Masaüstü, dizüstü, tablet bilgisayar, cep telefonu gibi birçok cihaz artık WIFI (Kablosuz Bağlantı) donanımı ile standart olarak üretiliyor.
Dolayısıyla, gündelik hayatımızda kullandığımız, elektromanyetik dalgalar ile haberleşen cihazların sayısı günden güne artıyor. Elektromanyetik yayın yapan cihazların sayısındaki bu artış, akıllara “acaba sağlığa zararı var mı?” sorusunu getiriyor.
Elektromanyetik radyasyonun insan sağlığı üzerine etkileri ile ilgili olarak bugüne kadar birçok resmi ve yetkili örgüt / kuruluş tarafından araştırmalar yürütülmüştür. Yürütülen çalışmalar neticesinde elektromanyetik dalgalar ile haberleşen cihazlar için bazı standartlar belirlenmiştir. TÜBİTAK ve Bilten tarafından 2011 yılında yayınlanan “Elektromanyetik Dalgalar ve İnsan Sağlığı” araştırmasına göre belirlenen standartlar dahilinde bugüne kadar yapılan tüm laboratuvar deneyleri, deney hayvanları ile yapılan çalışmalar neticesinde, elektromanyetik dalgalarla iletişim yapan WIFI cihazlarının insan-toplum sağlığına olumsuz etkisine dair herhangi bir bilimsel kanıt elde edilememiştir (1).
Ancak, izin verilen yasal sınırın üzerinde elektromanyetik yayınım yapan “illegal” ürünlere dair hiçbir garanti ve test sonucu bulunmamaktadır. Daha yüksek kapsama alanı adına standart dışı ürünlerin kullanımından kaynaklanabilecek olası riskler tamamen kullanıcının kendisine aittir.
Sıkça Sorulan Sorular
Radyo Dalgaları Nedir? Kısıtları Nelerdir? Kanserojen Etkisi Var Mıdır?
Radyo dalgaları, düşük frekansta ve atom ya da molekülleri iyonlaştıramayacak dalga boyunda zayıf elektromanyetik dalgalardır.
Bugüne kadar yapılmış olan bilimsel deney ve araştırmalarda, radyo dolgalarının genetik bozukluk (DNA mutasyonu) ve kanserojen hücre meydana getirdiğine yönelik kanıt bulunamamıştır. Ancak, bu durum radyo dalgaları ile kanser arasında kesinlikle hiçbir ilişki yoktur diyebilmek için yeterli değildir. Bu nedenle, WIFI cihazlarının kullanımına yönelik olarak WiFi Alliance, WHO (Dünya Sağlık Örgütü-World Health Organization), ICNIRP (International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection – Uluslararası İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyondan Korunma Komitesi) gibi kurumlar belirli direktifler yayınlamış, radyo dalgalarının kullanımında kısıtlar getirmişlerdir.
WIFI cihazları, Dünya Sağlık Örgütü tarafından onaylanmış olan dünya çapındaki sağlık örgütleri tarafından belirlenmiş olan standartlar dahilinde çalışmaktadır. Bu standartlar, bilimsel ve toplumu koruma amaçlı sınırların üzerine önemli ölçüde marj konularak; hastalar, yaşlılar, çocuklar, hamile kadınlar da dahil olmak üzere toplumun tüm üyelerini; ev, okul, hastane gibi tüm yapı ve kamu alanlarında kullanılması göz önünde bulundurularak belirlenmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Dünya Çalışma Örgütü (ILO) tarafından resmen tanınan bağımsız bir araştırma kuruluşu olan ICNIRP (International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection – Uluslararası İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyondan Korunma Komitesi), iyonlaştırıcı olmayan radyasyon (Radyo dalgaları iyonlaştırıcı olmayan radyasyon sınıfındadır) için sınır değerler yayınlanmış ve bu değerler birçok Avrupa ülkesi başta olmak üzere dünyanın farklı ülkelerinde en yaygın kabul gören değerler arasında bulunmaktadır.
SAR Nedir?
ICNIRP, yayınlamış olduğu standart ile vücut dokusundaki elektromanyetik radyasyonun emiliminin maksimum yoğunluğunun sınırlarını belirlemiştir. Özel emilim oranı denilen SAR (Specific Absorption Rate), cihazlar tarafından yayılan elektromanyetik enerjinin vücut dokuları tarafından ne kadar emildiğininin kg başına belirlenmiş miktarıdır. Başka bir deyişle, uluslararası kurallar tarafından önerilen radyo dalgalarına maruz kalma sınırlarının ölçüm birimidir.
Mobil cihazlar ve WIFI cihazları için ICNIRP tarafından belirlenen kurallarda belirtilen en yüksek SAR limit değeri açık alanda doku üzerine kilogram başına 2,0 Watt olarak belirlenmiştir. IEEE tarafından 2010 yılında yayınlanan ölçümlerde, (2) ev ve kamusal alanlarda yapılmış örnek elektromanyetik alan ölçümleri sunulmuştur. Bu ölçümler de göz önüne alındığında, standart bir kablosuz modemin kullanıldığı bir oturma odasında ölçülen ortalama değerler, ICNIRP limitlerinden yaklaşık 30.000 kat daha azdır (Fung et al., 2007). (3)
Cep telefonları için yapılan ölçümlerde ise, tamamen kapalı metal kafes görevi gören bir asansör kabini içerisinde ICNIRP limitlerinin %3,8 oranında üzerine çıkıldığı gözlenmiş, yine metal kafes görevi gören bir otomobil içerisinde ise yaklaşık 20 kat daha az değerlere ulaşılmıştır. (4)
Avrupa ülkelerinde, 2,4 GHz frekans bandında çalışan WIFI Cihazları için belirlenen en yüksek yayınım gücü (PT) 100 mW, yakın bir frekansta (1,9 GHz) çalışan GSM cep telefonları için yayınım gücü ise 1000 mW (bir WIFI cihazının yaklaşık on katı) ile sınırlandırılmıştır.
Sonuç olarak, Dünya Sağlık Örgütü, ICNIRP ve WiFi Alliance tarafından onaylanan ve yayınlanan raporlara baktığımızda (1),(2),(3),(4),(5),(6),(7),(8) WIFI cihazlarının insan sağlığına olan etkisi halen bilim insanlarınca araştırılmakta olan bir konu olmakla birlikte, kanıtlanmış hiçbir zararlı etkisi tespit edilmemiştir. Eğer günlük hayatta her an çevremizde bulunan radyo dalgaları insan sağlığına zararı olsaydı, WIFI cihazlarına oranla daha sık ve vücuda yakın mesafede kullanılan GSM cep telefonları çok daha büyük zarar vermiş olacaktı (Chan et al., 2010; WHO, 2006; Foster, 2007; Foster Mart 2007; WiFi Alliance 2007).
Kaynaklar:
(1) : Tübitak – Bilten, “Elektromanyetik Dalgalar ve İnsan Sağlığı”, 2001
(2) : Dr. Brian Chan, “Real-life Applications of ICNIRP Guidelines to Various Human EMF Exposure Issues”, Department of Electronic Engineering, City University of Hong Kong, IEEE Yayını, Mayıs 2010
(3) : L. C. Fung, K. H. Chan, W. K. Lam, S. W. Leung, Y. F. Wong, P. W. K. Wu, and C. K. Tang, “Electromagnetic Assessment on HumanSafety of RFID system at Hong Kong International Airport,” Microwave and Optical Technology Letters, vol. 49, no. 4, sayfa 924-928, Nisan 2007.
(4) : K.H. Chan, S. W. Leung, Y. M. Siu, “Specific absorption rate evaluation for people using wireless communication device in vehicle” 2010 IEEE International Symposium on Electromagnetic Compatibility , sayfa 706-711
(5) : WHO (Dünya Sağlık Örgütü), “Electromagnetic Fields and Public Health”, Fact Sheet No : 304, Mayıs 2006 -
(6) : Kenneth R. Foster, “Human Exposure to Radiofrequency Energy from Wireless Local Area Networks”, University of Pennsylvania, 2007
(7) : Foster KR, “Radiofrequency Exposure from Wireless LANs utilizing Wi-Fi Technology”, sayfa 280-289, Mart 2007
(8) : Wifi Alliance, “WIFI and Health Frequently Asked Questions”, Temmuz 2007
Bora Özbayburtlu
AirTies Ürün Müdürü