ANKARA (ANKA)- Türkiye ile UNICEF arasında çocuk haklarının iyileştirilmesine yönelik anlaşma kapsamında, 2010 yılına kadar Türkiye 5 milyon 45 bin dolarlık fon kullanacak.
Çocuk haklarının iyileştirilmesine yönelik Türkiye Ülke Programı ve Eylem Planı Resmi Gazete'de yayımlandı. Türkiye'nin "Bin Yıl Kalkınma Hedefleri" doğrultusunda önemli adımlar atıldığı, 1998 ile 2003 yılları arasında 5 yaş altı ölüm hızının binde 52'den binde 37'ye düştüğü bildirildi. Ayrıca, bebek ölüm hızının da binde 43'ten, binde 29'a indiği vurgulandı. Göstergelerde gerek bölgeler arasında, gerekse kentsel ve kırsal yerleşimler arasında büyük farklılıklar görüldüğüne dikkat çekildi. Bu arada 5 yaş altı ölüm hızının batıda binde 30, doğuda da binde 49'a çıktığının altı çizildi. Kırsal ve kentsel yerleşimler arasında da benzer farklılık görüldüğü ifade edildi. Toplam doğurganlık hızının Türkiye genelinde yüzde 2.2 iken, bu oranın batıda 1.9, doğuda ise 3.7 oranlarında olduğu belirtildi.
Eğitimsiz annelerde çocuk ölüm hızı daha fazla
Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması'na (TNSA) göre bir çocuğun hayatta kalma şansının annesinin eğitim düzeyiyle yakından ilişkili olduğunun altı çizildi.
Anneleri hiç okula gitmemiş veya ilköğretimi bitirmemiş çocuklar arasında bebek ölüm hızının, anneleri lise veya yüksek okul mezunu çocuklara göre üç kat daha fazla olduğu vurgulandı.
18 milyon çocuğa kızamık aşısı
2002-2010 yılları arasında Kızamık Eliminasyon Programı'nın başlatıldığı ve bu kapsamda da 2005 Haziran ayı itibari ile yaklaşık 18 milyon 9 ay-14 yaş grubu çocuğun aşılandığı ifade edildi. Bu oranın Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından belirlenen hedefin yüzde 90 gerisinde olduğu dile getirilirken, tam bağışıklama oranının doğuda yüzde 35 iken batıda yüzde 63.5 olduğu vurgulandı.
1.6 milyon çocuk çalışıyor
Toplumsal cinsiyet bazında eğitimle ilgili olarak yapılan "Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Analizi"ne göre, ilköğretim brüt okullulaşma oranlarında iki cinsiyet arasında yüzde 5.8'lik bir açık bulunduğu bildirildi. Orta öğretimde ise bu açığın yüzde 17'ye yükseldiğine dikkat çekildi. Sokakta yaşayan veya çalışan çocuk sayısının 42 bine ulaştığı belirtilirken, korunmaya muhtaç kararı alındıktan sonra kurumlara yerleştirilen çocuk sayısının 18 bin olduğu ifade edildi. Çocuk İşçiliği Araştırması'na göre 6-17 yaş grubunda yer alan 1.6 milyon çocuğun çalıştığını dikkat çekilirken, kaydedilen ilerlemelere rağmen çocuklar üzerinde sağlanan koruyucu ortamların henüz yetersiz olduğu vurgulandı.
Okula gitmeyen kız sayısı yüzde 15 azaldı
"Kız Çocukların Okullulaşmasına Destek Kampanyası" kapsamında 2003 ve 2004 yılları arasında okul dışı kız çocuk sayısının yaklaşık yüzde 15 azaldığı ve bu kampanya sayesinde erkek çocukların okullaşmasında da önemli bir artış sağlandığı ifade edildi. 2006-2010 dönemi işbirliği programıyla, hizmetlere ulaşılması zor çocuklara erişecek biçimde genişletilmesi, çocuklara yönelik korumanın artırılması, ergenlerin gerekli bilgi ve becerilerle donatılması, ilgili politikaların ve yasal düzenlemelerin yaşama geçirilmesi ve çocuklara ayrılan kaynakların artırılmasının hedeflendiği açıklandı.
Çocukluk dönemi odak noktası
Türkiye program çerçevesinde, en başta koruma, eğitim ve erken çocukluk dönemi üzerine odaklanarak başlıca şu sonuçların elde edilmesine katkıda bulunacak:
"İlköğretim düzeyi okullaşmada toplumsal cinsiyet eşitliğine ulaşılması ve bunun sürdürülmesi, ilköğretim düzeyinde okul tamamlama oranlarının artırılması, okul terk oranlarının ise düşürülmesi, 5 yaş altı ölüm hızının binde 25'in altına düşürülmesi, kurumların ve kişilerin çocuk hakları ihlalleri karşısında sorumlu tutulabilmelerini sağlayacak standartların, kapasitelerin ve hukuki önlemlerin oluşturulması ve güçlendirilmesi ile başta kır ve kentlerdeki yoksul ailelere mensup olanlar olmak üzere çocuklar için koruyucu ortamların geliştirilmesi ve çocukların daha iyi gelişmesini ve korunmasını sağlayacak politikaların, yasaların ve izleme sistemlerinin geliştirilerek yaşama geçirilmesi."
İmzalanan anlaşma kapsamında, UNICEF kendi düzenli kaynaklarından toplam 5 milyon 45 bin dolarlık yardımda bulunacak. Ayrıca, UNICEF, Türkiye Programı Eylem Planı'nda belirtilen programların desteklenmesi amacıyla başka kaynaklardan da 25 bin dolar tutarında ek fon arama yetkisi verdi.