarısında bulunuyor.