TEVFİK DURUL/TUĞÇENUR YILMAZ - Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, iki ülke arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasına (STA) ilişkin, "İnşallah yeni yıldan önce başarılı sonuçlar alacağız. Her ne olursa olsun şundan eminiz ki Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Ukrayna Devlet Başkanı Poroşenko, bunun yeni yıldan önce olmasını istiyor." dedi.
Poroşenko, Türkiye ziyareti çerçevesinde geldiği Antalya'da, ikili ilişkiler, savunma ve güvenlik iş birliği alanları, STA, Kırım ve Donbas'daki son durum ile Ukrayna Ortodoks Kilisesi'nin bağımsızlığı gibi konulara ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
İki ülke arasındaki üst düzey iletişimin çok önemli olduğunu vurgulayan Poroşenko, Türkiye - Ukrayna Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey Toplantısı'nın bu kapsamda "en etkili araç" olduğunu dile getirdi.
Poroşenko, Ukrayna'nın egemenliği, bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü konusundaki kesin ve açık desteği için Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan'a teşekkür etti.
Türkiye'nin Kırım'ın yasa dışı ilhakını tanımayan güçlü duruşuna dikkati çeken Poroşenko, Kırım Tatarları konusunda da Türkiye ile yoğun bir diyalog halinde olduklarını belirtti. Poroşenko, Türkiye ile olan ilişkilerin bu anlamda bölgede barış ve istikrarın devamı adına oynadığı kilit rolün altını çizdi.
Türkiye temasları kapsamında güvenlik, savunma, teknik iş birliği, ekonomi, turizm, kültür, hükümetler ve halklar arasında temasları gibi çok geniş bir yelpazede verimli görüşmeler gerçekleştirdiği bilgisini paylaşan Devlet Başkanı Poroşenko, "İş birliği alanlarımızın her birini bu görüşmelerde ele aldık ve her alanda önemli bir gelişme kaydettik." diye konuştu.
- "Savunma iş birliğinde ortak faydalar var"
Poroşenko, "Savunma ve teknik iş birliği alanları gürültüyü sevmez. Ancak bu alanlarda iki ülkenin iş birliğinin karşılıklı faydalar barındırdığını söyleyebilirim." ifadesini kullandı.
Ukrayna'nın halihazırda güçlü askeri ve teknik altyapısı olduğunu kaydeden Poroşenko, "Havacılık ve tank sanayi başta olmak üzere buradan almakta olduğumuz çeşitli kalemlerdeki ürünlerle Türk savunma ve güvenlik sektörlerine olan güven ve desteğimizi gösteriyoruz." şeklinde konuştu.
Poroşenko, "Ukrayna'nın en zor zamanlarında, Rus saldırıları sırasında, Türk ortaklarımızın güvenilir varlığını hissediyoruz." ifadesini kullanarak, güvenlik ve savunma alanlarında Türkiye'nin Ukrayna'nın ulusal bütünleşmesine olan desteği noktasındaki güçlü ve güvenilir pozisyonundan duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Poroşenko, Türkiye'nin NATO kapsamında Ukrayna'ya olan desteği ve NATO emanet fonunda üstlendiği etkin rolün önemine vurgu yaptı.
"Eğer iki ülke, iki halk ve iki lider arasında daha iyi bir ilişki hayal etmem gerekse, bunun imkansız olduğunu söylerim. Çünkü tam güven, tam destek ve tam dostluğa sahibiz." şeklinde konuşan Poroşenko, bu ilişkilerin sadece politika, güvenlik veya savunma alanlarıyla sınırlı olmadığını belirtti.
Poroşenko, Ukrayna ile Türkiye arasında pasaporta bile ihtiyaç duymadan 90 güne kadar sadece kimlik kartlarıyla seyahat edilebildiğine değinerek, iki ülke arasında haftada 180'den fazla karşılıklı uçuş olduğunu anımsattı. Tüm bunların, iş insanlarının, turistlerin, bilim insanlarının, öğrencilerin karşılıklı ziyaret sayısını artırmakta önemli rol oynadığına işaret eden Poroşenko, "Bu yıl sonu itibariyle 1 milyon 350 bin Ukraynalı turist Türkiye'yi ziyaret etmiş olacak. Bu rakam, 1,5 milyona doğru hızla ilerliyor." dedi.
- "Ukrayna'da Türkçe duymak normal hale geldi"
Poroşenko, her yıl 300 binden fazla Türk turistin de Ukrayna'yı ziyaret ettiğini belirterek "Kiev, Harkov, Odessa, Lviv ve tüm Ukrayna'da Türkçe duymak tamamen normal hale geldi. Çünkü Ukrayna, Türk turistler ve iş dünyası için ilgi çekici bir yer olmaya başladı." diye konuştu.
Türk iş insanlarının Ukrayna'da kendini tamamen rahat hissettiğini söyleyen Poroşenko, Türkiye'nin Ukrayna'nın ilk 5 ticaret ve ilk 10 yatırım ortağı arasında yer aldığının altını çizdi. Devlet Başkanı Poroşenko, "Sonuç olarak Dünya Bankasının iş yapabilme kapasitesi sıralamasında 41 basamak birden yükseldik. Bu kesinlikle doğrulanmış bir bilgi." ifadesini kullandı.
Poroşenko, Türk iş dünyasının Ukrayna'da inşaat ve altyapı dahil çok sayıda alanda yatırımları olduğunu anımsatarak, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2017'de yıllık bazda yüzde 20 artış kaydettiğini belirtti.
Bu yılın ilk yarısında iki ülke arasındaki ticaretin, geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 20 arttığını belirten Poroşenko, bu oranların yatırım hacmi ve turist sayılarında da benzer seviyelerde yükseliş gösterdiğine değindi. Poroşenko, "Bu, iş çevreleri, turistler, halklar, hükümetler ve liderlerinin, durumların gelişmesinden hissettiği rahatlığı karakterize ediyor ve bundan dolayı çok gurur duyuyorum." şeklinde konuştu.
- "(Donbas) Bu sıcak savaş"
"Dünyadaki birçok kişi, ülkemizin doğusundaki (Donbas bölgesi) Rus saldırılarının 'donmuş çatışma' olduğunu düşünüyor. Bu, kesinlikle öyle değil. Bu sıcak savaş." diye konuşan Poroşenko, şöyle devam etti:
"Rus işgalci askerleri, her gün saldırıyor. Nişancı atışlarıyla, tanklarla, tüm saldırı enstrümanlarıyla, hatta Rusya Federasyonu tarafından tedarik edilen yasa dışı silahlarla saldırıyorlar. Ukrayna, her hafta askerlerini, kahramanlarını kaybediyor. Bu durumda dünyanın birleşmesine ve Ukrayna ile dayanışma sergilemesine ihtiyacımız var. Türkiye'nin bu konudaki tavrına müteşekkiriz. Türkiye, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu dahil uluslararası arenada, yasa dışı işgal altındaki Kırım, Kırım Tatarları ve konunun insan hakları boyutuyla tam çözümü için Türkiye'nin tavrı, Ukrayna'ya olması gereken destek şeklinin tanımını karşılıyor. Diğer yandan Avrupa Birliği, Kanada, ABD, Avustralya ve Japonya gibi ülkelerin yaptırımları da (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin’in ve Rusya'nın müzakere masasına oturması, güvenlik konusu dahil olmak üzere Minsk anlaşmalarının yerine getirilmesi için çok güçlü motivasyon sağlıyor. Rusya'nın işgalci güçlerinin topraklarımızdan çıkması, tüm Rus silahlarının geri çekilmesi, Ukrayna askerlerini öldürmeyi durdurmaları, yasa dışı Kırım ilhakını durdurmaları ve Türkiye'nin de tarafı olduğu Karadeniz bölgesinde barış ve istikrarın tesisi için çok önemli rol oynuyor."
- Kırım ve Kırım Tatarlarının durumu
Poroşenko, Kırım Tatarlarının lideri olan Mustafa Abdulcemil Kırımoğlu'nun Türkiye ziyaretinde kendisine eşlik ettiğini belirterek, "(Kırımoğlu), Kırım'ı geri almak için yaptığımız listeye ekleyeceğimiz kişileri belirleyen ekibin başındaydı. BM Genel Kurulu'ndan karar çıkartmakla başlayarak uluslararası adalet mahkemesine müracaatla son bulacak Rusya'yı Kırım'dan çıkmaya zorlamak için tüm yasal araçları kullanacağız." dedi.
Türkiye'nin bu anlamda oynayacağı rolün önemine dikkati çeken Poroşenko, "Erdoğan, Rusya Federasyonu'nda yasa dışı şekilde tutulan iki Kırım Tatarı İlmi Ümerov ve Ahtem Çiygöz'ün serbest bırakılmasında bize yardım etti. Tüm Ukrayna ve Kırım halkı bundan dolayı Erdoğan'a teşekkür ediyor." değerlendirmesinde bulundu.
Poroşenko, Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın desteğiyle daha çok siyasi tutuklunun salıverilmesi için iş birliklerinin sürdüğünü kaydederek, "Kırım'da Kırım Tatarlarının, işgal altındaki Donbas'ta Ukraynalıların kurtarılması için iş birliğimiz sürüyor." şeklinde konuştu.
İşgal altındaki Donbas ve Kırım'ı geri almak için siyasi ve diplomatik olarak her şeyi yaptıklarını söyleyen Poroşenko, "Kırım'ın geri döneceği ve Kırım'ın Ukraynalı kalacağına eminim." ifadesini kullandı.
\
- “(STA) İnşallah yeni yıldan önce başaracağız”
Poroşenko, STA için başlıkların yüzde 96'sında anlaşıldığı bilgisini paylaşarak, sadece Türkiye'nin tarım ve Ukrayna'nın tekstil piyasasına yönelik karşılıklı görüş farklılıkları olduğunu dile getirdi.
Demir - çelik alanındaki birçok ürün kaleminde sorunların çözüldüğüne işaret eden Poroşenko, "İnşallah yeni yıldan önce başarılı sonuçlar alacağız. Her ne olursa olsun şundan eminiz ki Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, bunun yeni yıldan önce olmasını istiyor. Bunun için elimizden geleni yapacağız. İki ülke hükümetleri ve başkanları, ticari zorlukları aşmak için siyasi iradeyi göstereceklerdir." diye konuştu.
\
- Ukrayna Kilisesi'nin bağımsızlığı
Poroşenko, Ukrayna Ortadoks Kilisesi'nin bağımsızlığının, Ukrayna Devletinin bağımsızlığının önemli bir parçası olduğunun altını çizerek, 988 yılında Aziz Vladimir'in Ortadoksluğu ülkeye getirdiği zamandan bu yana bunun için dua ettiklerini söyledi.
11 Ekim'de Ekümenik'in tarihi bir karar vererek, otosefal konum için Ukrayna'ya yeşil ışık yaktığını söyleyen Poroşenko, "Ekümenik Patriği ile bir görüşmemiz oldu. Bu konuda çok iyimseriz. Bunun Ukrayna için çok yakında gerçekleşecek önemli bir olay olduğunu düşünüyoruz. Bunun Ukrayna'ya birlik ve barış getirmesi için dua ediyoruz. Elimizden gelen her şeyi yapıyoruz. Böylece ülkemiz dışından başka bir kilisenin, özellikle Rusya'nın, manipülasyonu engellenmiş olacak. Tanrının bize yardım edeceği konusunda çok iyimserim. Ve bu olumlu haberin Fener Rum Patrikhanesinden gelmesinin önemli olduğunu düşünüyorum."
- "Dost ve stratejik partneriz"
Poroşenko, sözlerini Türk halkına verdiği şu mesajla tamamladı:
"Ukrayna'dan Türkiye'ye gelen ve kendilerini evlerinde hisseden bir buçuk milyon turiste gösterdiğiniz misafirperverliğe teşekkür ediyoruz. Bize uluslararası arenada göstermiş olduğunuz ilgiden, ticari ilgiden ve yatırımlardan dolayı teşekkür ederim. Biz gerçekten dost ve stratejik partneriz. Hepinize bol şanslar dilerim."