Vulva, tıp dilinde kadın dış genital organlarının tümüne verilen isimdir. Dışarıdan bakıldığında görülebilen vulva bölgesinde çeşitli nedenlerle ağrı ve yanma hissiyatı oluşabilir. Kişinin sağlık problemi yaşadığını gösteren bu ağrıların farklı şekillerde ortaya çıkması mümkündür.
Çok sayıda kadının hayatının belirli döneminde yaşadığı vulva ağrısı, dış genital bölgeyle lokalizedir. Kadın genital bölgesinin dışarıdan bakıldığında görülebilen kısmı, vulva olarak isimlendirilir. Ayrı bir anatomik bölge şeklinde kabul edilen vulvada belirli etkenler nedeniyle ağrı ortaya çıkabilir. Oldukça rahatsız edici seviyelere gelebilen bu sağlık sorunu hayatı olumsuz etkiler.
Bazı durumlarda uzun sürebilen sağlık sorunu, sadece regl döneminde de görülebilir. En az üç aylık bir süreci kapsayan ağrı, kimi şartlar altında 3 ayı aşabilir. Dış genital bölgede hafif sızlama ve ağrıyla başlayan problem, doktor kontrolü sonucu kolayca belirlenir.
Dünyadaki kadınların yaklaşık %16’sında meydana gelen bu rahatsızlık, yaşam kalitesini gözle görülür biçimde düşürür. İstatistikler doğrultusunda özellikle 20-40 yaş arasındaki kadınlarda yoğunlaştığı görülen sorun, ilerleyen dönemlerde kansere kadar gidebilen ciddi sağlık problemlerine dönüşebilir. Bu nedenle hızla tanı koymak ve tedaviye başlamak sağlığınız için büyük önem taşır.
Hayatın çeşitli dönemlerinde meydana gelen vulva ağrısı nasıl olur sorusuna birden çok cevap verilebilir. Yer, şiddet ve süre açısından farklılıkların bulunduğu ağrı tipleri, doğru teşhisin konmasını kolaylaştırır.
Kendiliğinden başlayıp aylar boyu devam edebilen tip, yaygın tip olarak sınıflandırılır. Lokalize tip ise belirli bir alanda sınırlanan ağrı çeşididir. Ayrıca ağrının adet öncesi dönemde belirginleştiği görülür. Tam vajina girişinde ortaya çıkan ağrı, vestibüler ağrı şeklinde tanımlanan bir diğer tiptir. Bu ağrılar aralıklı ancak daha uzun süreli bir periyoda sahiptir. Genellikle adet öncesi şiddetlenen ve bir sonraki adet döneminde de ortaya çıkan ağrıysa siklik tip kategorisinde değerlendirilir.
Bir diğer sınıflandırma yöntemi, hastalığın etkeninin tespit edilip edilememesidir. Hangi nedenle meydana geldiği bilinen tip vulvar ağrı şeklinde tanımlanırken, nedeni bilinmeyen ancak olası potansiyel faktörlerin bulunduğu tip vulvodini olarak adlandırılır. Kişisel özelliklere göre oluşan ağrıların farklı karakterleri yansıtması oldukça normaldir.
Pek çok kadının merak ettiği vulva ağrısı neden olur sorusu, farklı yanıtlara sahiptir. Direkt bir neden bulunamasa bile hastalık ve enfeksiyon gibi durumlar kaynak olarak gösterilebilir.
Sorunun en önemli sebeplerinden biri tekrarlayan enfeksiyonlardır. Mantar ve herpes gibi farklı organizmaların yol açtığı enfeksiyonlar, bölgedeki hassasiyeti artırarak ağrıların şiddetlenmesini tetikler. Enflamasyon, kanser, nörolojik bozukluklar ve travma gibi sağlık problemleri vulva ağrısı gelişmesini hızlandırabilir. Bunun yanı sıra ameliyat veya kemoterapi gibi tedavi yöntemlerine vücudun bir tepkisi olarak da vulvar ağrı ortaya çıkabilir. Lohusalık ve menopoz gibi dönemlerde yaşanan hormonal değişiklikler de problemin etkili nedenleri listesinde yerini alır.
Birçok etkenin bir araya gelmesiyle gelişen vulvodini ise daha farklı nedenlerden kaynaklanabilir. Henüz kanıtlanan hiçbir neden bulunmamasına rağmen olası etkenler oldukça fazladır.
Büyük bir listeden oluşan bu faktörlerin tespit edilmesi tedavinin kolaylaşmasını sağlar.
Her ne kadar küçük bir bölgeyi kapsıyor gibi görünse de vulva ağrısı bazı sağlık problemlerine neden olur. Vajinismus, anksiyete, depresyon, uyku bozuklukları, cinsel fonksiyonda aksaklıklar ve yaşam kalitesinde azalma çoğu kişinin şikayetleri arasındadır.
Fark edilme sürecinde en önemli yer tutan konu ise vulva ağrısı belirtileri olarak kabul edilir. Yanma, geçmeyen kaşıntı hissi, cinsel ilişki sırasındaki ağrılı semptomlar birkaç günden uzun sürerse ciddi bir sorun şeklinde değerlendirilir. Bu belirtileri fark eden kadınlar, mutlaka bir jinekologdan yardım almayı düşünmelidir. Erken konulan tanı sonrasında başlanacak tedavi daha etkili sonuçlar verebileceğinden doktora çabucak başvurmak önemlidir. Yaşam kalitesinin daha fazla düşmemesi adına tedavinin kısa sürede başlatılması gerekir.
Çoğu hastalıkta olduğu gibi vulva ağrısının tedavisinde de nedene yönelik uygulamalar tercih edilir. Tedavilerin herkeste aynı etkiyi göstermesi ve aynı sürede bitmesi beklenmez. Genellikle başlangıçtan 1-2 ay sonra etkinliği ortaya çıkan tedaviler, farklı yöntemlerle gerçekleştirilir.
En sık uygulanan tedavi, ilaç tedavisidir. Ağrı kesiciler, östrojen kremleri, antidepresanlar ve lokal anestezikler ilaç tedavisinde rol alan ürünlerdir. Medikal tedaviye enfeksiyon durumunda başvurulması mümkündür.
Bir diğer tedavi yöntemi ise masajdır. Kas merkezine özel teknikler içeren masaj uygulaması yapılarak kasların gevşemesi sağlanır. Böylece ağrının azaltılması kolaylaşır.
Ciddi olmayan vulvar ağrılarda daha çok kendi kendine tedavi tekniğinden yardım alınır. Beslenme alışkanlıklarını değiştirmek, soğuk uygulama yapmak ve cinsel ilişkiden uzak durmak küçük ama etkili dokunuşlarla sorunun ortadan kaldırılmasına olanak tanır.