Araştırmalar ne kadar IQ seviyemizin düşük olduğunu gösterse de bunun taşa kazınmadığını sadece eğitim seviyemizle ilgili olduğunu biliyoruz. Bunun en büyük örnekleri de uluslararası alanda yaptığı buluşlar ve ilklerle göğsümüzü kabartan bilim insanları. Yani zeka geriliğinin sebebi genlerimiz veya ırsi özelliğimiz değil, ülkemizde iyi bir eğitim verilmemesi.
Geçtiğimiz ay yayınlanan bir haberde Türkiye'deki ilk organ nakli ameliyatını gerçekleştiren Prof. Dr. Mehmet Haberal, Hong-Kong'ta Dünya Organ Nakli Derneği Kongresi'nde oybirliğiyle 2018-2020 yılları için başkanlığa seçildiği yayınlandı.
Mehmet Haberal yaptığı açıklamada: "Görevi 2018 yılında İspanya’nın başkenti Madrid’te yapılacak törenle devralacağım ve 2020’ye kadar sürdüreceğim. Tabii ki Türkiye için iyi bir gelişme. Buradan aziz şehitlerimizi ve Ulu Önder Atatürk’ü bir kez daha anıyorum. Hepimiz gibi Atatürk Türkiyesi için emek veriyoruz” ifadelerini kullandı.
Mehmet Haberal kimdir?
29 Ekim 1944'de dünyaya gelen Haberal, Tıp Profesörü, Başkent Üniversitesi eski rektörü. 3 Kasım 1975'te Türkiye'deki ilk organ nakli ameliyatını gerçekleştirmesiyle biliniyor. Ayrıca Haberal, Amerikan Cerrahlar Koleji tarafından şeref üyeliğine seçilen ilk Türk ünvanını da bulunduruyor. Tıp dünyasına birçok katkıda bulunan Haberal'in başarılarına bakacak olursak;
1985'te Amerikan Yanık Derneği tarafından "EVERETT IDRIS EVANS ÖZEL ÖDÜLÜ" takdim edildi. Ardından Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Türkiye'de ilk kadavradan karaciğer naklini gerçekleştiren kişi olurken Türkiye Organ Nakli Derneği'nin kurucu üyesi ve başkanı da oldu. Avrupa, Orta Doğu ve Afrika’daki ilk olma özelliği taşıyan canlı donörden karaciğer nakli ameliyatını da gerçekleştirdi. Başarıları bu kadarla sınırlı değildi. 1992'de dünyada ilk kez bir Türk ve Müslüman bilim insanı, aynı canlı donörden kısmi karaciğer ve böbrek naklini gerçekleştirdi bu kişi de Mehmet Haberal'di. Defarlaca Avrupa, ABD ve Ortadoğu'dan birçok ödül kazanan bilim insanımız Ortadoğu ve Avrupa organ nakli derneklerine çok kez başkan seçildi. Yakın tarihte ve günümüzde onun için tıp alanında ilklerin adamı desek yanlış da olmaz.
Peki günümüzde adını tüm dünyada kendinden bahsettiren başka bilim insanlarımız yok mu? Elbette var.
Aziz Sancar
1946'da Mardin'de doğan Aziz Sancar'ın ismini belki daha önce çoğumuz duymadık bile fakat 2015'de kazandığı nobel ödülünden sonra sadece ülkemizde değil tüm dünyada tanınan bir isim oldu. 1997 yılından beri Amerika Birleşik Devletleri Kuzey Karolina Üniversitesi, Chapel Hill'de Biyokimya ve Biyofizik Bölümü'nde Sarah Graham Kenan Profesörü olarak görev yapan ve ABD Ulusal Bilimler Akademisi'ne seçilen ilk ABD'li Türk ünvanına sahip Aziz Sancar'a Nobel ödülünü getiren çalışması Hücrelerin hasar gören DNA'ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmalarıdır.
Aziz Sancar'ın Nobel dışında da biz tanımaan önce aldığı birçok önemli ödül bulunuyor. Bunlardan bazılarına bakacak olursak; Amerikan Fotobiyoloji Derneği (American Society for Photobiology) Ödülü, ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü (National Institutes of Health) Ödülü ve ABD Fen ve Sosyal Bilimler Akademisi (American Academy of Arts and Sciences) Ödülü, örnek olarak gösterilebilir.
Erol Çerasi
Özellikle Türkiye'de popüler bir hastalık olan Diyabet konusunda yaptığı çalışmalarıyla İsrail'in İbrani Üniversitesi Hadassah Tıp Fakültesinde çalışan ve burada çalışması bizzat İsrail tarafından teklif edilen Türk bilim insanı Erol Çerasi, ‘2006 Yılı Bilim, Hizmet, Teşvik ve TÜBİTAK-TWAS (Üçüncü Dünya Bilimler Akademisi) Ödülleri’nin (Tübitak Bilim Ödülleri) Sağlık Bilimleri alanında birçok ödül kazandı.
Pankreas adacık beta-hücresinin hormonu insülinin bireşiminin ve salgılanmasının mekanizmaları ve bu mekanizmalardaki bozuklukların tip-2 diyabetin gelişmesine katkıları konularındaki uluslararası düzeyde üstün nitelikli çalışmaları ve araştırmaları onu bilim alanında önemli bir insan konumuna soktu desek yanlış olmaz.
Gökhan Hotamışlıgil
24 Haziran 1962'de doğan doktor ve Türk bilim insanı Gökhan Hotamışlıgil, 2003'de Harvard Üniversitesi'nden profesör unvanı almasıyla biliniyor. Ancak onu asıl ünlü yapan araştırması Lipokin adlı bir hormonu keşfetmesi oldu. Şişmanlık, tip 2 diyabet ve metabolik sendromun moleküler mekanizmaları üzerinde çalışan Hotamışlıgil lipokin adlı hormonla diyabet ve karaciğer yağlanması gibi hastalıkları durdurabileceklerini söylüyor. Hotamışlıgil ayrıca obezite ve buna bağlı metabolik bozukluklarla ilgili çalışmaları ile tüm dünyada tıp bilimine büyük katkı sağlayarak TÜBA Asil Üyeliği ve Amerikan Obezite Vakfı Asil Üyeliği görevlerini de sürdürüyor.
Can Fuat Delale
1954'de Diyarbakır'da doğan fizikçi, mühendis, bilim insanı Can Fuat Delale, 1979 yılında A.B.D.'nde Lehigh Üniversitesinde Fizik dalında yüksek lisans, 1983 yılında yine A.B.D.'nde Brown Üniversitesinde doktora yaptıktan sonra 1987 yılında Matematiksel Fizik anabilim dalında doçent alıp kısa sürede profesör olan Delale, akışkanlar mekaniği, termodinamik ve istatistiksel fizik alanlarında çalışmalarıyla kendisini geliştirdi. 1984'den itibaren Boğaziçi Üniversitesi Matematik Bölümü, Bilkent Üniversitesi Matematik Bölümü, İstanbul Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü, İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi ve Işık Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü'nde öğretim üyesi olarak da çalışarak birçok fayda sağladı. Delale, Japonya, Almanya, İngiltere, Hollanda ve A.B.D.'nde birçok üniversitede konuk eğitimci ve araştırmacı olarak bulunurken, uluslararası birçok önemli konferansa hem başkanlık hem de konuşmacılık yaptı.
Ayrıca Delale'nin kinetik kuram, çekirdekleşme kuramı, faz geçişleri, yoğunlaşma halinde gaz dinamiği, kabarcık dinamiği ve kavitasyonlu akışlar konusunda birçok bilimsel yayını ve editörlüğünü yaptığı Bubble Dynamics and Shock Waves kitabı da bulunuyor.
Hayati Çamaş
Türk veteriner biyokimya profesörü bilim insanı Prof. Dr. Hayati Çamaş 1939'da Fatsa'da dünyaya geldi. 58 bilimsel makalesi, 3 kitabı ve 7 ulusal ve uluslararası bildirisi bulunan Çamaş, 8 adet ulusal ve uluslararası projede görev aldı. Uzakdoğu’dan Amerika’ya kadar birçok üniversite ile iyi ilişkiler kurarak bilim insanı yetiştirme hususunda önemli çabalar harcayan Çamaş, Yurtdışında çeşitli teorik ve pratik kurslara katılarak kolorimetrik, spektrofotometrik, kromatografik, elektroforetik ve atomik absorpsiyon spektrofotometrik teknikler üzerinde çalışarak birçoğunu Türkiye'deki çalışma alanlarında kullandı.
Buluşlarından çok sağladığı akademik imkanlar ve çalışmalarıyla öne çıkan Çamaş Türkiye'de çeşitli üniversitelerde derslere girip dekanlık görevlerinde de bulundu.