Kaşıntılı döküntülerle seyreden, çok kolay bulaşan uyuz hastalığına sarcoptes scabie isimli parazit neden oluyor. Dr. Belma Bayraktar, hastalığın 15 dakikada bile bulaşabildiğini, uyuz tedavisi sonrası da kaşıntının 2-6 hafta daha devam edebildiğini belirtti. Alınabilecek önlemleri Mynet okurları için anlattı. İşte uyuz belirtileri ve tedavisi hakkında detaylı bilgiler.
Uyuz hastalığına neden olan Sarcoptes scabie denilen akar cinsi parazit gözle görülmeyip ancak mikroskobik incelemede görülebiliyor ve deri altında tüneller kazarak ilerliyor. Uyuz hastalığının kadın-erkek, yaş grubu ve sosyoekonomik düzey ayırımı yapmadan herkeste görülebileceğini belirten Deri Hastalıkları Uzmanı Dr. Belma Bayraktar “Ciddi salgınlara yol açabilen uyuz hastalığı, vücut savunma mekanizması iyi olmayan kişilerde ağır bir seyir gösterebilir. Kişiden kişiye yakın temasla genellikle 15 dakikalık bir sürede bile (aynı yatakta yatma, el ele tutuşma, anne-bebek, karı-koca gibi yakın temasta olan kişilerde) bulaşabilir” diyor.
Bu parazitin kişiye geçtikten sonra ortalama 3-6 hafta gibi bir süreden sonra şikayet oluşturmaya başladığını, hastalığın en önemli belirtisinin; özellikle geceleri artan, sıcak banyo ve duş ile şiddetlenen kaşıntı olduğunu belirten Dr. Belma Bayraktar şu bilgileri veriyor: “Hastalar ilk olarak gece kaşıntısından şikayet ederler. Bazen o kadar şiddetli olur ki geceleri uykudan uyandırır. El parmak araları, el bileğinin iç yüzü, koltuk altları, kulak arkaları, bel bölgesi, ayak bilekleri, ayaklar, kalçalar, kadınlarda meme uçları ve erkeklerde genital bölge kaşıntı ve lezyonların görülebileceği vücut bölgeleridir. Parazitin en belirgin özelliği parmaklar arasında dalgalı kirli bir çizgi halinde görülen, parazitin içinde yaşadığı, gri beyaz renkli, 1-10 mm uzunluğunda tünel yapılarıdır. Bu tünelin ucundaki ufak bir kabarcıkta yerleşir. Geceleri tünel kazarak ilerler, bu yüzden gece kaşıntısı tipik özelliğidir. Erişkinde boyundan yukarıya çıkmaz.”
Uyuz hastalığı sanılanın aksine kedi köpek gibi hayvanlardan insanlara bulaşmıyor. Özellikle aynı kıyafeti giyen, aynı yatağı veya aynı havluyu paylaşan kişiler arasında daha kolay yayılıyor.
Tedavi edilmediğinde ciltte yaralar oluşup enfeksiyon gelişebildiğini ve yaraların mikrop kapabildiğini, bu nedenle bir an önce tedavi edilmesi gerektiğini belirten Deri Hastalıkları Uzmanı Dr. Belma Bayraktar “Hastalığın tedavisinde krem ve losyonlar kullanılır. Uyuz teşhisi konulan kişinin yanı sıra hastanın ailesinin ve hasta ile yakın temasa geçenlerin de tedavi edilmesi gerekmektedir. Hangi ilaç kullanılırsa kullanılsın uyulması gereken kurallar vardır. İlaç tüm vücut bölgelerine nokta şeklinde sürülmedik alan kalmayacak şekilde sürülür. İlaç tatbik edilmeden önce hafif liflenerek yıkanılır, sonrasında sürülür. Dermatoloğunuzun önerdiği süre sonunda yıkanılır, temiz çamaşır giyilir, üstünden çıkanlar kurallara uygun temizlenir” diyor.
Sadece hastalığa yakalanan kişinin tedavisi yeterli olmuyor. Kullanılan çamaşır ve nevresimlerin 60 derecede yıkanmasının ve ütülenmesinin şart olduğunu, yıkanamayacak eşyaların ise delik olmayan naylon torbalarda ortalama 3 gün ağzı kapalı bekletilmesi gerektiğini belirten Dr. Belma Bayraktar "Çünkü uyuz akarları insan vücudu dışında 72 saatten daha uzun süre yaşayamaz. İlaçlar cilt hastalığı doktorunun önerdiği sürede ve şekilde uygulanmalıdır. Gerekli olduğu durumlarda doktorunuz ağız yoluyla alınabilecek ilaçlar da reçete edebilir” diyor.
Başarılı bir tedavi sonrasında dahi hastalık bulgularının 2-6 hafta daha devam edebileceğinin unutulmaması gerektiğini vurgulayan Dr. Belma Bayraktar, aynı yaşam ortamını paylaşan kişilerin eş zamanlı tedavi edilmelerinin çok önemli olduğu, aksi takdirde hastalığın kişiden kişiye bulaşarak aylarca sürebileceği uyarısında bulunuyor.