Yaz aylarında hava sıcaklarındaki artışa bağlı oluşan terleme ve sıvı kaybı, susama duygusunu daha çok hissettiriyor. Vücuttaki her organın fonksiyonlarını sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmesi için kaybedilen sıvının yerine konulması ve düzenli su tüketimi büyük önem taşıyor. Su içmeden geçirilen birkaç saat sonrasında elektrolit dengesi bozulabiliyor, halsizlik ve bitkinlik gibi sorunlar ortaya çıkıyor. Yalnızca sıvı alımı ve su tüketimi değil bazı besinlerin sofralarda düzenli olarak bulunması da vücudun su ihtiyacını önemli ölçüde karşılıyor. Memorial Antalya Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Dyt. Berna Ertuğ, sıvı ihtiyacını ve susuzluğu gideren besinler hakkında bilgi verdi.
SUSUZLUK VÜCUT DENGESİNİ BOZUYOR
İnsan vücudundaki su oranlarının korunması yaşamsal önem taşımaktadır. Vücutta yüzde 2’lik bir su azalması olduğunda bile asit dengesinde değişimler meydana gelmektedir. Yüzde 7’lik bir değişim, insan vücudunda yorgunluk ve halsizliğe hatta halüsinasyon görmeye yol açabilmektedir. Yüzde 10’luk bir değişim ise böbrek fonksiyonlarını sonlandırıp ölümle sonuçlanabilmektedir.
**
KAYBEDİLEN SU YERİNE KONULMALI
Vücut bazı zamanlarda daha fazla sıvıya ihtiyaç duymaktadır. Sıcak havalar, hareket, fazla proteinli ve tuzlu besinlerin tüketimi, terleme, idrara çıkma gibi aktiviteler vücudun su ihtiyacının artmasına neden olmaktadır. Ayrıca vücut ısısını artıran ateşli hastalıklarda, solunum yolu ve ishal gibi sorunlarda, bağırsak yoluyla su kaybedilmektedir. Gün boyunca kaybedilen toplam su miktarı 2,5 litreye ulaşırken, pek çok kişi bunun bilincinde ve farkında olmadan vücudunu susuz bırakmaktadır. Hücrelerin yaşamsal faaliyetlerini yerine getirmesi ve bu sayede vücudun fonksiyonlarını tamamlayabilmesi için vücudun su dengesinin korunması gerekmektedir.
ÇAY VE KAHVE SUYUN YERİNİ TUTMAZ
Vücudun yeterli miktarda sıvı alabilmesi için günde en az 2-2.5 litre su tüketimi gerekmektedir. Vücut direncini kaybetmeden, susuzluk duygusu hissedilmeden su tüketilmelidir. Özellikle yaz aylarında asitli içeceklerin fazla miktarda tüketilmesi, içilen çay ve kahvenin de miktarının fazla olması, sık idrara çıkmaya ve sıvı kaybına yol açabilmektedir. Bu nedenle suyun yanında daha çok taze sıkılmış meyve suları, ev yapımı limonata, ayran ve maden suyu gibi sağlıklı içecekler tercih edilmelidir.
EGZERSİZ YAPARKEN SUSUZ KALMAYIN
Yaz aylarında egzersiz yapılırken de su tüketimine dikkat edilmelidir. Egzersize başlamadan 15 dakika önce 1-1.5 bardak, egzersiz sırasında ise 10-15 dakika aralarla yarım bardak su içilmelidir. Ayrıca sıcak havalarda beslenme programına vücudun su ihtiyacını karşılayan besinler dahil edilebilir.
SUSUZLUĞU GİDEREN VE VÜCUDUN SIVI İHTİYACINI KARŞILAYAN 10 BESİNİ TÜKETİN
SALATALIK: Salatalık, içeriğinde yüzde 95 oranında su bulundurur. Dolayısıyla yaz sıcaklarında kaybedilen sıvının yerine konulması açısından oldukça yararlı bir sebzedir. Ayrıca A ve C vitaminleri bakımından da zengin içeriklidir.
KAVUN: Kavun, yüzde 90 oranındaki su içeriği, iyi bir potasyum ve C vitamini kaynağı olma özelliğiyle kan basıncını düzenler, kabızlığı giderir ve tok tutar.
DOMATES: Domates, içeriğindeki likopen sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir ve dolaşımın yavaşlamasına engel olur. İçeriğindeki yüzde 95'e yakın su ile hücreleri su kaybından kurtarır. Ayrıca domatesteki likopen miktarı, pişirildiğinde ve parçalandığında daha fazla artar. Bu nedenle yaz aylarında domates suyu tüketimi vücut sağlığı için oldukça yararlıdır.
ÇİLEK: C vitamini bakımından çok zengin olan çilek, içeriğinde yüzde 90'dan fazla su miktarına sahiptir. Kalp ve damar hastalıklarını önler, enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olur. Lifli yapısı sayesinde uzun süre tok tutar.
YOĞURT: Yoğurtta yüzde 80 oranında su bulunur. Ayrıca içerdiği yararlı bakterilerle bir bağırsak düzenleyicidir. Serinletici bir özelliği vardır. Kemikler, dişler, kaslar ve sinir iletimleri için çok yararlıdır.
KARPUZ: Karpuzun su içeriği yüzde 92 oranındadır. Ayrıca Beta-karoten, likopen ve C vitamini bakımından da oldukça zengin bir meyvedir. İçeriğindeki B vitaminleri ile gün içinde enerjiyi korumaya yardımcı olur. Kan dolaşımını hızlandırır ve zararlı maddeleri damarlarınızdan uzak tutarak kolesterol seviyesinin yükselmesini engeller. Ancak yaz aylarında en fazla tüketilen ve serinlik veren karpuzun, yüksek miktarda şeker içerdiği unutulmamalıdır.
BİBER: Biber, bol miktarda A ve C vitamini içerir. Yine içeriğindeki su miktarı, yüzde 90'dan fazladır. İçeriğindeki vitaminlerle, hücrelerin sağlıklı çalışmasını sağlar.
KABAK: Kabak da zengin su içeriği ile öne çıkmaktadır. Yapısında yüzde 90'dan fazla oranda su bulunduran sebzelerden biridir. Bu yüzden yaz sıcaklarında ağır yiyecekler tüketmek yerine, kabak ile pek çok yemek seçeneği hazırlanabilir.
MARUL: Marulda ortalama olarak yüzde 95 oranında su bulunur. Bu bakımdan yazın marul tüketmek, vücudun su kaybını önemli ölçüde engeller. C vitamini açısından da çok zengin olan marulun açık yeşil renkte olanı daha fazla su içerir.
LİMON: İçeriğinde yüzde 90’dan fazla su bulunduran limon, yaz aylarında şekersiz limonata şeklinde tüketilebilir.