Ulaşımdaki buzlanma "ısınabilen beton plak" ile çözülecek

OKAN COŞKUN - Malatya İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü akademisyenleri tarafından geliştirilen, havalimanı pistleri ile karayollarındaki don ve buzlanmayı önleyen "ısınabilen karma lifli beton plak" sayesinde ulaşımdaki aksamalar giderilecek.

İnşaat Mühendisliği Bölümü akademisyenleri Prof. Dr. Kazım Türk ve Prof. Dr. Paki Turgut, çetin kış şartlarında don ve buzlanma nedeniyle yollarda yaşanan olumsuzlukların önüne geçebilmek için çalışma başlattı.

Bu kapsamda, üzerinde çalıştıkları ve bir mekana kendiliğinden yerleşebilme özelliğine sahip beton plağa çelik lifler ekleyerek betonun elektrik iletebilmesini sağlayan Türk ve Turgut, betona elektrik şebekesi döşeyerek kısa sürede ısınabilen plak geliştirdi.

Hazırladıkları projeyle Türk Patent ve Marka Kurumuna başvuran akademisyenler geliştirdikleri ürünün patentini aldı.

Beton plak sayesinde, havalimanı pistleri ile karayollarındaki donma ve buzlanma riski taşıyan yerlerdeki aksamalar ortadan kalkacak.

İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kazım Türk, AA muhabirine, ürünü geliştirmek için bir yıl boyunca çalıştıklarını söyledi.

Zorlu hava şartlarında birçok olumsuz durum yaşandığını ve bunlardan birkaçını önlemek için bu ürünü geliştirdiklerini anlatan Türk, şöyle devam etti:

"Bilindiği üzere beton, elektriksel iletkenliği olmayan yalıtkan bir malzemedir. Paki hocamla beraber biz bunun harcına çelik lif katarak iletkenliğini artıracağını düşündük ve bunun üzerine yalıtkan betonun iletken hale gelip gelmediğini görmek için denemeler yaptık. Denemelerimiz önce küçük numunelerle oldu. Burada yaptığımız çalışmalarda gördük ki bu liflerin katılmasıyla betonun elektriksel iletkenliği ciddi anlamda artıyor. Daha sonra çalışmalarımızı büyük ölçekli beton plaklar üzerinde denedik ve çok daha iyi sonuçlar aldık."

- "Pratik şekilde uçakların iniş ve kalkışları sağlanabilir"

Havalimanı pistlerindeki don ve buzlanmayı engellemek için birçok çalışma yapıldığını, bunların uçaklara ve piste zarar verdiğini ifade eden Türk, geliştirilen beton plakların prefabrik olarak üretilmesinin ardından kısa sürede yollara uygulanabileceğini söyledi.

Pistlerdeki don ve buzlanmayı önlemek için sıcak kum kullanıldığını dile getiren Türk, şunları kaydetti:

"Şu an kullanılan ithal kumların çok ciddi zararları var. Uçakların motorlarının içerisine kaçabiliyor ve bazı arızalara sebep olabiliyor. Havaalanı pistlerinin kenarlarındaki drenaj sistemine kadar tıkayabiliyor. Bizim yöntemimiz de sadece 220 volt elektrik verilerek ve şehir şebekesini destekleyen bir trafo ile yollar rahatlıkla ısıtılabilir. Pratik şekilde uçakların iniş ve kalkışları sağlanabilir. Karayollarında trafik ışıkları ve yaya geçitlerinde durmadan önce buzlanmayı kontrol ederek daha güvenli hale getirebiliriz."

Türk, geliştirilen ürünle havalimanı inşasının da kısalacağını anlatarak, "Uçakların rötar sebeplerine istatistiklerle bakıldığında çoğunun olumsuz hava şartlarından kaynaklandığı görülmektedir. Bu da ciddi maliyet kaybıdır. Bu buluşla rötarlar engellenmiş olacak. Kırsalda özellikle İHA ve SİHA'ların belli yerlere inme durumunda çok pratik olarak üretilip kurulabilir. Bu pistler zor hava şartlarında kullanılabilir ve kolaylık sağlar." ifadelerini kullandı.

İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay da ısınabilen beton plak üreten akademisyenlere teşekkür etti.

Kızılay, olumsuz hava şartlarında don ve buzlanma riskinin en fazla olduğu yerlerin başında havalimanı pistlerinin geldiğini belirterek, şöyle konuştu:

"Hocalarımız ısınabilen, donma ve buzlanmayı engelleyen bir yöntem geliştirdiler. Bu teknikle bu yollara çelik lifler döşeyip elektrik akımı alabilen özellik kazandırılıyor. Hocalarımız projeyle don ve buzlanmayı engelleyerek bu alanda bir yenilik ve inovasyon kazandırdılar. Bu ülkemiz adına sevindirici bir gelişmedir."

Türkiye'nin havalimanı inşasında dünyada önemli bir yere sahip olduğunu aktaran Kızılay, "Bu buluş uluslararası firmalarımızın elini de rahatlatacak. İki kıymetli hocamız tarafından geliştirilen bu ürün ülkemiz için de büyük bir kazançtır. Bu alanda ithal ürünlere büyük bir kaynak veriyorsak bunu da yerli ve milli bir buluş olarak hocalarımız kazandırmış oldu." ifadelerini kullandı.