Adını sıkça duyduğumuz uyku apnesi, günlük yaşantıyı sanıldığından daha fazla etkiliyor. Horlama ve uykuda solunum durması olarak tanımlanan bu rahatsızlık, aynı zamanda en sık karşılaşılan uyku rahatsızlıklarından da biri. Uyku apnesi hakkında merak edilen tüm detayları yazımızda bulabilirsiniz.
Birçok kişinin yaşadığı fakat tam olarak anlamını bilmediği uyku apnesi nedir biliyor musunuz? Uyku apnesi sendromu, kişi uyku halindeyken oluşan solunum sıkıntısına verilen isimdir. Uyku apnesi sendromuna sahip kişinin, uyku halindeyken solunumu durur. Bu solunum durması saniyeler sürebilir ve boğulma olarak tanımlanabilir. Kişi, solunum yapamadığı için kandaki oksijen azılır. Kandaki oksijenin azalması halinde beyin uyarılır ve uyku apnesi sendromuna sahip kişi sıçrayarak uyanır. Bu uyanmanın sebebi, beynin vücudun oksijensiz kaldığını fark edip vücudu uyarmasına bağlı olarak gerçekleşir. Uyku apnesi sendromuna sahip kişiler geceleri ya da uyku halinde oldukları zaman birkaç kez uyanabilirler.
Uyku apnesi sendromuna sahip kişinin uykuları çok verimsizdir. Verimsiz uyku, verimsiz bir günü de beraberinde getirir. Gece boyunca sürekli sıçrayan, uyanan ve solunum sıkıntısı yaşayan kişi, uyandığında kendisini uykusunu alamamış hisseder. Tam olarak dinlememiş olan vücut, tüm gün yorgun ve halsiz hisseder. Gün içindeki olayları, durumları unutabilir.
Uyku apnesinin başlıca belirtisi uyurken solunumun kesilmesidir. Uyku esnasında solunumu kesilmiş kişi bunu unutabilir. Kişi bu esnada uyanır ve yeniden uyur; fakat solunumunun kesildiğini hatırlamayabilir. Uyku apnesinin diğer belirtilerini sıralayacak olursak;
Tüm bunlar uyku apnesi belirtisi olarak kendini göstermektedir. Uyku apnesi sendromuna sahip kişiler yukarıda sıraladığımız uyku apnesi belirtilerinin tümüne sahip olabilirken yalnızca birkaçına da sahip olabilmektedir.
Uyku apnesi sendromu, merkezi, tıkayıcı ve karma olmak üzere üç başlık ile değerlendirilebilir. Merkezi uyku apnesi sendromunda solunum beyin kaynaklı durur. Beyin nefes alma komutunu durduğu için meydana gelir. Bu durum da solunum bozukluğuna yol açar.
İkinci olarak tıkayıcı uyku apnesi sendromu, vücuttan kaynaklanan bazı durumlardan dolayı ortaya çıkar. Kişideki büyük bademcikler, aşırı kilo ve yumuşak damak sarkmasından dolayı ortaya çıkmış solunum bozukluklarıdır.
Tıkayıcı uyku apnesi sendromu ise erkeklerde daha fazla görülmekle birlikte menopoz dönemindeki kadınlarda da sıklıkla rastlanmaktadır.
Tüm solunum yolu rahatsızlıkları uyku apnesine neden olabilir. Bunun yanı sıra madde kullanımı ya da bağımlılığı, ilaç kullanımı veya büyümüş geniz eti de uyku apnesi sendromunu ortaya çıkarabilir.
Yukarıda sıraladığımız belirtiler yani uykunun neden olduğu rahatsızlıklar sizde de var ise en kısa zamanda bir hekime başvurmanızı tavsiye ederiz. Bu kısımda uyku şikayetiyle bir hekime başvurduğunuzda sürecin nasıl ilerlediği ile ilgili sizi bilgilendirmeye çalışacağız. Randevu alarak gittiğiniz hekim, ilk olarak şikayetlerinizi dinleyecektir. Doktor şikayetleri dinledikten sonra muayene kısmına geçecektir. Hekim, uyku apnesi sendromundan şüphelendiği takdirde uyku testini uygular. Uyku testinin adı, polisomnografidir. Polisomnografi, uyku labaratuvarında hastanın vücuduna yerleştirilen kablolar sayesinde uygulanan bir uyku testidir. Hekimin izin vermesi durumunda bu test ev ortamında da gerçekleştirilebiliyor. Vücuda bağlı olan kablolar sayesinde hastanın uyku esnasında nasıl bir uyku durumu izlediği test ediliyor. Bu test sayesinde hastada uyku apnesi sendromu teşhisi konulursa, hekim buna yönelik bir tedaviye başlar. Bu test için yaklaşık 4 saatlik uyku yeterli olmaktadır.
Uyku apnesi sendromu, başından beri söylediğimiz gibi tedavi olunması gereken bir rahatsızlıktır. Uyku apnesi tedavisi, apnenin çeşidine, apnenin derinliğine ve kişinin sahip olduğu apneyi tetikleyen durumlara göre değişkenlik gösterir.
Uyku apnesi tedavi çeşitlerinden biri hava cihazıyla uygulanan tedavidir. Bu tedavide, hasta uyku esnasında hava cihazına bağlanır. Bu cihaza bağlanma maske yoluyla sağlanır. Hasta tüm gece boyunca yani uyku halindeyken ise bu cihaza bağlı kalır. Basınçlı hava sayesinde kişinin solunum yollarının kapanması engellenir. Böylece cihaz sayesinde hasta daha sağlıklı uyur ve uyku düzeni de daha sağlıklı hale gelir. Büyük bademciklerin ve büyük geniz etinin de uyku apnesi sendromuna yol açmasından dolayı kimi zaman hastanın geniz eti ameliyatı ve bademcik ameliyatı olması gerekebilir. Yazının başında da belirttiğimiz gibi uyku apnesi sendromununun neden kaynaklandığının tespit edilmesi nasıl bir tedavi yöntemine başvurulacağını belirlemek için oldukça önemlidir. Hastalar için en uygun tedavi yöntemi hekimler tarafından uygulanacaktır.
Doktorlar tarafından uygulanan tedavi yöntemlerinin dışında kendi kendinizi tedavi etmeniz de mümkündür. Bu tedavi yöntemleri de uyku apnesi sendromuna yol açan nedenlerin düzeltilmesiyle başarıya ulaşır. Hasta, fazla kiloluysa kilo verilmesi tavsiye edilir. Alkol ya da madde bağımlılığı varsa bunun tedavi edilmesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra hastalara spor yapması, uykudan önce ağır yemekler yememesi ve vücudun yan tarafına doğru uzanarak yatmaları tavsiye edilir. Bunun yanı sıra bazı bitki çaylarını tüketerek de uyku kalitesini artırmak mümkündür. Uyumanıza yardımcı olabilecek çaylar ise şunlardır;