Üretici İlkbaharda Don Yaşamaktan Korkuyor

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ocak ve Şubat aylarında mevsim normalleri üzerinde seyreden sıcaklıkların meyve ağaçlarında tomurcukların zamanından önce aktif hale geçmesine, erken çiçeklenmeye yol açtığını bildirdi.Bayraktar, yaptığı açıklamada, erken çiçeklenmenin ilkbaharda yaşanabilecek donlar açısından bir risk oluşturduğunu vurguladı. Bitkilerde verim ve kaliteyi sağlayacak unsurlardan birinin de optimum sıcaklıklar olduğuna, optimum sıcaklık rejiminin oluşmadığı durumlarda bitkilerde kalite ve verimde kayıplar yaşandığına dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:“Çok yıllık bahçe bitkilerinin ilkbaharda normal bir gelişme gösterebilmeleri için belirli bir derecenin altında türlere göre değişen bir süre soğuklamaya ihtiyacı bulunuyor. Örneğin kayısı, şeftali, kiraz, erik, badem gibi sert çekirdekli meyve türlerinde soğuklama ihtiyacı karşılanmadığında tomurcuk silkmeleri dediğimiz tomurcukların gelişemeyip düşmesi yaşanırken, elma, armut, ayva gibi yumuşak çekirdekli meyve türlerinde düzensiz çiçeklenme sonucu çiçeklenme dönemi uzayarak döllenme noksanlığından kaynaklanan verim azalmaları oluşuyor. Ayrıca içinde bulunduğumuz dönem gibi Ocak ve Şubat aylarında mevsim normalleri üzerinde seyreden yüksek sıcaklıklar, tomurcukların zamanından önce aktif hale geçmesine yol açmakta, erken çiçeklenmeye ve ürünün ilkbahar geç donlarından zarar görmesine neden olabiliyor.”SICAKLIKLAR NORMALİN ÜZERİNDEMeteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre Türkiye’de yeni tarım yılının başladığı 2013 yılı Ekim ayından Ocak 2014 sonuna kadarki birikimli yağışların genel olarak normalden ve geçen yılın aynı dönemindeki yağışından az olduğunu belirten Bayraktar, şu bilgileri verdi:“Yağışların yetersizliğinin yanı sıra, 2013 yılı sonbahar mevsimi ortalama sıcaklığı 14,8 santigrat derece ile mevsim normallerinin 0,1 derece üzerinde olmuştur. 2014 yılı Ocak ve Şubat ayında ortalama sıcaklıklar bazı bölgelerinde mevsim normalleri civarında, bazı bölgelerde mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşti. İçinde bulunduğumuz dönem gibi mevsim normalleri üzerinde seyreden yüksek sıcaklıklar, meyve ağaçlarında tomurcukların zamanından önce aktif hale geçmesine yol açıyor. Böyle olunca da çiçeklenme döneminde zarar görme olasılığı artıyor. Özellikle erken çiçek açan badem, kayısı, erik ve şeftali gibi türler ilkbaharda yaşanabilecek dondan zarar görebiliyor. Erken çiçeklenme, ilkbaharda yaşanabilecek donlar açısından bir risk oluşturuyor.”Bu yıl da bazı yörelerde sıcaklıklar nedeniyle meyve ağaçlarında yer yer erken çiçeklenme olduğunu bildiren Bayraktar, “Ziraat odalarımızdan Şubat ayı sonu itibariyle aldığımız bilgilere göre, ülkemizin önemli meyve üretici illerinden Isparta, Karaman, Bursa, Bilecik, Sakarya, Balıkesir, Çanakkale, Düzce illerinde erik, kiraz, şeftali, badem, armut, elma, kayısı gibi meyve ağaçları erken uyanmaya başladı ve yer yer erken çiçeklenme gerçekleşti” dedi.Karadeniz Bölgesi’nde büyük önem taşıyan fındıkta erken yapraklanma ve çiçeklenmenin meydana geldiğini belirten Bayraktar, Mart, Nisan aylarında don yaşanması halinde fındığın da zarar görme riski bulunduğunu bildirdi.MEYVE AĞAÇLARINDA ERKEN UYANMA BİR AY ÖNCE GERÇEKLEŞTİBirçok meyve ağacında Mart ayı sonunda oluşması beklenen erken uyanma ve çiçeklenmenin bu yıl artan hava sıcaklıkları nedeniyle yaşanan “yalancı baharla” birlikte bir ay önce gerçekleştiğini vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:“Bu durum Mart ve Nisan aylarında gerçekleşecek hava sıcaklıkları özellikle meyveler için hayati önem taşıyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre Mart ayının ilk haftasında meyve üretiminde önem taşıyan illerimizde don olayı beklenmemektedir. 4-8 Mart 2014 tarihlerini kapsayan ‘zirai don uyarı sistemi’ zirai don riski tahmin haritalarına göre, sadece Kars, Ağrı, Erzurum arasında kalan bölgede çok kuvvetli ve kuvvetli don riski görülüyor. Diğer bölgelerimizde kuvvetli ve çok kuvvetli don riski beklenmiyor. Meyve ağaçları don riskine karşı çiçeklenme dönemi dahil olmak üzere devlet destekli tarım sigortaları kapsamındadır. Üreticilerin her yıl gerçekleşebilecek olası zararlarının karşılanması bakımından tüm ürünlerde son poliçe kabul tarihlerini takip ederek, mutlaka sigorta yaptırmaları gerekir. Tarım ürünleri, tohumun tarlaya atılışından ürünün hasat edilerek ambara konmasına kadar her zaman risk altındadır. Bu nedenle üreticilerimizin aşırı yağış, don, dolu gibi tarımsal üretime zarar verecek konularda Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamaları takip etmeleri ve alınabilecek gerekli önlemleri erken almaları, muhtemel zararın en aza indirilmesi için önemlidir.”