Dünyada olduğu gibi ülkemizde de günlük yaşantımızda tepeden tırnağa birçok değişikliklere yol açan Covid-19 pandemisi eğitim sistemini de tamamen değiştirmiş, Mart ayından itibaren uzaktan eğitime geçilmişti. Eğitimde yeni dönem de ‘uzaktan’ açılacak. Zira, tüm hızıyla devam eden Covid-19 enfeksiyonuna karşı önlem olarak okullarda ders zili 31 Ağustos’ta öncelikle ‘uzaktan’ çalacak. Peki, yaz döneminin rehaveti içerisinde olan çocukların, uzaktan eğitimde gerekli disiplini nasıl sağlayabilmesi ve uzaktan eğitimde başarılı olabilmeleri için nelere dikkat etmek gerekiyor? Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Klinik Psikolog Cansu İvecen, yeni eğitim-öğretim dönemi ile birlikte ebeveynlerin online eğitim sürecini daha iyi yönetebilmek ve çocuklarına destek olabilmek adına dikkat etmesi gerekenleri anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Öncelikle çocuklar yaş grubu itibariyle rutine ihtiyaç duymaktadırlar. Pandemi ile beraber çocuklarımızın bozulan rutinlerinde tatil döneminde telefon kullanımının sıklığının artması, tablet ile geçirilen zamanın fazlalaşması gibi bilişsel gelişimini olumsuz yönde etkileyecek yeni ve bir takım farklı alışkanlıklar oluşturmuş olabilirler. Bu sebeple kimi çocuk online eğitim sürecine adapte olmakta zorlanabilir ve odaklanmakta güçlük yaşayabilir. Oluşan bu alışkanlığın velileri tarafından sınırlandırılması ve okul süreci ile beraber yüz yüze eğitim sürecinde olduğu gibi ev içerisinde bu kullanımların süresi ve sınırlandırmanın devamlılığının sağlanması gerekmektedir.
Yüz yüze eğitim sürecinde çocukların okula devam ediyor olması, sosyal ve duygusal gelişimleri açısından önem taşımaktaydı. Bu süreç içerisinde akran grubundan uzak kalacak olması çeşitli duygusal problemlere yol açabilir. Bu noktada çocuğun duygusunu anlamanın ve bu duygusunu ona yansıtmanın faydası olacaktır. Aksi halde süreç içerisinde anlaşılmayan çocuk duygusal olarak farklı problemler yaşayacağından derse motivasyon ve ilgisini kaybedecektir.
Online eğitim sürecinde tatile girilmesiyle beraber evde geçirilen sürenin artmış olması ve bu sürecin yüz yüze eğitiminden uzak olacak şekilde devam edecek olması çocukların tatilin devam ettiği yönünde düşünmesine neden olabilir. Bu nedenle çocuk, online eğitim sürecine adapte olmakta zorlanabilir. Bu noktada çocuğun yaş grubuna uygun olarak eğitim ve öğretim sürecinin neden böyle devam etmesi gerektiğini, farklı sektörlerde çeşitli alınan farklı tedbir yöntemlerini örnek göstererek anlatmalı ve online ders süreci ile ilgili kaygı, endişe, isteksizlik gibi herhangi bir olumsuz duygulanımı var ise konuşulmalı ve güven verilmelidir.
Yüz yüze eğitim sürecinde olduğu gibi online eğitim sürecinde de ders çalışma noktasında organize olamayan, zorlanan ve bu noktada desteğe ihtiyacı olan çocuklar için çalışma düzeni ve planı oluşturarak yardımcı olmak gerekmektedir. Plan ve düzen dahilinde çocuğun gerçekleştirebildiği her davranış adına olumlu geri bildirim vermek ve teşvik etmek plana uyum sağlama sürecinin hızlanmasına katkı sağlayacaktır.
Klinik Psikolog Cansu İvecen “Çocukların derse olan dikkati ve devamlılığını sağlayabilmek adına uykusunu yeterli alması, beslenme öğününün atlanmaması önem taşımaktadır. Çocuğun ders öncesinde bu ihtiyaçlarının karşılandığından emin olmalı, bu süreç içerisinde olabildiğince derse hazır bir şekilde oturması noktasında teşvik etmek gerekmektedir. Bu sebeple uyku düzeni değişen ve bununla beraber yeme düzeni ve saati farklılaşan çocuklarımız var ise uyuması ve kahvaltısını yapması adına belirli zaman dilimleri belirlemek faydalı olacaktır” diyor.
Online eğitim sürecinde çocuğun dikkat dağınıklığı yaşamaması için tıpkı okul ortamında olduğu gibi çalışma yerinin belli olması, bir çalışma masasının bulunması, masa, duvar vb yerlerde dikkat dağıtıcı unsurların olmaması, çocuğun ders öncesinde ders ile ilgili kalem, defter, kitap gibi materyallerinin hazır bulunuyor olması gerekmektedir. Ayrıca var ise çalışma ortamına uygun ayrı bir odası olması gerekmekte, farklı bir odanın bulunamadığı koşullarda çocuğun dikkatini dağıtabilecek evde küçük kardeş var ise eğitim ortamından farklı bir yerde bulunması ve ailelerin eğitim gerçekleşirken çeşitli ev faaliyetlerini gerçekleştirmemesi gerekmektedir.
Teneffüs aralarında telefon, tablet gibi çocuğun derse olan dikkatini ve ilgisini azaltacak aletler kullanmaması gerekmektedir. Bunun yerine okul ortamında olduğu gibi bu zaman dilimi içerisinde hareket etmeli ve buna teşvik edilmeli, varsa fizyolojik bir takım ihtiyaçlarını karşılamalı ve tekrar dersin başına oturmalıdır.
Derslerin takibi ve ödevlerin yapılması konusunda velilerin çocuklarına destekçi olması, anlamadığı noktalarda cesaretlendirmesi derse olan ilgisinin azalmaması noktasında önem taşımaktadır. Çocuğu anlamadığı ve yapamadığı noktalarda eleştirmek, kıyaslamak ya da ses yükseltmek gibi olumsuz tutumlar başarısızlık hissinin oluşmasına sebep olmakla beraber ders sürecinin olumsuz yönde etkilenmesine sebep olacaktır.
Aile içi yapılabilecek etkinlikleri arttırmak ve programlamak bu dönem içerisinde akran grubundan ayrı kalan çocuklarımızın sosyal ve duygusal gelişimi açısından önem taşımaktadır. Bu noktada çocuk ile ebeveynin ortak kararı doğrultusunda ev içerisinde yapabilecekleri etkinlikler planlamak ve zamanını belirlemek, ev içerisinde bu anlamda rutin oluşturmak ve aile içi ilişkilerin olumlu yönde gelişimine katkısı olacaktır.
Klinik Psikolog Cansu İvecen “Tüm ebeveynlerin, çocuğunun akademik düzeyini doğru ve gerçekçi değerlendirerek, kendi beklentilerini çocuğun düzeyine indirgemesi gerekmektedir. Çocukların derse olan ilgisi ve isteği öğrenme biçiminin farklılığı sebebiyle etkilenmektedir. Bu gibi noktalarda çocuğunuzun öğrenme biçimini fark ederek uygun hareket etmek ve gösterdiği çabayı takdir ederek cesaretlendirerek geri bildirim vermek bu süreç içerisindeki öğrenme motivasyonunun artmasına olanak sağlayacaktır” diyor.