ABD’nin Türk vatandaşlarına vize işlemlerini durdurduğunu açıklamasından sonra, ABD Konsoloslukları’nda vize randevusu bulunan yüzlerce kişi kapıdan dönmek zorunda kaldı. Özellikle de bu durumdan ABD’de dil eğitimi hayali kuran öğrenciler etkilendi. Randevuları iptal edilen öğrenciler şimdi durumun bir an önce netleşmesini istiyor.
Eduvizyon Eğitim Pazarlama Müdürü Tuğçağ Veli Üngör, vize randevusu bulunan bir çok öğrencilerinin şu anda kriz yaşadığını söyledi. ABD ile Türkiye arasındaki eğitim köprüsünde yaşanan sorunu ise şöyle özetledi: “Türkiye’den ABD’ye giden öğrencileri 3 kategoride değerlendirmek gerekiyor. Birincisi üniversite, lise ve yükseköğrenim için giden öğrenciler. Onların eğitimleri ABD’de başladı. Onlar etkilenmeyecek ancak bu kriz uzun süreli olursa o zaman 2018-2019 eğitim yılında başka bir adres aranmak zorunda kalınacak. İkinci bölümde ise Work And Travel sistemi ile ABD’ye giden üniversite öğrencileri var. Ortalama 6 bin öğrenci her yıl bu sistem ile yeni kıtaya gidiyor. 2008 yılında ise 14 bin ile rekor kırılmıştı. Bu dönem yani ekim kasım ayları Work And Travel için öğrenci toplama dönemi. Hatta bu aylarda fuarlar düzenlenir. Ancak vize kısıtlaması bütün işi baltalar. Çünkü öğrenciler Aralık ve Ocak aylarında kayıtlarını tamamlarlar. Bu yasak öğrenciler için ABD kapısını kapatır.”
Üngör, Work And Travel dışında yabancı dil eğitimi için ABD’yi tercih eden öğrencilerin ise daha büyük kriz yaşadığını söyledi: “Dil öğrenmek isteyenler ekim, kasım ve aralık aylarında kurslarına başlar. Yani onlar için en hızlı dönem. Hatta öğrencilerin konsolosluklarında vize randevularının biriktiği dönem. İşte böyle bir zamandavize krizi karşımıza çıktı. Öğrencilerin çoğu üniversite mezunu ve dillerini geliştirmek için ABD’yi tercih ediyorlar. İçlerinde üniversitede yıl donduranlar bile var. Onların mağduriyeti daha yüksek. Bir kaç gün içinde kriz çözülmez ise bu öğrenciler mecburen Kanada’yı tercih etmek zorunda kalacak. Bu tür öğrencilerin sayısı ise yaklaşık 4 bin.”
VİZE KARARI NE ANLAMA GELİYOR?
ABD Ankara Büyükelçiliği’nin Türkiye’nin misilleme olarak aldığı vize kararıyla ilgili açıklamasında, “Bu (durdurma), sınırda verilen fiziki sticker vizeleri ve online elektronik vizeleri (e-vize) içeriyor” denildi. ABD’nin vize kararında “Türkiye’deki tüm ABD diplomatik misyonlarındaki göçmen olmayan vize hizmetleri askıya alınmıştır” denildi. ABD ve Türkiye’nin vize başvurularını karşılıklı olarak askıya almasından hali hazırda vizesi olanlar etkilenmeyecek. Vizesi olmayan Türk vatandaşları ise yeni bir düzenlemeye kadar ABD’ye seyahat edemeyecek. Türk vatandaşları şimdilik Türkiye’de ABD vizesi başvurusu da yapamayacak. Karar, bütün pasaport sahipleri için geçerli olacak. Buna, diplomatik pasaportlar da dâhil. Bu, vatandaşların, diplomatik, turistik, iş, öğrenci, işçi ve gazeteci dâhil hiçbir vize başvurusunda bulunmayacağı anlamına geliyor. ABD’nin Türk vatandaşlarına yönelik vize başvurusu kararı, Türkiye’deki başvuruları kapsıyor. Dışişleri Bakanlığı’nın sitesinde bu konuda şu kural yer alıyor: “Uluslararası kural; vize başvurunuzu daimi ikametinizin olduğu yerden yapmanızdır.” Dolayısıyla yurt dışında ikameti bulunan Türk vatandaşları yurtdışında ABD vizesine başvurabilecek. Diğer yandan Türkiye’nin misilleme kararı sonucu ABD vatandaşları da aynı şekilde Türkiye vizesi başvurusu yapamayacak. Yetkililer, dün Türkiye’ye inen uçaklardaki ABD vatandaşların bundan etkilenmediğini ancak hızla kararın uygulanacağını söyledi. Türkiye ABD’ye yönelik e-Vize uygulamasını da geçici olarak sonlandırdı.
450 BİN ABD'Lİ TURİST GELMİŞTİ
Türkiye ile ABD arasındaki seyehatler yoğun olarak hava yolları ile yapılıyor. Türkiye ile ABD arasındaki ulaşımın ana hattını THY oluşturuyor. THY, ABD’de Atlanta, Boston, Chicago, Houston, Los Angeles, Miami, New York, San Francisco, Washington olmak üzere toplam 9 bölgeye direk uçuş gerçekleştiriyor. Bu noktalara bazen haftanın her günü bazen de 5 günü uçuş gerçekleştiriyor ve ve bir haftada Türkiye’den ABD’ye havalanan uçak sayısı 73.
Turist sayıları açısından değerlendirilirse Türkiye’ye her yıl ortalama 750 bin ABD vatandaşı geliyor. Son 5 yılın rakamları bunu söylüyor ancak TÜİK verilerine göre 2016 yılında bu rakamda büyük bir azalma yaşandı ve geçen yıl Türkiye’ye 455 bin 493 ABD’li geldi. Türk vatandaşları açısından ise ABD en fazla gidilen 10 ülke arasında yer alıyor. Türk vatandaşları komşu ülkeleri ve Almanya’yı ilk sıraya koyarken en fazla gittiği en uzak ülke ise ABD oluyor. TÜRSAB verilerine göre 2016 yılında 128 bin 397 Türk ABD’ya gitti.
BİLET İADESİ VE SÜRE UZATIMI OLANAĞI VAR
Türk Hava Yolları, vize konusundaki gelişme nedeniyle dün bir açıklama yaptı. THY Türkiye pasaportlu hem ABD pasaportlu yolcular için, rezervasyon değişikliklerinin ücretsiz yapılabileceğini, hiç kullanılmamış biletlerin ücretinin iade edileceğini, kısmi kullanılmış biletlerin kullanılmayan uçuşlarına ait iade yapılabileceğini ve istenirse biletlerin geçerliliğinin 31 Ekim 2017 tarihine kadar uzatılabileceğini duyurdu. THY ayrıca ABD pasaportlu yolcuların rezervasyon ve güzergah değişikliklerini ücretsiz gerçekleştirebileceğini bildirdi.
DIŞ BASIN: EN BÜYÜK SOĞUKLUK
Türkiye ile ABD arasında yaşanan kriz dünya basınında geniş yer buldu. İngiliz The Times gazetesi, “İki NATO müttefiki arasında on yıllardır yaşanan en büyük soğukluk” yorumunu yaptı. The Times’ın haberinde, Ankara’nın, tutuklanan Metin Topuz’un Fethullah Gülen ile bağlantısı olduğunu düşündüğüne yer verildi. Devamında ise yakın zamanda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Gülen’e karşılık olarak Türkiye’de tutuklanan bir Amerikalı din adamının değiş-tokuş edilebileceği” yönündeki ifadesi yer buldu. ABD’nin Ankara Büyükelçisi John Bass’ın veda basın toplantısında bazı hükümet yanlısı gazetecilere akreditasyon verilmemesi de gerilimi artıran etkenlerden biri olarak gösterildi.
1974'TE DİP YAPMIŞTI
Gazete, iki ülke arasındaki ilişkilerin bir önceki “dip yaptığı” dönem olarak da 1974Kıbrıs sürecini gösterdi. ABD Savunma Bakanlığı’nın son 3 yıldır Suriye’de Kürt güçlere verdiği desteğin de ABD-Türkiye ilişkilerinin gerilme sebepleri arasında sayıldı.
- Der Spiegel, “Tutuklanan ABD çalışanı ihtilaf yarattı” ifadesini kullandı.
- Le Monde, “İki ülkeden yapılan açıklamalarda personellerinin güvenliğinin sağlanması konusunu ‘tekrar değerlendirebilmek’ için karşılıklı olarak vizelerin askıya alındığı açıklaması yapıldı” dedi.
- The New York Times “ABD Türkiye’deki vize başvurularını askıya aldı ve Türkiye’den misilleme geldi” dedi.
- Bloomberg, “Diplomatik kriz tırmandı” dediği haberinde, “Türk Lirası ABD ile ilişkiler bozulunca ABD doları karşısında yüzde 6’dan fazla değer kaybetti” yorumunu yaptı. (Gazetevatan)