Ölen bir kişinin malları o kişinin yasal mirasçılarına miras hukuku kuralları dahilinde pay edilir. Mirasçılar, yasal mirasçı ya da atanmış olan mirasçılar olabilir. Kanuni olarak mirasçı kabul edilen ve mirastan payı, hakkı olan kişilerin listelendiği bir belge düzenlenir ve tüm miras hakkı olan isimler bu belgede yazılı olur.
Veraset ilamı, ölen ya da kanuni olarak resmen kayıp kabul edilen miras bırakanın(muris) yasal olarak mirasçısı olan kişilerinin listelendiği bir belgedir. Ölümün ya da resmi kaybın gerçekleşmesinin ardından mirasçı olan kişilerin talebi doğrultusunda düzenlenir ve alınır.
Mirasçıların bizzat ya da vekalet verdikleri avukat aracılığı ile talep edilebilen bir belgedir. Talep yalnızca noterliklere ve sulh hukuk mahkemelerine yapılabilir. Bazı durumlarda, mirasçılarla ilgili kimlik bilgilerinin eksik ya da tutarsız olması gibi olumsuz hallerde noterlik bu belgeyi verme yetkisine sahip değildir. Belgenin direkt olarak sulh hukuk mahkemelerinden talep edilmesi gerekir.
Veraset ilamı ve mirasçılık belgesi üzerinde tüm yasal mirasçıların isimleri listelenir. Aynı anlamda kullanılan iki belgedir. İki belge de mirasçıların isimlerini, sahip olduğu hakları ve payları gösterir. Noterliklerde bir günde çıkar ancak sulh hukuk mahkemeleri için bu süre bir haftayı bulabilir. Bu durum mirasçılarla ilgili herhangi bir sorun olmasına da bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.
Kullanım amacı ve alanı olarak iki belge de aynıdır. Ancak veraset ilamı ile mirasçılık belgesi arasındaki fark hukuki literatürle ilgili olarak ortaya çıkar. Hukuk dilinde bu belge veraset ilamı olarak anılır. Mal paylaşımını direkt olarak etkilemesi nedeniyle son derece önemli bir belgedir.
Veraset ilamı mirasçılık belgesi aynı anlamda ve içerikte belgelerdir. İkisi de aynı belgedir ve mirasçıların isimlerini, mal paylaşımındaki paylarını gösterir. Noterliklerden ya da sulh hukuk mahkemelerinden talep edilerek alınan bir belgedir. Noterliklerden Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan kişilere bu belge verilemez. Bu konudaki yetki sulh hukuk mahkemelerine aittir.
Mirasçılık belgesi ve veraset ilamı yalnızca ifade olarak farklıdır. Bu nedenle birbirleri yerine kullanılma gibi bir durumları yoktur. İki belgede de yasal ya da atanmış olan mirasçıların kimlik bilgileri yer alır ve aynı belgelerdir.