Uhk’nin 2012-2013 Sezonu Buğday Rekoltesi İlk Tahmin Raporu Açıklandı

Ulusal Hububat Konseyi (UHK) Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Bayram Sade başkanlığında hazırlanan UHK 2012-2013 sezonu buğday rekoltesi ilk tahmin raporu açıklandı.

UHK 2012-2013 sezonu buğday rekoltesi ilk tahmin raporunda, Orta Anadolu Bölgesi’nde iç, güney ve batı kesimlere göre yağış miktar ve dağılımında farklılıklar olmakla birlikte, lokal farklılıkların da dikkat çekici boyutta olduğu belirten Prof. Dr. Bayram Sade, “Bölgede genel olarak yağışlar geçen üretim sezonunun ve uzun yıllar ortalamasının üzerindedir. Benzer durum bölgenin batı geçit kısmında olmakla birlikte, güney geçit kısmında uzun yıllar ortalamasının üzerinde ancak geçen üretim sezonu düzeyinde yağış alınmıştır. Ancak buğday ekiminin yoğunlaştığı KOP illerinde özellikle Konya’da uzun yıllar ortalamasının biraz üzerinde, geçen üretim sezonunun ise oldukça altında yağış düşmüştür. Bölgede buğday üretim alanlarında önemli bir değişim öngörülmemekle birlikte, KOP illerinde, özellikle Konya’da ayçiçeği tarımına olan yönelişten dolayı bir miktar ekim alanı düşüşü beklenilmektedir. Bölgede ekimlerin büyük ölçüde Ekim ayı içerisinde tamamlandığı tespit edilmiştir. Ekim ve Kasım aylarında düşen yağışlar ve özellikle Kasım ayı sıcaklıklarının geçen yıla göre daha yüksek oluşu, iyi bir çıkış ve sağlıklı bir ilk gelişme sağlamış, bitkiler belirli sayıda kardeşle kışa girmişlerdir. Kış ayları genel olarak, uzun yıllar ortalaması ve özellikle geçen üretim sezonundan daha ılık geçmiş, bu da bitkilerin kış boyunca büyüme ve gelişmelerine devam etmelerine neden olmuştur. Bu sebeple bitkilerin kardeşlenme sürecini tamamlamak üzere oldukları ve tarla yüzeylerinin tamamen kapatıldığı gözlemlenmiştir. Bu gelişimin normallerin ve özellikle geçen sezondan çok daha ileride olduğu ifade edilebilir. Lokal olarak görülen zabrus zararları dışında, hastalık ve zararlılardan kaynaklanan önemli bir olumsuzluk görülmemiştir. Geçen yılın aksine bölgenin yüksek kesimleri hariç şu ana kadar önemli bir soğuk ve kış zararı da tespit edilmemiştir. Bahsedilen iklimsel gelişmeler sonucu gelişme oldukça iyi ve ileri olmakla birlikte, Şubat ayı yağışları bölge genelinde azalmış, Mart ayı da şu ana kadar oldukça düşük yağışlı geçmiştir. Bu durum geçen üretim sezonundaki yağışsız geçen Mart ve Nisan aylarının bölgede doğurduğu sorunları çağrıştırdığından kritik bir bekleme süreci ortaya çıkarmaktadır. Mart ayının kalan yarısı ve Nisan ayının yağışlı geçmesi ile bu gelişme bir rekorun habercisi olabileceği gibi, anılan sezonun kurak geçmesi halinde önemli üretim düşüşünü de beraberinde getirebilecektir. Orta Anadolu Bölgesi’nde geçen üretim sezonunda yaşanan iklim koşulları nedeniyle yaşanan saman sıkıntısı düşünüldüğünde ve Şubat ayı ve Mart ayının ilk yarısında daha düşük yağış dikkate alındığında, bu konuda alternatif kaynakların programlanmasının önemi ortaya çıkmaktadır. Bu alternatifler bölgede sezonun geri kalan kısmında kuraklık olması ve saman üretimin düşmesi halinde, sulanan alanlarda buğday ve özellikle arpa hasadından sonra silajlık veya balya amaçlı sorgum x sudanotu melezinin ve fiğ gibi yem bitkileri ekilişi olarak örneklendirilebilir” dedi.

EGE, GÜNEYDOĞU ANADOLU VE AKDENİZ BÖLGELERİ

Ege Bölgesi ile ilgili uzun yıllar ortalamasına göre yağışlı bir üretim sezonu, geçen üretim sezonuna göre de daha yağışlı olan bir üretim sezonu rapor edilmekte olduğunu ifade eden Bayram Sade, “Aydın bölgesinde dikkat çekici olmak üzere yer yer sel ve su baskınları görülmüştür. Aydın ilinde bazı tarlaların bozulduğu yönünde bilgiler mevcuttur. Ekim alanlarında bölgede bir miktar azalış olacağı ön görüsü mevcuttur. Şu ana kadar buğday bitkilerinin gelişimin normallerin ve geçen yılın üzerinde olduğu görülmekte, bundan sonraki sürecin böyle devamı halinde ekim alanlarındaki azalışın telafi edilerek, geçen yıl düzeyinde bir rekolteye ulaşılabileceği tahmin edilmektedir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ise, yağış bölge genelinde özellikle de Şanlıurfa’da geçen yılın oldukça üzerinde olmuştur. Bölge ülke genelinde normallere ve geçen üretim sezonuna göre en fazla yüksek yağış alan bölge olmuştur. Diğer bölgelerin aksine daha soğuk bir sezon olmuştur. Şu ana kadar önemli bir hastalık zararlı sorunu görülmemiştir. Şu ana kadar bitki gelişimi için iyi bir üretim sezonu geçmiştir. Akdeniz Bölgesi’nde ise, Hatay’da ekim alanının artacağı, Adana’da azalış görüleceği, bölgenin diğer kesimlerinde önemli bir değişim olmayacağından, bölge genelinde ekim alanının önceki üretim sezonu düzeyinde olacağı tahmin edilmektedir. Yağışlar genellikle uzun yıllar ortalamasının üzerinde olmakla birlikte ve geçen üretim sezonunun biraz altında olmuş, daha ılık bir kış yaşanmıştır. Adana’da aşırı yağışların tahribatı sonucu bazı tarlaların bozularak mısır ve pamuk ekimine yönlendirilebileceği anlaşılmaktadır. Hatay'da yer yer sel ve su baskınları söz konusu olmuştur. Kahramanmaraş’ın yüksek kesimlerinde yer yer soğuk zararları görülmüştür. Adana’da aşırı yağışlar sebebiyle herbisit etkinliğinde düşüklük olduğu, buğday gelişimini baskılama ihtimali üzerinde durulmaktadır. Hastalık ve zararlılar yönüyle şu ana kadar bir olumsuzluk belirlenmemiştir. Kısaca bölge genelinde ekim alanının aynı düzeyde olduğu, şu ana kadar ki gelişimlerin üretimi geçen üretim sezonuna göre önemli ölçüde değiştirecek bir olumsuzluğun olmadığı şeklinde özetlenebilir” şeklinde konuştu.

MARMARA, KARADENİZ VE DOĞU ANADOLU BÖLGELERİ

Marmara Bölgesi’nde ekim alanında önemli bir değişim olmadığı ve önceki üretim sezonu düzeyinde olduğunun bildirildiğini kaydeden Prof. Dr. Sade, “Yağışın normallerden ve geçen yıldan daha yüksek olduğu ve bu sebeple su baskınları görüldüğü anlaşılmaktadır. Daha ılıman bir kış olması, bitki gelişimin daha ileri olması sonucunu doğurmuştur. Üretimi etkileyebilecek düzeyde bir hastalık ve zararlı sorunu görülmediği anlaşılmaktadır. Sürecin bundan sonra da olağan geçmesi halinde geçen yıl düzeyinde veya bir miktar üzerinde bir rekolte beklenilmektedir. Karadeniz Bölgesi genelinde bu üretim sezonunda düşen yağış miktarı uzun yıllar ortalamasının ve geçen üretim sezonun altında gerçekleşmiştir. Bununla birlikte, buğday için bu eksikliğin bölgenin oldukça yüksek yağış düzeyi dikkate alındığında olumsuzluktan çok olumlu yansımalarının olabileceği düşünülmektedir. Bölgenin iç geçit kesimlerinde buğday ekim alanında düzeyin korunacağı görülmektedir. Bu kesimlerde bitkiler oldukça uygun formda kışa girmişlerdir. Yağışlar yeterli olmuş, kış ılıman geçmiş olup, bitki gelişimi önceki üretim sezonuna göre ileri düzeydedir. Üretimi etkileyecek boyutta bir hastalık ve zararlı sorunu tespit edilmemiştir. Bölgenin sahil şeridinde de buğday ekim alanlarının önceki üretim düzeyinde olacağı tahmin edilmektedir. Yağışlar yeterli, kış ılık geçmiş olup, bitki gelişimi uygun düzeydedir. Bununla birlikte henüz ekonomik zarar yapacak boyutta olmamakla birlikte, yüksek sıcaklıkların da etkisi ile külleme hastalığının görülmeye başladığı, pas hastalıklarının görülme riskinin de ortaya çıktığı bildirilmektedir. Doğu Anadolu Bölgesi’nde buğday ekim alanlarında önemli bir değişim olmadığı bildirilmektedir. Ancak kar yağışlı ve uzun süren bir kış yaşanmış olup, kış etkisi halen birçok lokasyonda devam ettiğinden buğday bitki gelişimi hakkında bir değerlendirme için henüz çok erken olacağı düşünülmektedir. Bölge uzun yıllar ortalamasına ve geçen üretim sezonuna göre biraz daha yüksek yağış almıştır” diye konuştu.

UHK Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Bayram Sade, sonuç olarak bu üretim sezonunda buğday ekim alanlarında geçen üretim sezonuna göre önemli bir değişim olmayacağının düşünülmekte olduğunu kaydederek, “Ülke genelinde buğday ekilişi üzerine düşen yağışların uzun yıllar ortalamasından yüzde 17 ve geçen üretim sezonundan yüzde 4 daha yüksek olduğu görülmektedir. Uzun yıllar ortalamasına göre sadece Karadeniz Bölgesi’nde daha düşük diğer bölgelerde ise yüzde 9-43 arasında daha fazla yağış alındığı belirlenmiştir. Geçen üretim sezonuna göre ise, Karadeniz ve Akdeniz Bölgesi daha düşük, diğer bölgeler daha yüksek yağış almıştır. Sonbaharın daha sıcak ve kışın daha ılık geçmesinin de etkisi ile buğday bitki büyüme ve gelişimin geçen sezondan daha ileri olduğu görülmektedir. Mart ve Nisan aylarında da iklim parametrelerinin normaller düzeyinde geçmesi halinde buğday rekoltesinin UHK geçen yıl için 19.2 milyon ton olan üretim tahmin düzeyinin oldukça üzerinde olabileceği tahmin edilmektedir” dedi.