Uluslararası Af Örgütü: Soykırım tasarısı ifade özgürlüğünü tehdit ediyor

Uluslararası Af Örgütü, Fransız Senatosu tarafından onaylanan tasarının, ifade özgürlüğünü ihlal ettiğini açıkladı.

Uluslararası Af Örgütü Avrupa ve Orta Asya Direktörü Nicola Duckworth yaptığı açıklamada, tasarının uygulanması durumunda kamuoyu tartışmaları üzerinde cesaret kırıcı bir etki oluşturacağını belirterek, “Fransa ifade özgürlüğünü muhafaza etme konusundaki uluslararası yükümlülüğünü de ihlal edecek. İnsanlar Fransa, Türkiye ya da bir başka yerde bu konu hakkındaki düşüncelerini dile getirme konusunda özgür olmalıdır.” İfadelerini kullandı.

Duckworth açıklamasının devamında şunları dile getirdi: “Bu yasa ile ilgili asıl söz konusu olan 1915’te Ermenilerin geniş çaplı öldürülmelere ya da zorla yerlerinden edilmelere maruz kalmalarının bir soykırım teşkil edip etmediği değil, Fransız yetkililerin bu tartışmaya cevaben ifade özgürlüğünü kısıtlamaya çalışması. Fransız yetkililer uluslararası insan hakları yükümlülüklerini yerine getirme konusunda başarısız oluyorlar.”

Uluslararası Af Örgütü yaptığı açıklamada şu görüşlere yer verdi: “Türkiye yetkilileri 1915’te yaşananların soykırım olduğunu sürekli reddetti. Türkiye’de, yaşananlarla ilgili yapılmış olan resmi açıklamalara itiraz edenlerse, ifade özgürlükleri ihlal edilerek kovuşturmaya maruz kaldı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ifade özgürlüğünün sadece kimseye zarar vermeyen düşünceleri değil aynı zamanda Hükümet’i ya da nüfusun bir kesimini gücendiren, şoke eden ya da rahatsız edenleri de içerdiğini defalarca dile getirmişti. Uluslararası insan hakları sözleşmesi, aralarında kamu düzeni ya da ulusal güvenliğin korunması ya da diğer insanların haklarına veya itibarlarına saygı duymak gibi belli sebeplerle gerektiğinde ve uygun gördüğünde ifade özgürlüğünün uygulama alanlarına kısıtlama getirmeye izin veriyor. Uluslararası Af Örgütü bu uygulama alanlarının hiçbirinin bu durumla uyuşmadığı ve yeni yasanın tarihsel olayları ya da bu olayların tanımlamalarını ‘saldırganca’ görülecek bir şekilde sorgulayan ya da önemsizleştirenlerin ifade özgürlüklerini kullanmalarının suç sayılabileceği kanısında. Uluslararası insan hakları sözleşmesi aynı zamanda hükümetleri şiddet, düşmanlık ve ayrımcılığa teşvik eden ulusal, ırksal ya da dini nefreti savunmayı yasaklamakla yükümlü kılmıştır. Fransa yetkilileri yasanın Avrupa Birliği’nin ‘şiddet ya da nefreti kışkırtabilecek’ ırkçı ya da yabancı düşmanlığı söylemi ile mücadeleyi amaçlayan kurallarını uygulayacağını iddia ediyor. Yeni tasarı bu tarz bir kışkırtmayı yasaklanacak ifade şekillerinin bir unsuru olarak tanımlamıyor. Fransa’da zaten bu tarz kışkırtmaları yasaklayan yasalar mevcut. 2001’de Fransa’da çıkan bir yasa 1915’te Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermenilerin topluca öldürülmeleri ve zorla yerlerinden edilmelerinin soykırım olduğunu beyan etmişti.