Uzunalioğlu: Yargı hızlanacak diye hak arama özgürlüğü engellenemez

Giresun Barosu Başkanı Avukat Gültekin Uzunalioğlu, "Yargının hızlı olması önemlidir. Ancak yargının güçlü, adaletli ve bağımsız olması çok daha önemlidir. Yargı hızlanacak diye, hak arama özgürlüğünün önüne set çekilemez.” dedi.
Gültekin Uzunalioğlu, 1 Ekim tarihinde yürürlüğe giren 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 'Harç ve Avans Ödenmesi' başlıklı 120. maddesi uyarınca Adalet Bakanlığı’nın yayınladığı 'Gider Avansı Tarifesi'nin ekonomik bakımdan güçlü olmayan kişilerin dava açmalarını ve hak aramalarını engelleyecek boyutta olduğunu savundu.
Yıllardır süren uygulamanın aksine artık dava açan vatandaşın, zaten yüksek olduğundan şikâyet edilen yargı harçlarının yanı sıra keşif, bilirkişi, tanık, tebligat, ulaşım gideri ve diğer işlemler için avans olarak ortalama bin lira gibi bir miktarı ödeyeceğine dikkat çeken Uzunalioğlu, ”Ortalama 200 liraya açılan bir dava için artık baştan bin lira gibi bir rakam istenmektedir. Yani dava açmak neredeyse ortalama 5 katı artmıştır.” dedi.
“Bu türlü engellemeler yapılarak dava sayısının azalacağı, dolayısıyla yargının hızlanacağı gibi hukuk devletinde kabul edilemeyecek bir düşüncenin ileri sürülmesi son derece tehlikelidir.” diyen Uzunalioğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Kanunun amacı ile bu ‘Gider Avans Tarifesi’ örtüşmemektedir. Kanun koyucu, idareye dilediği gibi tüm giderleri baştan alma yetkisi vermemiştir. Gecikmesi söz konusu olabilecek işlemler için baştan 50–100 TL avans alınması ile bu iş çözümlenecekken muhtemel yargısal tüm giderlerden çok daha fazla avansın bu şekilde dava açılırken istenmesi ile vatandaşlarımızın hak arama ve dava açma özgürlüğü engellenmektedir. Vatandaşlara parasal zorluklar çıkararak adeta mali durumu güçlü olanlara dava açma hakkı tanımak mali bakımdan zorluk yaşayanlara bu yolu kapatmakla yargı hızlanmaz. Bu olsa olsa hak arama hürriyetini kısıtlamak olur. Tabii ki yargının hızlı olması önemlidir. Ancak yargının güçlü, adaletli ve bağımsız olması çok daha önemlidir.”
Uzunalioğlu, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun hükümlerine göre artık dava açan kişiye duruşma gününün de hemen verilmeyeceğine dikkat çekti.
Giresun Baro Başkanı Uzunalioğlu, şunları aktardı: “Dilekçeler teatisi dönemi olan cevap dilekçesi, cevaba cevap dilekçesi ve 2.cevap dilekçesi dönemi geçtikten sonra, ön inceleme safhası ve bundan sonra tahkikat safhaları gelecektir. Tahmini bir duruşma günü almak uygulamada dava dilekçesi verilmesinden sonra 5–6 ay gibi zaman alacaktır. Bu safhalarla yargının hızlanmasını bırakalım yargı daha da yavaşlamaktadır. Bu şekilde uygulamalar hak aramaları yargı dışındaki alanlara kaydırılması tehlikesine yol açacaktır. Yargı hızlanacak diye hak arama özgürlüğünün önüne set çekilemez.
Uzunalioğlu, Adalet Bakanlığı'nı 'Gider Avansı Tarifesi'ni yeniden gözden geçirmeye, hak arama özgürlüğüne engel olmayacak şekle getirmeye, yasama organını da yargıyı yavaşlatan dilekçeler teatisi dönemi ile ön inceleme döneminin tahkikat safhası içinde yapılacak şekilde yargının gereksiz uzamasını önleyecek düzenlemeler yapmaya çağırdı.