Vergi fikrini, sosyal medya platformlarının "dedikokuyu teşvik ettiğini" öne süren Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni ortaya atmıştı. İnternet kullanımına getirilen ek vergi halk arasında şimdi 'Dedikodu vergisi' olarak anılıyor.
Yasa uyarınca sosyal medya ve cep telefonuyla para gönderme uygulamalarını kullananlardan günde 200 Uganda şilini (5 cent) vergi kesiliyor. Yaklaşık 42 milyon nüfuslu Uganda'da aylık asgari ücret 130 bin şilin.
ÜÇ AYDA 2.5 MİLYON KİŞİ İNTERNET ABONELİĞİNİ İPTAL ETTİ
Uganda İletişim Komisyonu'nun açıkladığı verilere göre, uygulamanın yürürlüğe girmesinden sonraki ilk üç ay içinde 2.5 milyondan fazla kişi internet aboneliğini iptal etti.
Uygulama başlarken Maliye Bakanı David Bahati, verginin kamu hizmetlerine kaynak aktarmak için getirildiğini söylemişti.
Ancak daha sonra Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni'nin Mart'ta bakanlığa talimat göndererek "internet üzerinden dedikodu yapılmasının engellenmesi için" vergi konmasını istediği ortaya çıkmıştı.
Uygulamaya karşı çıkanlar, verginin ifade özgürlüğünü sınırladığını ve ülke ekonomisini etkileyeceğini söylüyor.
Guardian gazetesine göre ülkede bankacılık hizmetlerinin gelişmiş olmaması nedeniyle birçok kişinin para transferini cep telefonları üzerinden yapıyor.
Başkent Kampala'da Irene Ikomu adlı bir avukat hükümetin uygulamadan beklediği kadar para toplayamadığını, buna ek olarak teknoloji ve finans sektörlerinin zarar gördüğünü söyledi.
Haziran-Eylül aylarını kapsayan dönemde cep telefonlarıyla yapılan para transferlerinin de dörtte bir oranında azaldığı belirtiliyor.
Verginin kaldırılması için yapılan çağrılar yoğunlaşırken İletişim Komisyonu Sözcüsü İbrahim Bbosa, internet kullanımının yakında normale dönebileceğini öne sürdü.
'İNTERNETE İŞ YERİNDEN GİRİN'
Bbosa, halka internete işyerlerinden girmelerini tavsiye etti, "İnternete işten girebiliyorsam işten girerim iş yerinden çıktıktan sonra girmem. İnsanlar sanırım sonunda buna alışacaklar" dedi.
İnsan hakları kuruluşları ise internet kullanımının düşmesinin kaygı verici olduğunu ve bunun ifade özgürlüğüne sekte vuracağını söylüyor.
'SOSYAL MEDYA YAYGINLAŞTIKÇA İNSANLAR İKTİDARI DAHA ÇOK SORGULUYOR'
Avukat Irene Ikomu "Sosyal medya halkın haber alabileceği ve siyasi gelişmeleri öğrenebileceği ana kaynak haline geldi. İnternet üzerinden bilgilenen halk, ülkedeki siyasi koşullara daha fazla sorgulamaya başladı" dedi.
Museveni "yanlış bilgilerin yayılmasını" önlemek amacıyla 2016 seçimleri sırasında sosyal medya sitelerini yasaklamıştı.
Ikomu, iki yıl sonra yeniden cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacağını ve Museveni'nin yeniden aday olacağına dikkat çekererek "Bilgi akışına yeni sınırlamalar getirelebileceğini" öne sürdü