Bir kapalı alan sporu olarak ilk defa 1895’te oynanmaya başlayan voleybol, o zamandan bu zamana kadar tüm dünyanın kalbinde taht kurmuş oyunlardan biri. Herkesin tutkuyla oynadığı voleybol oyunu, sadece oynarken değil izlerken de büyük bir keyif veriyor. Bu nedenle voleybol her yıl ulusal ve uluslararası turnuvalarda binlerce heyecanlı seyirci ile buluşuyor. Siz de arkadaşlarınızla ve ailenizle oynamak için veya profesyonel maçları daha iyi izleyebilmek için "Voleybol nasıl oynanır, kuralları nelerdir?" sorusunun yanıtını merak ediyorsanız tüm detayları bu yazıda bulacaksınız.
Voleybol, 1895 yılında, William G. Morgan adlı beden eğitimi öğretmeni tarafından ABD’nin Massachusetts eyaletinde tasarlandı. Morgan voleybolu ilk önce “mintonetti” olarak isimlendirdi. Daha sonra topa yere değdirmeden vurma anlamına gelen vole ilkesinden etkilenerek voleybol adı önerildi. ABD’de kısa bir süre içinde popüler olan voleybol hızla önce Avrupa’ya, sonra tüm dünyaya yayıldı. 1913’te Asya’da ilk uluslararası voleybol turnuvası düzenlendi. Türkiye’de voleybolun yaygınlaşmasını sağlayan kişi ise beden eğitimi öğretmeni Selim Sırrı Tarcan’dır. 1928 yılında ise Türkiye’de ilk resmi voleybol turnuvası düzenlenmiş ve büyük bir ilgi ile karşılanmıştır.
Voleybol, bir file ile ikiye bölünmüş bir alanda, altışar oyunculardan oluşmuş iki takımla oynanan bir spordur. Her takımın ayrıca altışar kişiden oluşan yedek oyuncuları da bulunur. Oyunun amacı, topu elle filenin üzerinden geçirip rakip takımın alanına değmesini sağlamaktır. Aynı zamanda karşı takımın bu hamlesini önlemeniz gerekir. Kurallara uygun bir şekilde rakip takımın alanına topu atarak sayı kazanırsınız. Voleybol sahada veya plajda oynanabilir.
Topu oyuna servis ile sokmalısınız. Servisi atan oyuncu topu kendi takımının alanına değdirmeden rakip takımın alanına göndermelidir. Top alana değerse, harice giderse veya bir takım hata yaparsa ilgili takım sayı kaybeder ve oyun tekrar başlar.
Voleybolda rally sayı sistemi kullanılır. Bir rally kazanan takım bir sayı alır. Servisi karşılayan takım rally kazanır ve servis kullanır. Voleybol en fazla 5 set oynanır. Bir takım seti kazanmak için 24’ten fazla sayı yapmalı ve karşı takımdan en az 2 sayı farka sahip olmalıdır.
Voleybol sahası 9x18 metredir. Voleybol filesi ile tam ortadan ayrılmıştır.
Oyun esnasında rakip takımın alanına basmak yasaktır.
Servis, yani oyunu başlatma vuruşu, servis alanından yapılmalıdır.
Servisi karşı takımın alanına kendi alanınıza değdirmeden atmanız gerekir.
Servis atışında topa kol, yumruk ve avuç içi ile vurulabilir.
Servisle karşı takımdan gelen topu en fazla üç vuruşla karşı takıma tekrar göndermelisiniz.
Oyun esnasında topa iki kere üst üste vuramazsınız.
Oyun esnasında topu tutamazsınız.
Rakip takımın oyun alanına topu değdirirseniz puan kazanırsınız fakat topu rakip takımın oyun alanının dışına atarsanız rakip takım puan kazanır.
Topa ayakla vuramazsınız.
Top sizin takımdayken üç kereden fazla topa vuramazsınız.
File ile temas edemezsiniz.
Başlangıç çizgisinden sıra başlanır. Bir takım servis atma hakkı kazanırsa takımın oyuncuları saat yönünde döner.
Voleybol çeviklik gerektiren bir spordur. Oyuncu yeterli teknik çalışmaya sahip olmalı kendini güçlü gördüğü alanda gelişmelidir. Ayrıca voleybol her şeyden önce bir takım sporudur. Takım oyuncularının iletişimi kuvvetli olmalı, birbirlerinin güçlü yönlerini bilmeli zayıf yönlerini ise tolere etmeleri gerekir. Takımı başarıya götürecek ise doğru taktik, takım içindeki iyi iletişim ve güçlü bir takım ruhudur.
Oyuncunun malzemeleri şort, forma, çorap ve spor ayakkabıdır. Aynı takımdaki oyuncular libero dışında aynı renk formaları giymelidir.
Oyunda smaçörlere pas kaldırır. Oyunu asıl yönlendiren oyunculardır. Eğer pasörün pasları kötü ise diğer oyunculara daha fazla iş düşer.
Pasör servise geçtiğinde öne gelen oyuncudur. Uzun pasla karşı takıma hücum eder.
Genellikle uzun pasla karşı takıma saldıran oyuncudur. Sahada iki smaçör bulunur. Biri servise geçtiğinde diğer öne geçer.
Sahada iki orta oyuncu vardır. Kısa paslarla önde rakip takıma saldırırlar.
Takımından farklı renkte forma giyer. Takımın savunma oyuncusudur. Servis kullanamaz ve üç metre içinden parmak pasla karşı takıma saldıramaz. Parmak pas ve manşet ile sıçramadan arka tarafta hücum yapabilir. Eğer libero üç metre içinden parmak pası kullanırsa diğer oyuncular filenin üst kenar seviyesinden karşı takıma saldıramaz.
Servis atılmadan önce libero savunmada bulunan oyunculardan biriyle sahanın arka tarafında yer değiştirmelidir. Yerine geçtiği oyuncu ön alana gelirse oyundan çıkar. Bir rally kadar bekledikten sonra oyuna geri girer.
Yüksekten atılan pastır.
File köşelerine doğru atılan kısa ve güçlü paslardır. Hücumu hızlandırmak için kullanılır.
Rakip takım yerleşmeden atılmaya çalışan hızlı saldırır pasıdır. Üç çeşidi bulunur.
Voleybol diğer topla yapılan spor dallarına nazaran vücudun esneklik kazanmasına daha iyi yardımcı olur.
Vücut duruşunu düzeltmeye yardımcı olur.
Omurgayı güçlendirir.
Vücudun tüm kasları kullanıldığı için dengeli bir gelişim sağlar.
Kemik gelişimini olumlu yönde etkiler.
İdeal kilonuzu ulaşmanıza ve yağ oranınızı düşürmeye yardımcı olur.
Sağlıklı ve dengeli beslenme düzeni oturtmanıza yardımcı olur.
Vücut koordinasyonunun gelişmesini sağlar.
Stres seviyesinin azalmasına yardımcı olur.
Zihni dinç tutar ve dinlendirir.
Oyunculara takım çalışmasını öğretir.
Kişinin liderlik özelliklerini geliştirir.
Voleybol oyuncuları zamanı daha verimli kullanmayı öğrenmeye teşvik eder.
Kişilere hedef belirlemenin önemini öğretir. Bu hedeflere ulaşmak için vazgeçmeden çalışmaları gerektiğini aşılar.
Alkol, sigara gibi kötü alışkanlıklardan uzak tutar.
Kişinin doğru nefes alıp vermeyi öğrenmesini sağlar.
Oyuncuların yardımlaşma duygusunu besler.
Hem bireysel sorumluluk duygusu hem de takım için sorumluluk duygusu gelişir.
Kişinin kendini ifade etmesini sağlar ve sosyal becerilerini kuvvetlendirir.
Oyuncuların problem çözme yetisi gelişir.