Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky İstanbul'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la bir araya geldi. Son dönemde Rusya'nın asker takviyesi yaptığı Ukrayna-Rusya sınırında gerilim arttı. Erdoğan, Zelensky'nin ziyareti öncesi Rus lider Vladimir Putin'le telefon görüşmesi yapmıştı.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky, İstanbul'a giderek Huber Köşkü'nde Cumhurbaşkanı Erdoğan'la bir araya geldi.
İki liderin görüşmesinin ardından basın toplantısı düzenlemesi bekleniyor.
Zelensky'nin beraberindeki bakanlar ve iş insanlarıyla Türkiye-Ukrayna Yüksek Düzeyli Stratejik Konseyi'nin (YDSK) 9. Toplantısı kapsamında gerçekleştirdiği ziyaret haftalar öncesinden planlanmıştı. Ancak ziyaret öncesinde Ukrayna-Rusya sınırındaki Donbas bölgesinde gerilimin artması, liderlerin ikili ticari ilişkilerin ve Kırım'ın durumunun yanı sıra bu gerilimi de gündemlerine almasına yol açtı.
İki ülkenin 2019'daki ikili ticaret hacmi 4,881 milyar dolardı. Hedefin bu rakamı 10 milyar dolara yükseltmek olduğu açıklandı.
Ukrayna'da faaliyet gösteren 600'den fazla Türk firmasının ülkedeki yatırımlarının toplamı 3 milyar dolara yakın. Vizesiz seyahat imkanı bulunan iki ülke arasında Covid-19 salgını öncesinde karşılıklı olarak yılda toplam iki milyona yaklaşıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Şubat 2020'de YDSK'nın 8. Toplantısı için Kiev'deydi. Aynı yılın Ekim ayında bu kez Zelensky Türkiye'yi ziyaret etmiş ve iki lider savunma işbirliği konusunda da mutabakat imzalamıştı. Ukrayna, Türkiye'den İnsansız Hava Aracı (İHA) satın alıyor ve Silahlı İnsansız Hava Aracı (SİHA) ortak üretimi ve teknoloji paylaşımı için birlikte çalışıyor. İki ülke arasında ortak korvet üretimi için de uzlaşma sağlandı.
Türkiye, 2014'te ülkenin doğusunda Rusya'nın destek verdiği ayrılıkçılar ve Rus ordusuyla Ukrayna arasında yaşanan çatışmalar sırasında Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü desteklediğini açıklamış; Mart 2014'te Rusya'nın Ukrayna toprağı olan Kırım'ı ilhâkına tepki göstermişti.
Suriye, Libya gibi konularda ve ticari alanda işbirliğini son yıllarda geliştiren Rusya ve Türkiye'nin liderleri Putin ve Erdoğan, Zelensky'nin ziyaretinden bir gün önce telefon görüşmesi yaptı.
Reuters'ın haberine göre Kremlin'in açıklamasında, telefon görüşmesinde Putin'in Ukrayna'yı ülkenin doğusundaki Donbas bölgesinde "tehlikeli provokatif hamleler yapmakla" suçladığı duyuruldu.
Aynı sıralarda Rusya'yla yaşadığı gerilimde Ukrayna'yı destekleyen NATO üyesi ABD'ye ait gemilerin Boğazlar'dan Karadeniz'e çıkışı için Türkiye'ye diplomatik bildirimde bulunulduğu ve gemilerin 4 Mayıs'a kadar Karadeniz'de kalacağı bildirildi.
Rusya'nın Ankara Büyükelçiliği'nden Sputnik'e konuşan bir yetkili de, Türkiye'nin Montrö Boğazlar Sözleşmesi uyarınca Akdeniz'den Karadeniz'e gidecek ABD savaş gemileri hakkında Moskova'ya bildirimde bulunduğunu ifade etti.
Rusya Devlet Başkanlığı İdaresi Başkan Yardımcısı Dmitriy Kozak, Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesindeki gelişmelere, gerekirse vatandaşlarına yardım etmek için müdahale edebileceklerini söyledi.
Bu sözler, Rusya'nın son yıllarda Ukrayna kriziyle ilgili yaptığı en sert açıklama olarak gösteriliyor.
Rusya-Ukrayna arasındaki tansiyon, sınır bölgesindeki Rus askeri varlığının artırılmasıyla yeniden tırmanışa geçmişti. Ukrayna ordusunun Mart ayı sonundaki tahminine göre, sınıra hareket eden Rus askerlerin sayısı yaklaşık 20 bin.
ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby ise, Rusya'nın Ukrayna sınırında, Kırım'ı ilhak ettiği 2014'ten bu yana hiç bu kadar fazla sayıda asker konuşlandırmadığını ve gelişmeleri kaygıyla takip ettiklerini söyledi.
Cumartesi günü Ukrayna Savunma Bakanı Andrii Taran da, "Rusya'nın Rusça konuşan vatandaşların haklarının ihlâl edildiğine yönelik açıklamaları Ukrayna'ya karşı silahlı saldırılara yeniden başlamaları için sebep yaratma çabası olabilir." açıklaması yaptı.
Ukrayna Parlamentosu, yedi yıl önce Kırım'ın ilhakı ve Donbas'taki gelişmeler sonrası Rusya'yı "saldırgan" ülke olarak nitelendiren yasayı onaylamıştı.
Donbas krizinin çözümüne ilişkin müzakereleri Rusya, Ukrayna ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'ndan (AGİT) oluşan Üçlü Temas Grubu yürütüyor.
Taraflar arasında Temmuz 2020'de sağlanan kapsamlı ateşkes son dönemde sık sık ihlal ediliyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, iki hafta önce Kırım'ın kurtarılmayı amaçlayan Askeri Güvenlik Stratejisi'ni hafta onaylamıştı.