İşte seyahat ve ticaret konusunda kısıtlamaya gerek olmadığı haberi ile, Çin ve ABD tarafından gelen pozitif ekonomik ve bilanço verileri borsaların yükselmesine neden oldu. Bugün BİST de açılışta bu yükselişlere paralel bir açılış yapabilir.
Virüs Riski Hafife Alınmasın!
Hemen fikrimi söyleyeyim! Son dönem yaşanan düşüşlerin temel sebebi virüs ile ilgili yayılan panikti. Yoksa ABD ve Çin ekonomisinde zaten pozitif beklentiler hakimdi. Yani bu iki ülkeden gelen ekonomik veriler beklendiği gibi oldu. Lakin unutmamak gerek ki, bunlar geçtiğimiz dönemlerin verileridir. Bu nedenle ben yine de virüs konusu hafife alınmayacak ciddiyette bir risk olarak karşımızda duruyor diye düşünüyorum.
Çünkü virüs konusunda yaşananlar nedeniyle görüyorsunuz ki, Çin'e uçuş iptal eden hava yolu şirketleri, Çindeki yatırımlarını durduran, Çin'deki işletme ve fabrikalarını kapatan firma açıklamaları geliyor. Birçok ülke Çin'den yaptıkları siparişleri dondurma kararı alıyorlar. Çin'de ligler tatil edildi. İnsanlar sokağa çıkmaktan çekiniyor. Ülkeler Türkiye de dahil, Çin'deki vatandaşlarını tahliye kararları alıyorlar.
Kısacası benim açımdan bu kriz geçmiş değil. Hatta artarak sürüyor diye düşünüyorum. Geçmiş dönem ekonomik verileri Çin ve ABD'de iyi gelmiş olabilir. Ama içinde bulunduğumuz virüs krizinin yansımalarını gösteren veriler geldiğinde beklenmeyen sert düşüşler gelecektir görüşündeyim.
Bu nedenle BIST ve dünya borsalarında dün DSÖ açıklamaları, ABD ve Çin'den gelen bilanço ve ekonomik veriler nedeniyle bir yükseliş yaşandı. Bugün de BİST dün kapanıştaki yükseliş tepkisine devam edebilir. Ama bunun uzun soluklu olmayacağını 120.740 ilk direnç ve üstünde yer olan 121.109 - 121.673 seviyelerine takılmasını bekliyorum. Ama tabii virüs ile ilgili aşı ya da tedavi bulundu açıklaması gelirse, o zaman görüşüm zaten gayet iyi olmasını beklediğim 2020 için pozitif yönde değişir. Ama şimdilik virüs konusunu atlatılmış bir risk olarak görmüyorum. DSÖ Ocak ortasında virüs ile ilgili yaptığı acil toplantıda virüsü önemli görmemişlerdi. Sonra yanılmışız dediler. Şimdi de ticaret ve seyahat konusunda yanıldık demezler umarım.
Ayrıca, BİST için risk sadece virüs ile kaynaklı değil. Suriye'de İdlib'de sıkıntılar var. ABD ile S-400 konusu var. Yaptırımlar konusunda hala netleşme olmadı. Akdeniz'deki sorunlar sürüyor. AB yaptırım kararları var. Daha sayabileceğimiz başka sıkıntılar da var. O nedenle güne yükseliş ile başlarız ama sonrasında anlattığım gelişmelere göre BİST yönüne karar verecektir. Temkini elden bırakmayın diyorum.
Şişe Cam iştirakleriyle Birleşiyor!
İlk anda pozitif yansımalar görülebilir ama ben sonrası için çok olumlu görmedim! Çünkü misal sektörü iyi diye Soda alınırken, karı iyi diye Anacm alınırken, bilançoları ve yatırımları nedeniyle diğer şirketler zarar edebilirler. Bunlardan hepsi ayrı iken zarar riski olanlardan uzak durabiliyordunuz. Ama birleşince bünye içindeki zararlar nedeniyle karlı olanların performansı da güme gidecek. O nedenle birleşme altında olacak olan Şice Cam çok güçlü bir yapı olacak belki ama sonraki bilançoları üstünde baskı oluşacaktır diye düşünüyorum.
Tabii bir de yatırımcı açısından istikrarlı karları nedeniyle düzenli temettü ödeyen şirketler yok olmuş olacak. Acaba birleşme sonrasında da bu temettü istikrarı aynı getirilerle sürebilecek mi şüpheliyim. Yani birleşme gruba sadece operasyonel tasarruf değil, temettüden de tasarruf sağlamış olacak. Devamlı yatırım gerektiren şirketlerinin bu nedenle gelebilecek zararları ya da giderleri nedeniyle, karlı diğer iştiraklerin karından ödeyeceği temettüler birleşme sonrası bünyede ortadan kalkacak ya da çok azalacaktır!
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @Stratejist