Kozmed Lazer Merkezi 'nden Dr. Canan Savaş, Avrupa Dermatoloji Derneği Genel Sekreteri İsrailli Prof. Dr. Moshe Lapidoth ile ortaklaşa yürüttü vitiligo ve sedef hastalığının tedavisinde yüz güldürücü sonuçlar alındığını belirtti. Çok kısa bir süre öncesine kadar Türkiye'den yurt dışına sedef ve vitiligo hastalığı tedavisi için gidilirken bugün tam tersinin yaşandığını belirten Dr. Canan Şavaş, "Vitiligo tedavisinde yüz güldürücü sonuçlar almaktayız."dedi.
Toplumda her yüz kişiden bir veya iki kişide yaygın olarak rastlanan vitiligo hastalığının her yaşta görüldüğünü, hastaların ise yarısının 20 yaşın altında olduğunu belirten Dr. Canan Cavaş... "Hastalık daha çok yüz, kollar, dudaklar, eller, kollar, bacaklar ve genital bölgelerde görülür. Vitiligolu alanlar çeşitli şekil ve büyüklükte olabilir. Nokta kadar küçük, avuç içi kadar büyük, bazen de tüm vücudu etkileyebilir. Vitiligolu alandaki tüyler de beyazdir. Vitiligo, derinin rengini belirleyen melanin pigmentlerini üreten melanositlerin kaybı sonucu oluşur. Vücuttaki her beyaz leke vitiligo olduğu anlamına gelmez. Hastalığın tanısı cilt hastalıkları uzmanı tarafından konulur" diyor.
Vitiligo hastalığı ile ilgili sorularımızı Dr. Canan Savaş Mynet okurları için cevaplandırdı.
Vitiligo nedir?
Deride renk kaybına bağlı olarak beyaz yama tarzı lekelerle seyreden bir hastalıktır. Ancak vücuttaki her beyaz leke vitiligo olduğu anlamına gelmez. Hastalığın tanısı cilt hastalıkları uzmanı tarafından konulur. Bize en çok sorulan soru Vitiligo bulaşıcı bir hastalık mıdır?. Hayır, bulaşıcı bir hastalık veya alerji değildir. Diğer insanların sağlığı için bir tehdit oluşturmaz.
Derinin rengini ne belirler?
Derinin rengini belirleyen melanin pigmentidir. Melanosit adı verilen hücreler tarafından üretilir.
Vitiligoya ne neden olur?
Vitiligo melanin üreten melanositlerin kaybı sonucu oluşur. Bunun sonucunda deri rengini kaybederek beyazlaşır. Birçok faktör üzerinde durulmakla birlikte hastalığın nedeni halen tam bilinmemektedir.
Kimlerde görülür?
Genellikle ergenlikle birlikte başlar. Toplumda her yüz kişiden 1 veya 2 kişide vardır. Bu hastalık her yaşta görülür, hastaların ise yarısı 20 yaşın altındadır.
Vitiligo nasıl gelişir?
Vücudun herhangi bir bölümünde oluşabileceği gibi en sık yüz, kollar, dudaklar, eller, kollar, bacaklar ve genital bölgelerde görülür. Hastalığın seyri ve şiddeti kişiden kişiye değişir.Vitiligolu alanlar çeşitli şekil ve büyüklükte olabilir. Nokta kadar küçük, avuç içi kadar büyük, bazen de tüm vücudu etkileyebilir. Vitiligolu alandaki tüyler de beyaz olabilir.Sıkıntı, stres, ateşli hastalıklar, deride meydana gelen travmalar hastalığın şiddetlenmesine ya da yeni vitiligo alanlarının oluşmasına neden olabilir.
Vitiligo hastaları güneşten korunmalı mı?
Bazı tedavi seçenekleri güneş ışığından ya da yapay ultraviyole kaynaklarından belirli ölçülerde yararlanır. Ancak bronzlaşmak vitiligoyu belirginleştirir. Ayrıca vitiligolu deride güneşe karşı doğal savunma yeteneği kaybolmuştur. Bu alanlarda kolaylıkla güneş yanığı gelişebilir. Güneş yanığı, çeşitli çarpma ve sürtmeler, yeni vitiligo alanları gelişmesine neden olabilir. Bu nedenlerle en az 15 faktörlü bir güneş koruyucu devamlı kullanılmalıdır.
Vitiligo nasıl tedavi edilir?
Vitiligoda birçok tedavi yöntemi olmakla birlikte ideal bir tedavi yöntemi yoktur. Her tedavi yönteminin avantajları ve dezavantajları vardır her tedavi her hasta için uygun değildir. Hasta tedavisi belirlenirken birçok faktör göz önüne alınır. Hastanın yaşı, yaşam tarzı, vitiligo tipi, önceki tedavileri ve yan etkilerin bilinmesi tedavinin seçiminde çok önemlidir.Vitiligoda deri renginin kendiliğinden tekrar oluşması ortalama %10-20 hastada sıklıkla güneş gören yerlerde ve daha çok genç hastalarda gelişir. Ancak yine de bu şekilde tatmin edici sonuçların oluşması çok nadirdir.Bugün için vitiligonun kesin bir tedavisi yoktur. Tedavi yöntemlerinin çoğu uygulaması zor ve zaman alıcıdır. Tedaviye en iyi yanıt verenler en yakın zamanda çıkan lezyonlardır. En iyi yanıt veren tedavi, yüzdeki lezyonlar, en kötü yanıt verenler ise el ve ayak parmaklarıdır.Vitiligoda normal deri rengine dönüş (repigmentasyon) veya az kalmış olan normal renkteki alanların rengini açmak (depigmentasyon) için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır;
-Lokal tedavi; krem tedavileri sınırlı alanlarda vitiligosu olanlarda uygulanır. Kısmen tedaviye cevap alınır. En sık kullanılan kortizonlu kremlerdir. Çok yaygın ve uzun süre kullanımlarda ve yüz gibi derinin özellikli olduğu bölgelerde yan etkiler açısından dikkatli olunmalıdır. Kortizonlu kremler yanında psödokatalaz, kalsipotriol, immunmodulatör .vb bir çok yeni krem de hastaya göre kullanılabilir.
-UVA; Psoralen içeren ilaçlarla birlikte ultraviyole A tedavisi uygulanır. Psoralen, gözleri ışığa duyarlı kıldığından günbatımına kadar güneş gözlüğü kullanılmalıdır.
-UVB; Özel lambalar yoluyla seanslar halinde uygulanır. Lokal tedaviyle birlikte kullanılabilir.
-Greftleme; Normal derinin vitiligolu alana nakledildiği cerrahi bir yöntemdir. Sınırlı bir hasta grubuna uygulanabilir.
-Depigmentasyon; Vitiligosu çok yaygın olan hastalara uygulanır. Hastalıksız deri alanlarının da rengi açılır.
-Makyaj - boya; Kolay ve güvenlidir. Tüm deri renklerine uygun su geçirmeyen kozmetikler mevcuttur. Görünümü geçici olarak düzeltirler.
Vitiligo tedavisinde gelinen en son nokta nedir?
BClear adlı cihazla UVB, artık sadece hastalıklı bölgeye uygulanabilir hale getirildi. Bu yöntemde tedavi sonuçları oldukça iyi. Her vitiligo tedavisinde olduğu gibi yüz bölgesi tedaviye en iyi cevap veren yerlerden biri. Ancak diğer tedavi yöntemlerine göre sonuçlar nispeten daha hızlı ve başarılı. BClear, fiber-optik iletim sistemi sayesinde sadece hastalıklı bölgeye uygulanır ve böylece normal kabin tedavisi sisteminde uygulanan ultraviyole tekniğinde olduğu şekilde sağlıklı bölgelere ışık verilmez, dolayısıyla sağlıklı bölgelerde yan etki oluşturmaz. Hastalıklı alanlarda yüksek dozlar uygulanarak tedavi seansları azalır. Hastanın PUVA tedavisinde olduğu gibi psoralen grubu ilaçlar içmesi de gerekmez. Bu cihazla bulantı, karaciğere yan etki, tüm gün güneş gözlüğü takılması ve güneşten korunma gibi kısıtlamaları önlenmiş olur. Hastalar tedavi sonrası normal hayatlarına devam ederler. Tedavi alanında ertesi gün hafif bir kızarıklık oluşabilir. Genel olarak güvenlidir. 8 yaşından sonra çocuklarda da uygulanabilir. Bu tedavi şu an için en etkili ve yan etkileri en az yöntemlerden biri olmakla birlikte, hastaya göre diğer tedavileri de uyguluyoruz.
Lokal UVB vücudun her bölgesine uygulanabiliyor mu?
Vitiligonun bulunduğu bölge ve derinin yapısı, vitiligo çeşidi tedavinin seçilmesinde çok etkili. Eğer UVB tedavisine hasta uygunsa BClear, kolay uygulanabilir bir sistem ve uygulama başlığı sayesinde her yere tedavi yapılabilir. Ancak genital bölgeye yan etkiler nedeniyle yapmaktan kaçınıyoruz. Bir de genel olarak hastaya tedavi öncesi başarı oranlarını mutlaka belirtiyoruz. Sonuç olarak vitiligo öncelikle kozmetik bir hastalık. Ama çoğu hastada yaşam kalitesini önemli derecede etkiliyor, psikolojik sorunlara neden olabiliyor ve hastalar tedavi olmak istiyorlar.
Bu tedavide seanslar ne kadar sürüyor?
Seans sayısı hastaya, vitiligonun çeşidine ve bulunduğu bölgeye göre değişir. Ama genel olarak 8-15 seans arasında cevap alınmaya başlar. 10 cmlik bir vitiligonun lokal UVB tedavi süresi 1-2 dakika kadar kısa sürer. Hastalar haftada 2-3 seans tedavi görürler.
Tedavinin yan etkisi var mı?
Ultraviyole yan etkileri görülür. Ancak UVA ve PUVA tedavisinden daha az zararlıdır. Dalga boyu darband da pik yaptığından darband UVB tedavisi gibi de düşünülebilir ve uzun vadede güvenilirliği daha da artar. FDA onaylı bir tedavi şeklidir. Burada önemli olan öncelikle hasta seçimini doğru yapmaktır.
Çocuklarda vitiligonun tedavisi nasıldır?
Vitiligo tedavisi çocuklarda da genel olarak benzerdir ama PUVAdan kaçınılır. Diğer ilaçlar uygulanırken de çok daha dikkatli olmak gerekir.
Vitiligonun tedaviden sonra tekrar etme riski var mı?
Tedaviden sonra vitiligo tekrarlama olasılığı vardır.