TMAO, yani trimetilamin oksit, kırmızı et, beyaz et ve yumurta gibi kolin içeren besinlerin tüketilmesinin ardından vücutta açığa çıkan bir molekül. Son zamanlarda TMAO’nun daha iyi anlaşılmasıyla birlikte kalp rahatsızlıklarıyla alakalı bir konu daha aydınlatılmış oldu. Peki TMAO ve kalp rahatsızlıkları arasında nasıl bir ilişki bulunuyor?
TMAO NEDİR?
TMAO, kolin içeren besinlerin tüketilmesi sonucu ortaya çıkan bir molekül. Kolin, fosfotidilkolin ve karnitinin sindirilerek yıkılması sonucu ortaya çıkabildiği gibi mikrobiyota adı verilen bağırsak bakterilerimizin bu molekülleri tüketmesi sonucu ortaya çıkan TMA (trimetilamin) adı verilen molekülün karaciğerde dönüştürülmesiyle de oluşabiliyor.
Ne kadar fazla et tüketilirse, yani vücuda ne kadar çok kolin alınırsa, bağırsağımızdaki mikrobiyota içerisinde bulunan ve kolin ile beslenen bakteri sayısı o derece artar. Yapılan çalışmalarda uzun zamandır vejetaryen beslenen kişilerin, et ile beslendiklerinde vücutlarındaki TMA ve TMAO seviyelerinin artmadığı gösterilmiş. Yani bağırsaklarınızda et seven bakteriler yoksa TMAO da olmayacaktır. Geniş spektrumlu antibiyotik ile mikrobiyotası baskılanan kişilerde de benzer sonuçlar görülmüş.
TMAO’nun ne olduğunu ve nasıl üretildiğini öğrendik. Peki vücutta fazla olmasının bize ne zararı var?
TMAO VE KALP RAHATSIZLIKLARI
TMAO’nun keşfi ve anlaşılmasına kadar doktorlar ve bilim insanları kalp rahatsızlıklarının yüksek doymamış yağ asidi miktarlarıyla bağlantılı olduğunu düşünüyorlarken bugün mekanizmanın bilinenden daha karmaşık olduğu ortaya çıkmış durumda. TMAO seviyesinin normalden yüksek olmasının kalp krizi, felç, ateroskleroz ve diğer ciddi kardiyovasküler problemlerin gelişme ihtimalini iki kattan fazla arttığı biliniyor. Kalp krizi ve kronik böbrek hastalıklarının gelişmesiyle TMAO seviyesinin yüksek olmasının birbiriyle bağlantılı olduğunu gösteren pek çok çalışma bulunuyor.
Kardiyovasküler rahatsızlıklardan korunmak için TMAO seviyesinin düşürülmesi gerektiği açıkça ortada. Ancak yapılan çalışmalarda gösterildiği gibi antibiyotik kullanımı gibi yöntemlerin sürdürülebilirliği ve güvenliği net değil. Doktorunuzun reçete ettiği antibiyotikler haricinde antibiyotik kullanımı hem kendi sağlığınız hem de toplum sağlığı açısından oldukça zararlı. Bunun yerine TMAO seviyenizi düşürmek için yapılabilecek en iyi çözüm tükettiğiniz kırmızı et miktarını azaltmak. Haftada iki kereden fazla kırmızı et tüketimi önerilmiyor. Diyetinize ekleyeceğiniz meyve, sebze ve tahıllar daha sağlıklı bir yaşam sürmeniz için yardımcı olacaktır.
TMAO’dan farklı olarak yine kalp-damar sağlığıyla ilgisi bulunan pek çok metabolit yer alıyor. Bu yüzden sadece TMAO’ya odaklanmak yanlış olacaktır.