Varis, bacaklardaki toplardamarın genişlemesidir. Genetik faktörlerden kaynaklanabildiği gibi hareketsiz yaşam da varisleri tetikler. İş gereği sürekli oturmak ya da sürekli ayakta durmak, hamilelik süreci de varislere yol açabilir.
Toplardamarların görevi vücudumuzdaki kirli kanı taşımaktır. Yer çekiminin de etkisi ile kirli kanın aşağıda kalma ihtimaline karşın toplardamarların içinde kapakçıklar vardır. Bu kapakçıklar sayesinde kan yukarı pompalanır ve geriye kaçma ihtimali azaltılır. Fakat bazı sebeplerden ötürü toplardamar kapakçıkları hasar görür ve kirli kan geri kaçabilir. Kirli kan geri kaçtığı zaman birikmeye başlar ve biriken kan damarlarda basınç ile beraber genişlemeye yol açar. Damar genişlemesinin ilerlemesiyle varis hastalığı oluşur.
Varisler 3 gruba ayrılır; kılcal varisler, orta varisler ve büyük varisler. Tehlike yaratan varisler orta ve büyük varislerdir. Orta ve büyük evrede olan damar genişlemeleri birçok soruna neden olur. Bu sorunlar sıklıkla ağrı, kramp, kaşıntı ve yorgunluktur. Belirtiler sıklıkla görülebileceği gibi hiç görülmeyebilir de. Belirti görülmemesi bir sorun olmadığı anlamına gelmez.
Varisin yol açtığı zararlar; kronik toplardamar yetersizliği, kılcal varisler, ayak bileğinde oluşan yaralar, varis yaraları ve varis kanamalarıdır.
Varis problemine önlem alınmaz ise damar genişlemesini ilerlemeye devam edecektir. İlerleyen süreçte varis kaynaklı birçok neden oluşmaya başlar. Bunların ilki varis yaralarıdır. Varis ile sık birliktelik gösteren özellikle ayak bileği bölgesindeki yaralar enfeksiyona hazır haldedir. Varis yaraları kanama, acı, ağrı ile kişinin hayat kalitesini düşürür. İlerleyen damar genişlemesinin belirtileri daha şiddetli olduğu gibi tedavisi de zor olacaktır.
Varisleşmenin başladığı ve tedavi edilmediği durumlarda damarlarda şişlik ve morartılar oluşur. Morluk ve şişlikler estetik açıdan sorun yaratabilir. İlerleyen süreçlerde ise kol ve bacaklarda yaşanan ağrılar artarak uyuşma ve spazmlara yol açar.
Varis hastalığı zaman içerisinde etkisi arttırmaktadır. Bu sebeple genişleyecek alanı kalmayan damarlar çatlayabilir. Damarların çatlaması ise en tehlikeli durumlardan biridir. İltihaplanma ve pıhtı sorununa yol açabilir. Oluşan bu pıhtı vücutta farklı yerlerde tıkanmaya yol açabilir. Sıklıkla görülen vaka ise akciğere pıhtı atmasıdır.
İlerleyen varislerin tedavisi süreci zorlaşacaktır. Bu sebeple varisler tanı koyulduğu zaman hemen tedavi edilmelidir. Normal varislerin tedavisi süresi yaklaşık 20 – 30 dakika iken ilerleyen varislerin tedavisi birkaç saatti bulabilir. Damar genişlemesi ilerlemeden tedavisi edilmesi en doğru karar olacaktır.