Tarih boyunca şifalı bitkiler pek çok sebeple kullanılmıştır. İçeriğindeki çeşitli bileşen, vitamin ya da minerallerle birlikte insan vücudu için yararları olan bitkiler, şifalı bitkiler olarak tanımlanıyor. Vücudun direncini ve bağışıklığını arttırdığına inanılan bu bitkilerin bazı hastalıkların tedavisinde yardımcı olduğu düşünülüp sıklıkla tercih ediliyor. Örneğin bazı bitki çeşitlerinin kansere karşı koruduğu söylenir. Bununla birlikte bazı bitki türleri de gündelik sorunlar içerisinde yer alan uykusuzluk, baş ağrısı, mide ağrısı gibi rahatsızlıklara iyi geldiğine ve insanlara yardımcı olduğuna inanılıyor. Farkında olunmasa bile günlük hayatta bu bitkiler ve bu bitkilerden üretilen malzemeler sıklıkla kullanılıyor. Sağlık haricinde bazı şifalı bitkiler, yemeğe eklenen birçok lezzetin arasında yer alıyor ve hatta yemeklerin olmazsa olmaz malzemeleri arasında bulunuyor. Yemekte veya başka alanlarda kullanılan bu bitkilerin çeşitli özellikleri mevcut.
Anadolu toprakları, tarım alanında çok geniş bir üretim kaynağına sahiptir. Türkiye’nin birçok bölgesinde birbirinden farklı şifalı bitki yetiştiriciliği yapılıyor. Çeşitli biyoçeşitliliğiyle Türkiye şifalı bitkilerin birçoğunu yetiştiriyor. Ülkemizde yetişen şifalı bitkiler ülkenin her yerine ulaşarak, gündelik hayatın pek çok noktasında ve ilaç üretiminde kullanılıyor. İnsanlık tarihi boyunca bilinen en eski tıbbi teknikler içerisinde bitkilerin şifa amaçlı kullanılması yer alıyor. Faydalı bitkiler listesi aşağıdaki gibidir:
Defne yaprağının birden fazla kullanım alanında birçok faydası olduğu biliniyor. Örneğin; Cildin temizlenmesine yardım ederek daha sağlıklı görünmesini sağlıyor. Bununla birlikte defne yaprağı, çeşitli yemeklere hoş bir tat ve güzel bir koku katması amacıyla da kullanılıyor. Yorgunluğa iyi gelen defne yaprağı ciğerlere olan faydasıyla da bilinmektedir. Akciğerlerin temizlenmesi, öksürüğe ve böbrek taşlarına karşı da defne yaprağı kullanılıyor. Son olarak defne yaprağıyla yapılan kürlerin zayıflatıcı bir etkiye sahip olduğu da biliniyor.
Akdeniz bölgesinde yetişen karabaş otunun cilt yaralarına iyi geldiği ve kan dolaşımını hızlandırarak, romatizma ağrılarını kestiği biliniyor. İçeriğindeki mineral ve vitaminler, demir, magnezyum, potasyum sayesinde sindirim sistemi sorunlarına da iyi geldiği görülüyor.
Doğada kendiliğinden yetişen mucize bitkilerden biri de kantaron otudur. Kantaron otu ve yağı birçok rahatsızlık için bitkisel ilaçlarda kullanılıyor. Kas gevşetici özelliğiyle adet sancılarını hafiflettiği bilinirken, diğer açıdan menepoz etkilerini de yavaşlattığı biliniyor. Soğuk algınlığı ve grip karşısında da kantaron otu sıklıkla kullanılıyor.
Türk Mutfağında sıklıkla kullanılan sarımsak içerisindeki vitaminlerle birçok rahatsızlığa da iyi geldiği biliniyor. Özellikle antibakteriyel olması en çok bilinen faydaları arasındadır. Bu sayede grip ve nezle gibi rahatsızlıklardan korunulduğuna inanılıyor. Bununla birlikte düzenli kullanımda kalp damar hastalıklarına, şeker hastalığına, bronşite karşı iyi geldiği de söyleniyor.
İçeriğindeki birçok vitaminle birlikte sindirim sisteminde etkili olduğu söylenen ada çayının, hazımsızlığa karşı iyi geldiğine inanılıyor. Ada çayının adet düzensizliklerine ve ağrılarına iyi gelmesiyle birlikte vücuttaki toksinlere karşı da etkili bir savaşçı olduğu biliniyor. Özellikle kış aylarında sık sık tüketilmesi, olası grip ve nezlelere karşı önem alınmasında önemlidir.
Genellikle poğaça ve böreklerin süslenmesinde kullanıldığı herkes tarafından biliniyor. Antioksidan bakımından zengin olan çörek otunun, bazı kanser, karaciğer ve böbrek hastalıklarına karşı oldukça etkili olduğuna inanılıyor. Bununla birlikte çörek otunun içeriğindeki faydalı bileşenler sayesinde İlaç üretiminde de kullanıldığı biliniyor.
Birçok yerde kendiliğinden yetişen pazı, Türk yemeklerinde bol bol kullanılıyor. İçeriğinde A ve C vitaminleri bulunduğundan olası grip veya nezle gibi hastalıklara karşı bağışıklık sistemi güçlendirici bir etkisi bulunuyor. İştah açıcı, kansızlığa karşı koruyucu, sindirim sistemi çalıştırıcı, idrar söktürücü olarak da kullanılıyor. Ek olarak pazı suyunun saç dökülmesini yavaşlattığı da biliniyor.
Şifalı bitkilerin içeriğinde çeşitli vitaminler, mineraller, oligo-elementler, organik asitler, eter yağları, karbonhidratlar, proteinler, fermentler ve hormonlar bulunduğu çeşitli araştırmalar sonucunda kabul edilmiştir. Bazı hastalık ve rahatsızlıklara iyi geldiği düşünülen bitkiler, tedavi destekleyici bir biçimde kullanılıyor. Kesinlikle esas tedavinin yerini tutmamakla birlikte herhangi bir hastalık durumunda mutlaka tıp alanında uzman doktorlardan yardım alınması gerekiyor.
Şifalı bitkilerin herhangi bir rahatsızlığın tedavisinde veya önlenmesinde vücudu güçlendirdiği söylenebilir. Ancak her bitki herkese iyi gelmeyebilir. Bu bitkilerin içeriği ve kullanım alanlarını iyi bilmek gerekiyor. Çok fazla tüketilmesi ya da kişilerin bitki içeriğindeki herhangi bir maddeye karşı alerjisinin olması gibi durumlarda, faydanın aksine zararı görülebiliyor. Şifalı olduğuna inanılan bitkiler, sadece hastalık anında değil, uzun vadede hastalığa karşı önlem amaçlı da kullanılıyor. İbni Sina, İbnü'l Baytar gibi önemli alimler ve günümüzdeki bitki uzmanlarıyla birlikte pek çok bilim insanı, hastalıklara karşı bitkilerin gücünü onaylıyor. Vücut direncini güçlendiren, cildi güzelleştiren, kolestrolü ayarlayan, kalp damar, tansiyon gibi hastalıkların önlenmesinde faydalı olan bitkisel otları kullanmak için öncelikle onları tanımak gerekiyor. Şifalı bitkilerin özellikleri ve iyi geldiği düşünülen hastalıklar aşağıdaki gibidir: