Normal şartlarda vajina duvarı, östojen hormonu sayesinde ince ve berrak bir sıvıyla kaplıdır, bu sıvı sayesinde sağlıklı bir yapıdadır. Östojen hormonunun seviyesi düştüğünde ise vajinadaki nem oranı azalır. Böylece vajinal kuruluk problemi meydana gelir.
Menopoz döneminde yaşanan hormonal düzensizlikler sebebiyle çeşitli sorunlar ortaya çıkar. Bu dönemde östrojen hormonu seviyesiyle birlikte vajinadaki salgı bezlerinin harekete geçmesi engellenir. Vajinal salgılardaki yetersizlik de vajina kuruluğu problemini doğurur.
Antidepresanlar, doğum kontrol hapları ve tansiyon ilaçlarının bazıları vajinada kuruluğa sebep olabilir. Özellikle doğum kontrol hapları kandaki östojen seviyesini azaltarak vajinal kuruluk problemini doğurur. Bu durumda ya doktor kontrolünde farklı bir doğum kontrol hapı kullanımına başlamak ya da korunmak için prezervatif gibi farklı yöntemleri tercih etmek gerekir.
Kemoterapi tedavisi kadınlarda yumurtalıkları etkileyerek hormon üretimini azaltır. Tedavi esnasında yaşanan vajinal kuruluk probleminin yanı sıra tedavi süreci sona erdikten sonra kısırlık ve düzensiz adet gibi sorunlar da varlık gösterebilir. Özellikle meme kanserine yakalanan kadınların hormonal tedavi sırasında kullanılan Tamoksifen isimli ilaç, östrojen hormonunu baskıladığından vajinada kuruluğa sebep olma ihtimali yüksektir.
Yumurtalık kanseri, yumurtalık dönmesi, yumurtalık bükülmesi, iyi huylu yumurtalık kisti ya da tümör gibi nedenlerle yumurtalıkların alınması işlemine “ooferektomi” denir. Yumurtalıkların alınmasıyla birlikte vücut çeşitli hormonlardan yoksun kalır. Bu durum da vajinal kuruluk, sıcak basması ve cinsel istek azlığı gibi sorunlara sebep olabilir.
Hamilelik dönemi ve adet öncesi dönemde progesteron hormonunun artış göstermesi vajinada kuruluğa sebep olabilir. Genellikle adet kanamasının sona ermesiyle birlikte kuruluk sorunu da sona erer. Hamilelerde ise ilişki esnasında vajinada ıslaklık sağlamak adına kayganlaştırıcı jel kullanılması tavsiye edilebilir.
Birçok kadın vajina temizliğini yaparken kokulu sabun ve şampuanlardan yardım alır. Vajinadaki kötü kokuları engelleyen bu temizlik maddeleri aslında daha büyük sorunlara yol açar. Bu sorunlardan en büyüğü vajinadaki yararlı bakterilerin sabun ve şampuan kullanımı sonucu ölmesidir. Aslında vajina temizliğini su ve şampuan ile yapmaya gerek yoktur. Çünkü bu bölge kendi kendini temizleyebilir. Sadece duru su ile yıkanmak vajinal temizlik için yeterlidir.
Bu sorunun cevabı hayırdır. Çünkü hamileliğin ilk dönemlerinde vajinada kuruluk oluşması söz konusu değildir. Hamilelerde vajinal kuruluk genellikle ilk zamanlarda görülmez. Ayrıca doğumdan sonra emzirmeye bağlı olarak prolaktin hormonu seviyesi artarken, östrojen seviyesi azalır. Bu durum vajinal kuruluğa sebep olsa da birkaç ay sonra normale döner. Ancak emziren annelerde vajinal kuruluğun daha uzun süre devam etme ihtimali de vardır.
Vajinal bölgede herhangi bir kaşıntı, ağrı ve yanma hissettiğiniz takdirde bir jinekolojik muayeneye olmalısınız. Doktora vereceğiniz bilgiler ile birlikte pelvik muayene olursunuz. Pelvik muayene ile vajinanızda herhangi bir incelme ya da kızarıklık olup olmadığı kontrol edilir. Doktor uygun görürse ek tahliller yaparak teşhisi koyar.
Vajinal kuruluk tedavisi mutlaka bu alanda uzman bir doktorun direktiflerinin uygulanması suretiyle gerçekleştirilmelidir. Uzmanların uygun gördükleri vajinal kuruluk tedavisinde genellikle düşük düşeyde östrojen hormonu içeren lokal tedavi yöntemleri tercih edilir. Bu yöntemler östrojen hormonunu etkilemez, vajinal kuruluk ve beraberinde görülen problemlerin ortadan kaldırılmasına yöneliktir. 3 tip lokal östrojen tedavisi mevcuttur. Bunlar: halka, tablet ve krem şeklindedir.
Vajinal östrojen halkası yumuşak ve esnek bir halkadır. Genellikle doktor tarafından yerleştirilen bu halka, vajina dokusuna doğrudan ve düzenli olarak östrojen akımı sağlar. Süresi ise 3 aydır.
Vajinal östrojen tableti tek kullanımlık bir aplikatör ile uygulanır. Tedavi süresince 14 gün boyunca her gün vajinaya bir tablet yerleştirilir. Eğer 14 günün sonunda vajinal kuruluk şikayeti devam ediyorsa iki haftada bir tablet yerleştirilerek tedaviye devam edilir.
Vajinal östrojen krem de vajinaya bir aplikatör ile uygulanır. 14 gün boyunca günde bir defa sürülür. Devamındaki süreçte doktorun önerdiği aralıklarla sürülmeye devam edilir. Ancak geçmişte meme kanseri ya da rahim kanseri yaşandıysa ve gebelik ya da emzirme gibi durumlar söz konusuysa lokal östrojen tedavi yerine doğal yöntemler tercih edilebilir.
Papatya suyu ile duş almanın, östrojen hormonuna herhangi bir etkisi bulunmaz. Ancak papatya suyu vajinadaki kuruluk, kaşıntı ve iltihap sorunlarının etkilerini azaltabilir.
2 yemek kaşığı papatya çiçeğini 1 litre kaynamış suya ekleyin. Hazırladığınız papatyalı su iyice dinlendikten sonra papatyaları süzün ve bu suyla ılık bir duş alın. Vajinal probleminiz son bulana kadar her gün papatya suyu ile duş almaya devam edebilirsiniz.
Yoğurt, içeriğindeki probiyotikler ve canlı kültürler sayesinde vajinadaki kuruluğu kontrol altına alabilir. Sağlıklı bakterilerin varlığını artırarak, vajinanın pH seviyesini dengeler. Bu sayede kuruluğu önler ve vajinanın nemli kalmasını sağlar.
2 çorba kaşığı doğal yoğurdu, vajinanızın dış bölgesine uygulayın. Yaklaşık yarım saat bekletip durulayın.
Vajina kuruluğu için zeytinyağı sürmek, vajina duvarını tamir ederek, cildi derinlemesine nemlendirir. Zeytinyağının içeriğindeki doymamış yağ asitleri vajina kuruluğunun tedavi edilmesine fayda sağlar. Avustralyalı araştırmacıların vajina kuruluğu yaşayan 25 kadının üzerinde yaptığı bir araştırmaya göre, vajinasına zeytinyağı sürenlerin %75’inde bu sorunun ortadan kalktığı saptanmıştır.
Vajinanızı iyice yıkayıp kuruttuktan sonra, vajinal bölgenize ve çevresine zeytinyağı sürün. 30 dakika beklettikten sonra vajinanızı temizleyin. Haftada 3 kere tekrar edin.