Stres, fiziksel veya psikolojik birçok hastalığın sebebidir. Aile, okul veya iş ortamında yaşanan problemler geceleri zihnimizi kurcalar ve uyanık kalmamıza sebep olur. Sevdiğimiz birinin ölümü, hastalık ya da ayrılık gibi durumlar da üzüntü ve strese sebep olduğu için geceleri uykuya dalmamızı zorlaştırır.
Çeşitli sorunlardan ötürü depresyon hastası olan kişiler de gece uyumakta zorlanır. Zorlanmasının yanında az miktarda da uyuyabilir. Uyuyamama problemi genelde mental sorunlar nedeniyle ortaya çıkar.
Günlük yaşamda karşılaşılan problemler sinirlerin gerilmesine sebep olur. Bunlar travma öncesi yaşanan stres düzensizliği olarak adlandırılır. Bu durum uyanık kalmaya sebep olur. Uyuyamamak konusunda endişelenmek uykuya dalmayı daha da zorlaştırır.
Kronik ağrılar, nefes darlıkları, sık sık idrara çıkma durumları da uykusuzluk nedenleri arasındadır. Bu duruma yol açan örnekler; kanser, reflü veya diğer mide hastalıkları, tiroit problemleri, parkinson, akciğer hastalıkları, böbrek rahatsızlıkları veya alzheimer gibi hastalıklar olabilir.
Yoğun iş temposuyla geç vakte kadar çalışan, sık sık mesaiye kalan veya sürekli seyahat etmek durumunda olan kişilerin vücut ritimlerinde bozulmalar olabilir. Bu sirkadiyen ritimdir ve bunun sayesinde biyolojik saatiniz uyku döngüsüne ve metabolizmaya yön verir. Sirkadiyen ritim bozulduğunda uyku problemleri yaşanabilir.
Kullanılan bazı ilaçlar da uyku düzenini etkileyebilir. Bu ilaçlar arasında; antidepresanlar, alerji ilaçları, uyarıcılar ve kalp ilaçları yer alır. Ayrıca ağrı kesiciler veya bu ilaçların beraberinde kafein tüketmek de uykusuz kalmaya neden olabilir.
Kahve, kola, çay gibi içecekler uyarıcı olarak kabul edilir. Gün içerisinde bunları sık sık tüketmek gece sizi uykusuz bırakır. Tütün ürünleri içerisinde bulunan nikotin de uykusuzluğa sebep olabilir. Alkol ise sizi yatıştırıp uykunuzu getirse de derin uykuya dalmanıza engel olur. Gece belli bir vakitte uyanıp uykusuz kalmanıza sebep olabilir.
Yatmadan önce fazla ve ağır yemekler yenmesi sindirimi de zorlaştıracağından uykuya dalmanızı etkiler. Mide yanması, hazımsızlık gibi problemler uyumayı güçleştirir. Yemekle yatmaya gittiğiniz zaman arasında en az 2 saat olması önemlidir. Ancak yatmadan önce bir bardak ılık süt içilmesi uyumayı kolaylaştırabilir.
Huzursuz bacak sendromu, gece boyu istemsiz bacak ve ayak hareketleri yapma durumu olarak açıklanır. Bu durum uykuya geçiş aşamasında da sıkıntı yaratabiliyor. Bu rahatsızlığa sahip olan birey, zaman zaman gece evin içinde dolaşma ihtiyacı hissediyor. Hamilelik döneminde bu sendromda artış gözlenir.
Uykusuzluk nasıl giderilir diye düşünüyorsanız, bu durumun tedavisinde eczaneden alınabilecek reçetesiz satılan ve uykuya dalmanızı kolaylaştıran ilaçlar mevcut. Aynı zamanda daha ağır durumlar için reçeteli ilaçlar da bulunuyor. Ancak bunlar mutlaka bir doktor kontrolünde kullanılmalıdır ve doz aşımı yapılmamalıdır.
Yatağa girmeden önce ılık bir duş almak uyumanızı kolaylaştıracaktır. Ilık duş hem vücudunuza gevşetir hem de gündüz yaptığınız yoğun ve stresli aktivitelerin gerginliğini azaltır. Aynı zamanda geceliğinizin yumuşak ve rahat bir kumaş ve odanızın sessiz olması da uykuyu etkiler.
Uykusuzluk için şifalı bitkilerden de yararlanabilirsiniz. Uyumadan önce çay, kahve yerine papatya veya melisa çayı tüketmek, vücudunuzun rahatlamasını ve sakinleşmenizi sağlayarak uyumanıza yardımcı olur. Bu iki bitkiyi karıştırarak da içebilirsiniz. Ancak düzenli kullandığınız ilaçlar varsa bitki çaylarını kullanırken dikkatli olmalısınız. Ayrıca hamile bireylerin papatya çayı tüketmesi önerilmez.
Her sabah spor yapın. Kısa süre bile olsa düzenli olarak her sabah egzersiz ya da yürüyüş yapmak geceleri uyku kalitenizi de etkiler. Ayrıca yatmadan önce nefes egzersizleri de yapabilirsiniz. Bu egzersizler kalp atışlarınızı düzenler, kas gerilmelerinizi rahatlatır ve uykuya geçmenize yardımcı olur.
Her sabah aynı saatte uyanın ve her gece aynı saatte yatağa girin. İş veya diğer aktivitelerinizi de belirlediğiniz saate göre ayarlayın bu düzenin dışına çıkmayın. Hafta sonları da bu düzeni uygulayın ve gün içinde uyumayın veya şekerleme yapmayın.
Yatmadan önce çok yağlı, ağır yemekler yememeye ve aşırı yememeye özen gösterin. Ancak karnınız aç bir şekilde de yatmayın, bu da uyumanızı engeller. Yatmaya yakın alkol almak da sizi gece boyunca rahatsız eder. Uyumadan en az 3-4 saat öncesine kadar alkol almamanız daha yararlı olur.