Uludağ’ın isim babası ve ilklerin insanı: Osman Şevki Uludağ

Cumhuriyet’in ilan edilmesinden sonra teknoloji ve bilim alanında pek çok ilk gerçekleştirildi. Bu yıllarda Cumhuriyet döneminin ilk tırmanışını tamamlayan Osman Şevki Uludağ, günümüzün kar tatili cennetinin isim babası oldu.

Osmanlı İmparatorluğunun yıkılışı ve yerine yeni bir devletin kurulması tarih kitaplarında en çok işlenen konulardan biridir. Kurutuluş Savaşı’nın gölgesinde yeni bir devletin temellerinin atıldığı Cumhuriyet döneminde birçok ilke de imza atıldı. Hekim, bestekar, tarihçi ve milletvekili olan Osman Şevki Uludağ bu ilklerden birini hayat geçiren bir isim olarak karşımıza çıktı. Bilime olan merakı sayesinde Keşiş Dağı’na çıkan Osman Şevki, Cumhuriyet tarihinin ilk tırmanışını gerçekleştirmesiyle bu dağın adı Uludağ’a dönüştü.

Reklam
Reklam

Osman Şevki Uludağ 1889 yılında Bulgar göçmeni bir ailenin çocuğu olarak Bursa’da dünyaya geldi. İlk ve orta eğitim hayatını Bursa’da tamamlayan sanatkar ve hekimin babası Mahmud Efendi, annesi Ayşe Hanım’dır. 1905’te girdiği İstanbul’daki Mekteb-i Tıbbiyye’den 1913’te yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu. Müzikle olan yakından ilgisi de buradaki öğrencilik yıllarına rastladı. Askeri doktor olarak cephelerde görev alan Uludağ; Balkan, I. Dünya ve İstiklal Savaşı’na katıldı. Birinci Dünya Savaşı’nda yer aldığı cephelerden biri de Çanakkale’ydi.

Birçok savaşta ve cephede askeri doktor olarak görev aldıktan sonra Edirne merkez hekimliğini sorumluluğunu üstlendi. Büyük Taarruz sırasında Kütahya, İnönü, Bozüyük, Bursa ve Kayancı savaşlarına katıldı. Büyük Taarruz’da katıldığı bu savaşlar esnasında göz ve akciğerlerinde meydana gelen hastalık nedeniyle tedavi amacıyla İsviçre’ye gönderildi. Osman Şevki, İsviçre’de bulunduğu sırada Cenevre’de Eugène Pittard’dan antropoloji dersleri aldı. Ülkesine döndüğünde ise Mustafa Kemal Atatürk ile beraber tarih üzerine çalışmalar yapmaya başladı.

Reklam
Reklam

İsviçre’de gördüğü eğitimin sonrasında ülkesinde çeşitli alanlarda çalışmalar yapan Osman Şevki, Coğrafya Encümeni üyesi oldu. Döneminde Keşiş Dağı olarak bilinen, bugünse tırmanışıyla isim babası olduğu Uludağ’ın zirvesine çıkar. Bu dağın yüksekliği 2454 metredir. Bu faaliyet Cumhuriyet tarihinin ilk tırmanışı olarak kayda geçer. Zirveye çıktığındaysa şu ifadeleri kullanır: ‘’Ne ulu dağ!’’ İstanbul’a dönünce de Keşiş Dağı’nın adının Uludağ olarak değiştirilmesini talep eder. 1934’te Soyadı Kanunu çıktığı zaman da Uludağ soyadını alır.

Anahtar Kelimeler: