ANKARA (İHA) - Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, 2005 yılı bütçesini TBMM Plan Bütçe Komisyonu'na sundu.
Unakıtan, bütçeyi sunuşunda yaptığı konuşmada, 2003 yılında 116.6 milyar dolar olan dış ticaret hacminin 2004 Ağustos ayı sonu itibariyle 101 milyar dolar olarak gerçekleştiğini, 2004 yılının Ocak-Ağustos dönemi itibariyle ihracatın bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 31.8 oranında artarak 39.2 milyar dolar, ithalatın ise 43.4 artışla 61.8 milyar dolar olduğunu belirtti.
Aynı dönemde cari işlemler dengesinde ise 9.8 milyar dolar açık oluştuğunu, şu ana kadar olduğu gibi bundan sonra da cari açığın finansmanında herhangi bir sorun olmayacağını ifade eden Unakıtan, "2004 yılı itibariyle ihracatın 62 milyar dolara, ithalatın 95.5 milyar dolara, dış ticaret hacminin ise 157.5 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz. Merkez Bankası döviz rezervleri 2003 yılı sonunda 33.6 milyar dolar iken 15 Ekim 2004 tarihi itibariyle 35.3 milyar dolara yükselmiştir. 2003 yılı Ocak-Ağustos döneminde 574 milyon dolarn olan yabancı doğrudan yatırım girişi 2004 yılını aynı döneminde yaklaşık 1.4 milyar dolara yükselmiştir. Ekonomik ve siyasi istikrarla sağlanan güven ortamının bir sonucu olan bu trendi 2005 yılında hızlyanarak edvam edeceğini bekliyoruz. Nitekim uluslararası kuruluşların yaptıkları analizler de bu beklentimizi desteklemektedir" ifadelerini kullandı.
2003 yılı sonunda 194.4 katrilyon lira olan iç borç stokunun 2004 yılı Eylül ayı itibariyle 217.6 katrilyon liraya yükseldiğini, buna karşılık iç borçlanma faiz oranlarının iktidara geldiklerinden bu yana düşmeye devam etitğini ifade eden Unakıtan, ortalama borçlanma vadesinin 210 günden 329 güne çıkarıldığına dikkat çekti.
2005 YILI HEDEFLERİ
Maliye Bakanı Unakıtan, 2005 yılı hedefleri ile ilgili olarak ise "Hükümetimiz, tek haneli rakamlara indirdiğimiz enflasyonu daha da aşağılara çekmek ve kalıcı kılmak, kamu borç stokunu düşürmek, üretim ve ihracakt artışını sürdürmek, işsizliği azaltmak ve istikrarlı büyüme fperformansını devam ettirmek azmindedir. Buhu hedef olan ekonomik prograrımızı disiplinle ve kararlılıkla uygulamaya devam edeceğiz" dedi.
Maliye Bakanı 2005 yılı makroekonomik büyüklüklerini şöyle açıkladı:
"GSMH 480.9 milyar YTL
GSMH büyüme hızı yüzde 5
GSMH deflaktörü yüzde 8
TEFE yıl sonu yüzde 8
TÜFE yıl sonu yüzde 8
İhracat 71 milyar dolar
İthalat 104 milyar dolar".
Unakıtan, açıklamalarında, 2003 ve 2004 yılları bütçe uygulamalarında başarılı olunmasının, kamu maliyesinde düzlüğe çıkıldığı ve mali sorunların tamamen ortadan kalktığı anlamına gelmeyeceğini belirterek, "Mali disiplin anlayışı, 2005 yılında da temel öncelik olarka kalacaktır" dedi.
Unakıtan, 2005 yılı bütesinde bütçe giderlerinin 155.5, bütçe gelirlerinin 126.3., bütçe açığının 29.1, faiz dışı fazlanın 27.3 ve IMF tanımlı faiz dışı fazlanın ise 24.0 milyar Yeni Türk Lirası olarak tahmin edildiğine işaret etti.
Bakanın açıklamalarına göre 2005 bütçesinde, "Personel giderleri için 32.4,
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primleri için 4.6, Mal ve hizmet alımları için 14.4
Faiz giderleri için 56.4, Cari transferler içirn 32.5, Sermaye giderleri içir 10.1
Sermaye transferleri içir 1.1, Borç verme için 2.8, Yedek ödenekler için 1.1 Milyar Yeni Türk lirası" ödenek teklif ediliyor.
Başlıca transfer kalemlerinden, "Sosyal güvenlik kurumlarına 22.0, KİT'lere sermaye desteği olarak 0.9, KİT görev zararlarına 0.6, Emeklilere vergi iaadelerine 1.3, Kredi Yurtlar Kurumu'na 1.2, tarımsal desteklemeye 3.5 milyar Yeni Türk Lirası" ayrılıyor.
2005 yılı bütesinde eğitim, sağlık, adalet ve altyapı yatırımları içien önceki yılların bütçelerine göre daha fazla kaynak ayrılıyor.
2005 YILI ÖZELLİKLERİ
2005 yılı bütçesinin özellikleri ise şöyle:
"- Enflasyonun yıl sonu itibariyle hem TÜFE'de hem de TEFE'de yüzde 8 seviyesine çekilmesi,
- Kamu sektörünün bütünü için belirlenen yüzde 6.5'lik faiz dışı fazla hedefine konsolide bütçenin azami derecede katkı yapmasının sağlanması,
- Bütçe harcamalarının sağlam gelir kaynaklarıylma karşılanması ve kaynak-harcama dengesinin gözönünde bulundurulması,
- Kamu kaynaklarının etkin ve verimli bir şekilde kullunamının temin edilmesi,
- Bütçenin hazırlık ve uygulama sürecinde saydamlık, hesapverebilirlik ve samimiyet ilkelerine uygunluğun sağlanması,
- Tesis edilen mali disiplinin deam ettirilmesi,
- Kaynak tahsisinde hizmet önceliklerine önem verilmesi,
- Kamu mali yönetiminde uygulamaya konulan reform çalışmalarının sonuçlandırılması,
- Yatırıma ayrılan kaynakların öncelikli ve kısa sürede sonuç alıcı projelere yönlendirilmesinin sağlanması,
- Vernimliliği ve üretimi teşvik edecek nispi fiyat yapısını bozmayacak bir tarımsal destekleme politikasının oluşturulması,
- Kamuda mali disiplinin sürdürülmesi ve etkin bir borçlanma poliktikası izlenmesi yoluyla faiz giderlerinin gayri safi milil hasılaya ornanında yüzde 11.7 seviyesine düşürülmesi,
- Kamunun lüke ekonomisi içerisindeki payının küçültülmesine yönelik politikanın sürdürülerek konsolide bütçe giderlerinin gayri safi milil hasılaya oranın yüzde 32.3 seviyesine çekilmesi".
MEMUR MAAŞLARI
2005 yılı bütçesinde memurların aylıklarına ugulanacak artış oranının düşük maaş alana daha yüksek yüksek maaş alanı ise daha düşük oranda yansıyacak şekilde bütçe imkanları ve enflasyon hedefleri çerçevesinde yer alıyor. Buna göre 2005 yılında en düşük maaş 12.1, en yüksek maaş ortalama 9.1 oranında artacak. Memur emeklilerinin maaşları ise yıllık kümülatif yüzde 12.5 ila yüzde 8.4 arasında değişin oranlarda artacak.
2005 bütçesinde çocuklar için ödenen aile yardımı ödeneği 0-6 yaş gurubunda yer alan çocuklar için yüzde 100 ortırılıyor. Ayrıca bütçe kanunu çereçvesinde 1991 ve izleen yıllarda memurluğa başlayan yaklaşık 1 milyon kamu çalışanı için ilave bir derece verilecek.
VERGİ BARIŞINDA 4.7 KATRİLYON TAHSİLAT YAPILDI
Maliye Bakanı Unakıtan, vergiye son derece önem verdiklerini belirttiği açıklamasında, verginin tabana yayılması ve kayıtdışı ekonominin kayıt içine alınması kıonusunda çalışmalarının sürdüğünü ifade etti. Unakıtan, Vergi Barışı Projesinden Eylül 2004 sonu utibariyle tahminlerinin aşılarak 4.7 katrilyon liralık tahsilat yapıldığına işaret etti.
Vergi sistemindekri yapısal sorunların giderilmesi ve vergi idaresinin çağdaş ve etkin bir yapıya kavuşturulmasının hedeflendiğini belirten Unakıtan, kayıt dışı ekonomiin kayıt altına alınması için veri tabanı oluşturulması, elektronik ortamda beyenname alınması, çağrı merkezi kurulması, dgier kurum/kuruluşlarla veri paylaşımına imkahn veren altyapının oluşturulması, mevcut otomasyon altyapısının kapsamının gelişletilmesinin sağlanacağını ifade eden Unakıtan, 2005 yılı vergi gelirlerinin 119 milyar YTL olarak öngörüldüğüne işaret etti.