UND: Suriye'den Kaynaklanan Ticaret Açığını Kuzey Irak Kapatıyor

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Başkanı Ruhi Engin Özmen, Türkiye'nin Suriye'de yaşanan olaylar yüzünden uğradığı Türkiye'nin ticari kaybı Kuzey Irak üzerinden telafi ettiğini söyledi. Özmen, "Türkiye bakımından Ortadoğu piyasası Suriye bağlamında kaybedilmektedir. Sevkiyatların sarkması yeni bölgelere yönlenmeye sebep oluyor. Artık Suriye'ye alternatif roro hattının süratlenmesi gerekiyor. Evet Suriye kaynaklı kayıplar artıyor am Kuzey Irak'a ticaret hacmimiz de giderek artıyor. Suriye açığı oradan kapatılmaktadır." dedi.

UND tarafından yürütülen 'Uluslararası Karayolu Eşya Taşımacılığı Sektörünün Analizi' adlı projenin ilk sonuçları basın toplantısı ile kamuoyuna açıklandı. Toplantıda projenin detaylarını anlatan UND Yönetim Kurulu Başkanı Ruhi Engin Özmen, Arap Baharı ve Suriye ile gerilen ilişkilerin Türkiye ticaretine etkisine de değindi. Özmen, bu yöndeki soruya, şöyle cevap verdi:

"Arap Baharı ile ekonomik yapının evrileceği, liberal bir ortam oluşacağı, Afrika ülkelerinden daha fazla pay alınacağı öngörülüyordu. Fakat Suriye'de vuku bulan olaylardan dolayı 2.500-3.500 araç atıl kaldı. Suriye bunalımından dolayı Ortadoğu ve Körfez ülkelerine ihracat geriledi. 3milyar dolar hacim vardı, ondan söz edemiyoruz şu an. Şu an Hatay Cilvegözü'nden geçen arabaların sayısı sıfıra indi, 3-5'i geçmiyor. Güvenliğin olmadığı yerde ticaret ilerlemez. Türkiye bakımından Ortadoğu piyasası Suriye bağlamında kaybedilmektedir. Sevkiyatların sarkması yeni bölgelere yönlenmeye sebep oluyor. Artık Suriye'ye alternatif roro hattının süratlenmesi gerekiyor. Evet Suriye kaynaklı kayıplar artıyor am Kuzey Irak'a ticaret hacmimiz de giderek artıyor. Suriye açığı oradan kapatılmaktadır."

Karayolu taşımacılarının yeni koridorlara ihtiyaç duyduğunu belirten Ruhi Engin Özmen, bu anlamda Çin, Pakistan ve İran'dan açılan Güney İpek Yolu için adımlar atılması temennisinde de bulundu. UND Başkanı, Arap Baharı'nın ardından Afrika ülkelerinin bilinip anlaşılması adına ciddi çabaların ortaya koyulması gerektiğini vurguladı. Suriye ile tırmanan gerilimin ikame etme adına Mersin'den Mısır'a konulan roronun nakliyeciler için önemli olduğunu kaydetti.

NAKLİYECİLER TEŞVİK SİSTEMİNDEN MEMNUN DEĞİL

Nakliye sektörünün önde gelen oyuncuları, yeni teşvik sisteminin finansman sorunlarına çare üretemediğinden dert yanıyor. En çok şikayet, teşviklerin deniz ve demiryolu ile sınırlı tutulması ile karayolu taşımacılığının kapsama alınmamasından. UND Başkanı Ruhi Engin Özmen, yeni teşvik sisteminin sektöre getirilerinin olmadığını ifade ederken, devletten teknik ve operasyonel anlamda maddi yardım talep etti.

Sektörün nabzını tutmak için 20 üniversiteden 100'ü aşkın öğrenciyi 40 ilde bin 357 firma ile görüştürdüklerini aktaran Özmen, bu araştırmanın sonuçlarını açıkladı. Karayolu ile nakliyede 3 ana bölgede kümelendiğine işaret eden Özmen'in aktardığı verilere göre firma adedi olarak 34,7 ile Marmara ilk sırayı alıyor. Onu 24,6 ile Akdeniz, yüzde 14,8 ile Güneydoğu Anadolu takip ediyor. En fazla istihdam Marmara'da olup ardından Akdeniz ve Güneydoğu geliyor. 50 ve altında elemanı bulunan firmaların oranı yüzde 83,7 iken; 51-100 elemanı bulunan firmaların oranı yüzde 9,6'ya tekabül ediyor.

Nakliye firmalarının erkek eleman oranı yüzde 66, kadın eleman oranı da yüzde 34. Buna mukabil mavi yakalı oranı yüzde 69, beyaz yakalı oranı yüzde 31. İstihdam edilenlerin büyük bölümünü orta öğretim mezunları oluşturuyor. Yüzde 69,5 ile lise ilk sırayı alırken; onu yüzde 10,5 ile önlisans, yüzde 20 ile lisans takip ediyor.

Öte yandan sektörde teknolojiden yararlanma oranı yüzde 14 ile sınırlı. Burada yüzde 63 ile Marmara bölgesi öne çıkıyor. Onu yüzde 21 ile Ege, yüzde 10 ile Güneydoğu Anadolu izliyor. Nakliyecilerin yüzde 24 ü yeni piyasalara açılma niyetinde. Marmara'da yüzde 45,4 ile Güneydoğu Anadolu'da yüzde 27,5 ile bu eğilim ağırlıkta. Yine yüzde 8'nin dışarıda ortaklığı, yüzde 23'ünün de temsilcilikleri söz konusu.

Toplantıda, 'Uluslararası Karayolu Eşya Taşımacılığı Sektörünün Analizi' kapsamında görüşülen firmaların beklentilerini de dile getiren UND Başkanı Ruhi Engin Özmen, şunları aktardı:

"TEŞVİKLER DENİZ VE DEMİRYOLU İLE SINIRLI TUTULDU"

"Büyük bölümü KOBİ niteliğinde olan nakliye sektörüne maddi yardım ve teşvikler son derece sınırlıdır. Firmalarımız, uluslararası rakipllerinin önüne çıkarak tekniğini, kalitesini artırmak adına yatırımlar yapmak durumunda. Burada KOBİ olan nakliyecilerin altyapı, üst yapı ve operasyonel bağlamda ilerlemesi sektörü olumlu etkileyecektir. Yeni teşvik sistemi ise nakliyecilerin finansman sorununa çare üretmekten uzaktır. Bu sistemin taşımacılık sektörüne sınırlı etkisi var. Burada teşvikler deniz ve demiryolu ile sınırlı tutuldu. Karayolu taşımacığı bakımından teşvik unsuru yoktur. Bununla beraber nakliye sektörünün uluslararasılaştırma oranının gerilerde olduğunu görüyoruz. Burada firmaların dış bağlantılar oluşturup networklerini genişletmesi gerekiyor. Onun için yeni bölge arayışı teşviklerinden faydalandırma yoluna gidilmeli, kredi ve fon imkanları sunulmalıdır. Gıda lojistiği konusunda Avrupa Birliği kriterlerinin yürürlükte olmamasından dolayı pek çok sorun söz konusu. Türkiye'nin 2010'da taraf olduğu ADR Sözleşmesi (Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Uluslararası Taşınmasına Dair Avrupa Sözleşmesi) ve Nisan 2012'de tara olunması uygun bulunan ATP Sözleşmesi (Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşınmasına ve Bu Tür Taşımalarda Kullanılacak Özel Ekipmana Dair Sözleşme) ile ililgi deneme, belgelendirme sistemleri ivedilikle kurulmalıdır."

Özmen, "Sonuç olarak yeni teşvik sisteminin sektöre getirileri yok. Burada yapılması gereken nakliyecilerin teknik altyapıısının desteklenmesidir. Gelinen aşamada sektörün uluslararası sisteme uyumu için ihracatçılara tanınan teşviklerden yararlanılması kaçınılmazdır." yorumunu yaptı.