Vajinismus nedir?
Vajinismus cinsel ilişki sırasında görülen kadının istem dışı kasılmalarına bağlı olarak birleşmenin gerçekleşememesi ile kendisini gösteren bir problem. Bazı durumlarda ise cinsel birliktelik kasılmalar eşliğinde ağrılı, acılı bir şekilde de gerçekleşebilir. Bazen de tam bir birleşme hali olmadan ‘kısmi birleşme’ ile hastalar bize gelir. Genel itibari ile sorunu yaşayan kadınların hemen hemen tamamı genital bölgeleri ile barışık değildirler. Vajina içine fitil, tampon, parmak yerleştirmek, jinekolojik muayene olmak imkansız gibidir. Hatta genital alana bakmak, dokunmak bile sıkıntılı olabilir.
Vajinismus neden kaynaklanır?
Çalışmalarımıza göre en büyük nedenler arasında ‘cinsel bilgi eksiklikleri’ yatıyor. Cinselliğin aile tarafından erken yaşlardan itibaren çocuklara anlatılması lazım. Tabi ki; 3 yaşında bir çocuğa cinsel ilişkiyi anlatmayacaksınız! Her yaşa uygun öğretilmesi gereken bilgiler var. 3 yaşındaki çocuğun merak ettiği konu nasıl dünyaya geldiğidir. Bunun uygun dilde aktarılması kafasındaki soru işaretlerini giderir. Örneğin basitçe; “Babadan gelen bir erkek tohumu vardır. Bu, anneden gelen bir dişi tohum ile birleşir. Bu birleşmeden oluşan bebek anne karnında büyümeye başlar ve belli bir süre sonunda bacakların arasındaki kanaldan dışarı çıkar. İşte sen de böyle oldun” gibi. Diğer taraftan ergenlik öncesinde ergenliğe ait oluşacak fiziksel değişimler, 14-15 yaşlarında cinsel birleşme hakkında detaylı bilgiler verilmeli. O bilgileri siz vermediğiniz zaman çevresinden yalan yanlış şekilde duydukları ile doldurulur. Kadın ve erkeklerdeki cinsel problemlerin pek çoğu bizim ‘cinsel mit’ adını verdiğimiz bu yanlış ve abartılı bilgilere bağlıdır. Maalesef toplumumuzda ebeveynler cinselliği konuşmaktan çekinmekte, utanmakta veya yeterli bilgilere sahip olmadıklarından kendi çocuklarına bilgiler aktaramamaktadır.
Vajinismusa neden olan diğer faktörler neler?
Çocukluk çağı tacizleri ve cinsel suiistimaller de var. Bu tacizlerin maalesef pek çoğu yakın çevre ve akrabalardan kaynaklanıyor. Diğer taraftan yaşanılan farklı cinsel travmalar da etkenler arasında yer alıyor. Anne baba cinsel ilişkisine duyarak veya görerek şahit olma, erken yaşta porno film izleyip tiksinme, bir arkadaşını mastürbasyon yaparken görme, bir yakınını doğum yaparken seyredip korkma bu tür cinsel travmalara verebileceğim örnekler. İnternette yayınlanan, bir çiftin cinsel ilişki sırasındaki kilitlenip kalmaları ve bu şekilde battaniyeye sarılarak hekime gitmeleri gibi yanıltıcı haberler de zihinleri kolay şekilde işgal edebiliyor. Diğer taraftan yaşamak değil, duymak da aynı etkiyi yapabiliyor. Bir arkadaşının ilk geceyi abartılı bir şekilde anlatması gibi… Hepsi zihinlerde, derecesi kişiye göre değişen travmatik bir etki sebebi.
Vajinismus fiziksel kaynaklı olabiliyor mu?
Evet, bu çoğu zaman sıkça karşılaştığımız bir durum. Özellikle kızlık zarının kalın, bölmeli veya yüksek kenarlı olması durumunda cinsel ilişki imkansız olabiliyor. Zihinlerde zaten ilk gecede duyulacak ağrı korkusu var, bir de ilk denemede kızlık zarındaki patolojiye bağlı hissedilen keskin acı bu korkunun daha da pekişmesine neden oluyor. Daha sonraki denemelerde de aynı durum ortaya çıkınca olay bir kısır döngüye, ‘öğrenilmiş çaresizliğe’ dönüşüyor. Zamanla denemeler gitgide azalıyor ve vajinismus sorununa cinsel isteksizlik problemi de ekleniyor.
Vajinismusta eş tavrı nasıl?
Vajinismus eşlerinin çoğu oldukça hoşgörü sahibi, hassas erkekler. Eşlerini çoğu zaman aldatmıyorlar, kötü davranmıyor ve anlayışla karşılıyorlar. Bu eşlerde de zamanla erken boşalma, cinsel isteksizlik ve yeterli sertleşememe gibi sorunlar da ortaya çıkabiliyor. Daha az kısmında; öfkeli, gergin ve anlayışsız kocaların evlilikleri ise istisna. Bu evlilikler maalesef genelde aldatma, şiddet ve boşanma ile sonlanıyor.
Cinsel ilişkiye girememe sorunu yaşayan çiftler kime başvurmalı?
Cinsel ilişkiye girememe, kasılma, kuruluk, ağrılı acılı girme veya tam bir birleşmenin sağlanamaması gibi sorunları yaşayan kadınların öncelikle bir jinekolog muayenesinden geçmeleri şart. Sorunun adı, neye bağlı olduğu, düzeyi, fiziksel mi psikolojik mi olduğu hepsi bu 1 dakikadan kısa süren jinekolojik değerlendirmeden sonra rahatça ortaya konuluyor. Biz de bu muayeneye göre tedavi için bir yol haritası çıkarıyoruz. Bu konuda jinekolog hekimin kadın cinsel problemleri üzerine deneyimli olması, net bir teşhisin konulması ve tedavi yaklaşımları açısından önemlidir. Diğer taraftan hızlı, sert ve acele bir şekilde yapılan jinekolojik muayene veya müdahaleler de vajinismus sebebi olabiliyor. Yani hiçbir problemi olmayanlarda bile bir cinsel soruna yol açabiliyor.
Vajinismus çiftlerine öneriler!
Öncelikle bunun bir ‘hastalık’ veya bir ‘cinsel sağlık sorunu’ olduğunu bilmeliler. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tanımına göre sağlık; kişinin fiziksel, ruhsal ve sosyal açılardan iyilik durumu olarak tarif ediliyor. Vajinismus psikolojik sağlığı ve sosyal yapıyı derinden etkilediği için bir hastalık veya sağlık sorunu olarak görülmelidir. Bu nedenle çiftler bir an önce “bu sorun neden benim başıma geldi, neden ben” gibi soruları bir kenara bırakarak çare arayışına girmeliler. Özellikle donanımlı, ekip olarak bilimsel yöntemlerle çalışan, güvenilir merkezleri tercih etmeliler. Vajinismus bir cinsel ilişkiye girememe problemidir ve bu pek çok faktöre bağlı olabilir. Kişinin kendisi ile ilgili psikolojik ve fiziksel sorunlar, eş ile ilgili cinsel sorunlar ve bazen de evlilik problemleri tabloya eklenebilir. Bu yüzden vajinismus tedavi programında ‘ekip çalışması’ önemlidir. Bu profesyonel ekipte tedaviyi yapan hekimler ile destekleyici olan psikolog, aile danışmanı, seksüel terapist gibi ruh sağlığı profesyonelleri yer almalıdır.
Vajinismusta tedavi başarı oranı nedir?
Tecrübeli merkezlerde, hasta-doktor-çift güven ilişkisinin iyi kurulduğu ortamlarda başarı oranları son derece yüksektir. Günümüzde uygulanan yoğunlaştırılmış tedavi yöntemleri ile ortalama 3-5 gün arasında kalıcı sonuca ulaşmak artık hayal değil.